Zaskakujący kierunek polityki migracyjnej Meloni

| Źródło: Roberto Monaldo/LaPresse/ZUMA Press/picture alliance; Antonino Durso/LaPresse/AP/dpa; Montaż: Infographic WELT 

O dramacie, który rozegrał się w niedzielę u wybrzeży Włoch, świadczy biała butelka dla niemowląt leżąca między połamanymi deskami łodzi na plaży. Podczas próby dotarcia do Europy utonęło conajmniej 62 migrantów. Wśród ofiar jest około 20 dzieci, z których jedno miało zaledwie kilka miesięcy.

Włoskie media przypuszczają, że liczba zabitych może wzrosnąć nawet do 100 osób, ponieważ wielu pasażerów rozbitej drewnianej łodzi jest wciąż zaginionych. Pochodzili oni z Iraku, Iranu, Afganistanu i Syrii. Wyruszyli z Turcji cztery dni wcześniej. Migranci już prawie dotarli do celu, gdy silna fala zepchnęła ich łódź na skały tuż przy wybrzeżu Kalabrii, i spowodowała jej rozbicie.

We Włoszech wypadkowi poświęca się wiele uwagi: zdjęcia pogrążonych w szoku rozbitków i zakrytych ciał na plaży kąpielowej szokują zarówno społeczeństwo, jak i polityków.

Prawicowa premier Włoch Giorgia Meloni uważa to wydarzenie za potwierdzenie swojego dotychczasowego stanowiska. W niedzielę rano wydała oświadczenie, w którym wyraziła żal z powodu śmierci, podkreślając jednocześnie, że jej rząd będzie nadal kontynuował rozpoczęte działania, by zapobiec takim tragediom w przyszłości.

Od czasu objęcia urzędu w październiku Meloni stara się zwalczać nielegalną migrację, zawierając umowy z krajami pochodzenia migrantów, aby uniemożliwić ludziom przedostawanie się przez Morze Śródziemne do Włoch w niebezpiecznych drewnianych łodziach.

Zaskakujące jest to, że prawicowa nacjonalistyczna polityk podchodzi do sprawy bardziej konstruktywnie, niż spodziewano się przed objęciem przez nią urzędu. Obserwatorzy powszechnie zakładali, że polityka migracyjna Meloni będzie podobna do tej realizowanej przez jej młodszego partnera koalicyjnego Matteo Salviniego.

Salvini był wicepremierem w 2018 i 2019 roku i jako Minister Spraw Wewnętrznych odpowiadał za migrację. Salvini lubił polemizować z krajami partnerskimi UE i angażować się w medialne spory z organizacjami pozarządowymi (NGO), które ratują migrantów na Morzu Śródziemnym i sprowadzają ich do Włoch.

Zresztą Meloni jeszcze w czasie kampanii wyborczej podobnie się wypowiadała, a pod koniec ubiegłego roku jej rząd wydał przepis utrudniający pracę ratowników morskich. Doszło też do dyplomatycznej kłótni z Francją w sprawie uchodźców. Ostatnio jednak Meloni złagodziła ton i powstrzymała się od krytyki partnerów z UE- choć ci jak dotąd nie odpowiedzieli na jej żądania.

Dotychczasowe osiągnięcia są niewielkie

Od momentu objęcia urzędu Meloni domaga się, by UE silniej chroniła swoje granice na Morzu Śródziemnym, ponieważ większość migrantów dostaje się do Włoch właśnie tą drogą. Chce też, by poza granicami UE powstały ośrodki, w których wnioski migrantów będą rozpatrywane jeszcze przed wjazdem do Włoch. W ten sposób do kraju powinni wjeżdżać tylko ci migranci, których wniosek o azyl został wcześniej uznany.

Chce również zawrzeć porozumienia z głównymi krajami pochodzenia i tranzytu uchodzców, aby mniej migrantów opuszczało swoje domy lub odważyło się na niebezpieczną przeprawę przez Morze Śródziemne.

W dwóch pierwszych kwestiach Meloni jest skazana na współpracę z partnerami z UE, a do tej pory osiągnęła niewiele: dlatego też na posiedzeniu Rady UE z początku lutego nie osiągnięto konkretnych rezultatów w żadnej z tych dziedzin. Mimo to Meloni po tym spotkaniu była „bardzo zadowolona". Zmieniło się podejście UE do tego i migracja została uznana za problem całej UE, który wymaga odpowiedniej „reakcji ze strony UE".

Fakt, że Meloni nie występuje w stylu Salviniego, ale bardziej rzeczowo i pragmatycznie, może mieć dwie główne przyczyny. Z jednej strony wie, że krytyką UE może zdobyć tylko kilka głosów poparcia- bo po raz pierwszy od lat Włosi nie czują się już zapomniani przez Brukselę i pozostawieni sami sobie przez pozostałe kraje członkowskie.

Jednocześnie Meloni jest świadoma, że jeśli chce pozostać w rządzie na dłuższy czas, musi zadbać o konkretny postęp w sprawie migracji, a to może osiągnąć tylko we współpracy z UE.

Jeśli chodzi o trzeci punkt, czyli współpracę z krajami pochodzenia migrantów, Meloni poczyniła już postępy i to bez udziału partnerów z UE. Włoska delegacja udała się na przykład do Libii, Tunezji i Egiptu, by negocjować, w jaki sposób można uniemożliwić migrantom wypłynięcie w morze- i na jakich warunkach kraje te przyjmą z powrotem osoby, których wnioski o azyl nie zostały przyjęte. Ponadto Meloni osobiście obiecała libijskiemu rządowi- kontrowersyjnemu z powodu złego traktowania migrantów- nowe łodzie motorowe dla jego straży przybrzeżnej.

Aby osiągnąć swoje cele, rząd Włoch z jednej strony oferuje krajom inwestycje, które mają pobudzić ich gospodarkę i zapewnić ludziom perspektywy w ich ojczyźnie. Jednocześnie premier podtrzymuje perspektywę większej ilości wiz pracowniczych, aby migranci mogli przyjechać do Włoch legalnie. W tym celu rząd Meloni w „decreto flussi", ustawie regulującej migrację zarobkową do Włoch, przewiduje 13 tysięcy więcej wiz niż w zeszłym roku - to wzrost o prawie 20%.

Wydany przez Meloni Kodeks NGO nie ma jednak nic wspólnego z niedzielnym wypadkiem: Do katastrofy łodzi doszło na szlaku prowadzącym przez wschodnią część Morza Śródziemnego, z którego statki organizacji pozarządowych i tak nie korzystają. Skupiają się one na bardziej uczęszczanej trasie w środkowej części Morza Śródziemnego, która prowadzi od wybrzeży Tunezji i Libii do Włoch.