8 Legendarnych bibliotek ze starożytności.

Najstarsza znana biblioteka na świecie została założona w VII wieku p.n.e. dla "królewskiego kontemplowania" asyryjskiego władcy Aszurbanipala. Zlokalizowana w Niniwie, dzisiejszym Iraku, struktura ta zawierała około 30 000 tabliczek klinowych zorganizowanych według tematu.Większość z nich to dokumenty archiwalne, religijne inkantacje i teksty naukowe, ale zawierała także kilka dzieł literackich, w tym 4000-letni Epos o Gilgameszu.Aszurbanipal, będąc miłośnikiem książek, zdobył większość zawartości swojej biblioteki, grabiąc dzieła z Babilonii i innych terytoriów, które podbił.Archeolodzy przypadkowo natknęli się na jej ruiny w połowie XIX wieku, a większość jej zawartości jest teraz przechowywana w Muzeum Brytyjskim w Londynie. Co ciekawe, pomimo że Aszurbanipal zdobył wiele tabliczek poprzez grabież, wydaje się, że szczególnie martwiły go kradzieże.W inskrypcji jednego z tekstów ostrzega, że jeśli ktoś ukradnie tabliczki, zostanie wygnany przez bogów, a także wykreślą oni„jego imię oraz potomstwo z powierzchni ziemi”.

2. Biblioteka Aleksandryjska

Po śmierci Aleksandra Wielkiego w 323 p.n.e. kontrolę nad Egiptem przejął jego były generał Ptolemeusz I Soter, który postanowił stworzyć centrum nauki w mieście Aleksandria.Wynikiem tego była Biblioteka Aleksandryjska, która ostatecznie stała się intelektualnym klejnotem starożytnego świata.Niewiele wiadomo o fizycznym rozkładzie tego miejsca, ale w szczytowym momencie biblioteka mogła zawierać ponad 500 000 zwojów papirusowych zawierających dzieła literackie oraz teksty dotyczące historii, prawa, matematyki i nauk przyrodniczych.Biblioteka i związany z nią instytut badawczy przyciągały uczonych z całego basenu Morza Śródziemnego, wielu z nich mieszkało na miejscu i otrzymywało państwowe stypendia, podczas gdy prowadzili badania i przepisywali jego treści.W różnych okresach pracowali tam uczeni tacy jak Strabon, Euklides i Archimedes.

Upadek Wielkiej Biblioteki tradycyjnie datowany jest na 48 p.n.e., gdy podobno spłonęła po tym, jak Juliusz Cezar przypadkowo podpalił port w Aleksandrii podczas bitwy przeciwko egipskiemu władcy Ptolemeuszowi XIII.Jednak chociaż pożar mógł uszkodzić bibliotekę, większość historyków obecnie uważa, że istniała ona w pewnej formie przez jeszcze kilka wieków. Niektórzy uczeni twierdzą, że ostatecznie jej koniec nastąpił w 270 n.e. za panowania cesarza rzymskiego Aureliana, podczas gdy inni sądzą, że miało to miejsce nawet później, w IV wieku.

3. Biblioteka Pergamońska

Zbudowana w III wieku p.n.e., przez członków dynastii Attalidów, Biblioteka w Pergamonie położona obecnie w Turcji, była kiedyś domem dla skarbnicy około 200,000 zwojów.Znajdowała się w kompleksie świątynnym poświęconym Atenie, greckiej bogini mądrości, i prawdopodobnie składała się z czterech pomieszczeń - trzech na zbiory biblioteki i jednego jako przestrzeń spotkań na bankiety i konferencje naukowe.Według starożytnego kronikarza Pliniusza Starszego, Biblioteka w Pergamonie stała się ostatecznie tak sławna, że uważano ją za "ostra konkurencję" dla Biblioteki w Aleksandrii.Obydwa miejsca dążyły do zgromadzenia najbardziej kompletnych kolekcji tekstów i rozwijały rywalizujące szkoły myśli i krytyki. Istnieje nawet legenda, że egipska dynastia Ptolemeuszy zatrzymała dostawy papirusu do Pergamonu w nadziei na spowolnienie jego rozwoju. W rezultacie miasto mogło później stać się wiodącym ośrodkiem produkcji pergaminu.

4. Willa Papirusów

Chociaż nie była największą biblioteką starożytności, tzw. "Willa Papirusów" jest jedyną, której kolekcja przetrwała do dzisiejszego dnia. Jej około 1800 zwojów znajdowało się w rzymskim mieście Herculaneum w willi, która najprawdopodobniej została zbudowana przez teścia Juliusza Cezara, Lucjusza Kalpurniusza Pizona Cezoninusa.Kiedy pobliski wulkan Wezuwiusz wybuchł w 79 roku n.e., biblioteka została pogrzebana - i znakomicie zachowana - pod 90-stopową warstwą materiału wulkanicznego. Jej sczerniałe, zwęglone zwoje nie zostały odkryte ponownie aż do XVIII wieku, a współcześni badacze wykorzystują różne metody, począwszy od obrazowania wielospektralnego po promieniowanie rentgenowskie do próbich odczytania. Większość katalogu nie została jeszcze rozszyfrowana, ale badania już wykazały, że biblioteka zawiera kilka tekstów autorstwa epikurejskiego filozofa i poety o imieniu Filodemus.

