Naukowcy przedstawiają dowody na poparcie możliwej historii powstania Wielkiego Sfinksa

Wielki Sfinks w Gizie jest uważany za jeden z największych kamiennych posągów na Ziemi. Rzeźba, znajdująca się w pobliżu współczesnego Kairu, ukazana jest na zdjęciu z października 2007 roku. (Cris Bouroncle/AFP/Getty Images) 

Teraz, jak podaje komunikat prasowy Uniwersytetu Nowojorskiego, nowe badanie przedstawia dowody sugerujące, że teoria ta może być wiarygodna.  Zespół naukowców z Laboratorium zajął się tą teorią i odtworzył warunki panujące na terenach posągu ponad 4500 lat temu, kiedy prawdopodobnie wybudowano wapienny posąg. Naukowcy przeprowadzili testy, aby sprawdzić, jak wiatr wpłynął na formacje skalne. 

„Nasze odkrycia przedstawiają prawdopodobną historię powstania formacji podobnych do Sfinksa wskutek erozji,” wypowiada się w komunikacie prasowym starszy autor badania Leif Ristroph, profesor nadzwyczajny z Uniwersytetu Nowojorskiego. „Nasze badania przeprowadzone w laboratoriach wykazały, że zaskakująco podobne do Sfinksa kształty, mogą w rzeczywistości być efektem materiałów erodowanych przez szybkie strumienie”. 

Zespół działający nad badaniami, które zostały zaakceptowane do publikacji w czasopiśmie „Physical Review Fluids”, stworzył gliniane rzeźby jardangów – naturalnych form ukształtowania terenu ze zwartego piasku, które powstają w wyniku wiatru w odsłoniętych rejonach pustyni – a następnie oblali formacje mocnym strumieniem wody imitującym wiatr. 

Opierając się na strukturze Wielkiego Sfinksa, naukowcy użyli twardszych, nie poddającym się erozji inkluzji w podstawie bezkształtnego nasypu z miękkiej gliny. Wraz z przepływem wody forma zaczęła przybierać kształt lwa. „Na pustyni występują jardangi, które naturalnie wyglądają jak siedzące albo leżące zwierzęta z podniesionymi głowami,” wypowiada się Ristroph dla CNN. „Niektóre z nich tak bardzo przypominają siedzącego lwa lub kota, że czasami nazywa się je ‘błotnymi lwami. … Nasze eksperymenty mogą pomóc w zrozumieniu w jaki sposób te jardangi powstają”. 

Więcej o tajemnicach powstania Wielkiego Sfinksa 

Chociaż Wielki Sfinks w Gizie ma swoje tajemnice – jak wyglądał pierwotnie i dlaczego został stworzony – uważa się, że 20-metrowy posąg powstał z pojedynczej skały wapiennej. 

Pierwotna teoria, że wiatr ukształtował jardang w formację Sfinksa, została po raz pierwszy wspominana w artykule „Smithsonian Magazine” z 1981, napisanym przez El-Baza i zatytułowanym „Desert Builders Knew a Good Thing When They Saw It”. 

Badacze z Laboratorium Matematyki Stosowanej Uniwersytetu Nowojorskiego stworzyli gliniane modele Wielkiego Sfinksa, które zawierały twardsze inkluzje. Zespół obmył modele mocnym strumieniem wody imitującym wiatr i jego skutki erozyjne. (NYU's Applied Mathematics Laboratory) 

Założenie to opierało się na wczesnych badaniach nieżyjącego już geologa planetarnego Ronalda Greeley, który wykonał symulację tuneli aerodynamicznych w celu zbadania jak erozja wietrzna kształtuje struktury na pustyni – wspomniał El-Baz w e-mailu do CNN. El-Baz powiedział, że nie wierzy, aby nowe badanie oferowało więcej wsparcia dla jego pierwotnej teorii. 

Salima Ikram, uznana profesor egiptologii na Amerykańskim Uniwersytecie w Kairze, zakwestionowała całkowicie tezę, że Sfinks na początku był jardangiem.  

„Kiedy wyrzeźbiono Wielkiego Sfinksa, natura odegrała rolę w jego dalszym powstaniu, jednak jest to mało prawdopodobne, że pierwotna forma opierała się na jardangu (które zazwyczaj zrobione są z błota – nie wapnia), jako że wokół niego znajdują się wyraźne ślady kamieniołomu oraz pracy,” stwierdziła w e-mailu Ikram, która nie brała udziału w tych badaniach. 

„Jest zbyt wiele dowodów na ludzki wkład w budowę Wielkiego Sfinksa, aby teoria jardangów była realną,” dodaje Ikram. 

Naukowcy z Uniwersytetu Nowojorskiego stwierdzili, że wyniki sugerują, że obiekty podobne do Sfinksa mogą powstawać w dość powszechnych warunkach, jednak ich odkrycia nie rozwiązują tajemnic stojących za jardangami i Wielkim Sfinksem. 

„To nie jest takie czarno-białe… Nikt nie mówi, że jest to w stu procentach ludzkie dzieło, ale też nikt nie twierdzi, że zostało to całkowicie wyrzeźbione przez naturę. Pytanie brzmi, ile z nich istniało naturalnie, a następnie zostało zmodyfikowane,” wypowiada się Ristroph dla CNN. „Nasze badanie pokazuje, że większość głowy, szyi i łap prawdopodobnie została wyrzeźbiona przez naturę w wyniku erozji”.