Kartel Paliwowy OPEC

OPEC to Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową. Została założona w Bagdadzie w 1960 roku i obecnie liczy 11 członków. Celem OPEC jest regulowanie ilości ropy naftowej produkowanej przez kraje członkowskie i utrzymywanie cen na stałym poziomie. Kraje zbierają się dwa razy w roku i uzgadniają, ile ropy każdy kraj może wyprodukować. Siedziba OPEC znajduje się w Wiedniu, stolicy Austrii.

Zanim powstał OPEC, istniały wielkie koncerny naftowe, które kontrolowały światową produkcję ropy. Chciały one sprzedać jak najwięcej ropy i nie pozwalały rządom wpływać na swoje decyzje. Kraje bogate w ropę, szczególnie na Bliskim Wschodzie, chciały mieć większą kontrolę nad ropą, którą produkują. W rezultacie Iran, Irak, Arabia Saudyjska, Kuwejt i Wenezuela założyły OPEC. W kolejnych latach członkami zostały również Katar, Indonezja, Libia, Algieria, Nigeria, Ekwador, Angola i Zjednoczone Emiraty Arabskie.

W latach 60. OPEC nie miał dużej siły przebicia. Zmieniło się to w 1973 roku, kiedy rozpoczęła się trzecia wojna arabsko-izraelska. Stany Zjednoczone i kilka krajów europejskich poparły Izrael. Jako forma kary, kraje OPEC, pod wpływem krajów arabskich, wstrzymały sprzedaż ropy na Zachód. W ciągu następnych sześciu lat ceny ropy wzrosły do dziesięciokrotności ceny z początku lat 70. Kraje OPEC wzbogaciły się o tzw. petrodolary; Zachód pogrążył się w głębokiej recesji, ponieważ potrzebował ropy z OPEC.

W następstwie kryzysu energetycznego lat 70. kraje zachodnie zaczęły szukać alternatywnych form energii, aby uniezależnić się od OPEC i krajów produkujących ropę. W 1986 roku ceny ropy spadły do najniższego poziomu w historii. Kraje produkujące ropę straciły wiele ze swoich dochodów. W latach 80. i 90. siła OPEC malała, często z powodu konfliktów i wewnętrznych sporów oraz dlatego, że kraje członkowskie nie mogły się porozumieć co do kwot produkcyjnych. Niektóre kraje OPEC nie dotrzymywały umów i produkowały więcej ropy, obniżając tym samym ceny.

Po 2000 roku ceny ropy zaczęły ponownie rosnąć i w 2007 roku osiągnęły rekordowy poziom. Kryzys finansowy z lat 2007 i 2008 mocno uderzył w gospodarkę światową i ceny ropy ponownie spadły. Od czasu Arabskiej Wiosny w 2011 r. ceny wielokrotnie wzrastały i spadały.

Obecnie OPEC nadal kontroluje około 60% światowych rezerw ropy naftowej i produkuje 40% światowej ropy. Arabia Saudyjska jest najpotężniejszym członkiem grupy, ponieważ posiada największe rezerwy. Mimo że w ciągu ostatnich 5 dekad w kartelu dochodziło do kłótni, pozostaje on potężną organizacją.