5. Biblioteka Ulpiańska

W okolicach 112 roku n.e. cesarz Trajan ukończył budowę rozległego, wielofunkcyjnego kompleksu budynków w samym sercu miasta Rzymu. Forum wzbogacałyplace, targi i świątynie religijne, ale zawierało również jedną z najbardziej znanych bibliotek Imperium Rzymskiego.Miejsce składało się z dwóch oddzielnych struktur - jednej dla dzieł w języku łacińskim i drugiej dla dzieł w języku greckim. Pomieszczenia znajdowały się po przeciwnych stronach portyku, w którym umieszczony był Słup Trajana, duży pomnik wzniesiony dla upamiętnienia militarnych sukcesów cesarza.Obydwie sekcje zostały elegancko wykonane z betonu, marmuru i granitu, i obejmowały duże centralne komnaty czytelnicze oraz dwie kondygnacje wnęk z regałami na zwoje, które szacuje się na około 20 000 egzemplarzy. Historycy nie są pewni, kiedy podwójna biblioteka Trajana przestała istnieć, ale wzmiankowana jest jeszcze w piątym wieku n.e., co sugeruje, że przetrwała co najmniej 300 lat.

6. Biblioteka Celsusa

W czasach cesarskich w mieście Rzym istniało ponad dwadzieścia dużych bibliotek, ale stolica nie była jedynym miejscem, gdzie przechowywano olśniewające zbiory literatury. Około 120 roku n.e. syn rzymskiego konsula Tyberiusza Juliusza Celsusa Polemeanusa ukończył budowę biblioteki-mauzoleum dla swojego ojca w mieście Efez (dzisiejsza Turcja). Ozdobna fasada budynku przetrwała do dzisiaj i zawiera marmurowe schody i kolumny, a także cztery posągi symbolizujące Mądrość, Cnotę, Inteligencję i Wiedzę. Wnętrze składało się z prostokątnej komnaty i serii małych wnęk zawierających regały na książki. Biblioteka mogła pomieścić około 12 000 zwojów, ale jej najbardziej imponującym elementem był bez wątpienia sam Celsus, który został pochowany wewnątrz w ozdobnym sarkofagu.

7. Cesarska Biblioteka Konstantynopola

Długo po upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego, klasyczne myślenie greckie i rzymskie nadal kwitło w Konstantynopolu, stolicy Bizantyjskiego Cesarstwa. Imperialna Biblioteka miasta powstała po raz pierwszy w IV wieku n.e. za panowania Konstantyna Wielkiego, ale pozostawała stosunkowo niewielka do V wieku, kiedy to jej zbiory wzrosły do imponujących 120 000 zwojów i kodeksów.Rozmiar Imperialnej Biblioteki wciąż się zmieniał w ciągu kolejnych wieków z powodu zaniedbań i częstych pożarów, a później doznała druzgocącego ciosu po tym, jak wojska krzyżowców splądrowały Konstantynopol w 1204 roku. Niemniej jednak, pisarze i uczeni zasłużyli sobie na uznanie za zachowanie niezliczonych dzieł starożytnej literatury greckiej i rzymskiej, tworząc pergaminowe kopie z niszczejących zwojów papirusowych.

8. Dom Mądrości

Miasto Bagdad w Iraku kiedyś było jednym z ośrodków nauki i kultury na świecie iprawdopodobnie żadna instytucja nie odegrała większej roli w jego rozwoju niż Dom Mądrości. Pierwszy raz założone na początku IX wieku n.e. za panowania Abbasydów, miejsce to skupiało się wokół ogromnej biblioteki, zaopatrzonej w perskie, indyjskie i greckie manuskrypty z dziedziny matematyki, astronomii, nauk przyrodniczych, medycyny i filozofii. Książki przyciągały do Domu Mądrości najlepszych uczonych Bliskiego Wschodu, którzy zjeżdżali się tam, aby studiować teksty i tłumaczyć je na język arabski.Wśród nich był matematyk al-Chuwarizmi, jeden z ojców algebry, oraz wszechstronny myśliciel al-Kindi, często nazywany "Filozofem Arabów".Dom Mądrości był intelektualnym centrum świata islamskiego przez kilkaset lat, ale spotkał go okrutny koniec w 1258 roku, gdy Mongołowie splądrowali Bagdad. Według legendy tak wiele książek zostało wrzuconych do rzeki Tygrys, że jej wody stały się czarne od atramentu.