Tara Blair Ball, trenerka relacji w Memphis, poznała swojego byłego na Match.com. Natychmiast zaiskrzyło.
„Czułam, że jest moją bratnią duszą. To były małe rzeczy; rozmawialiśmy o różnicach między starym filmem o Spider-Manie z Tobeyem Maguire'em i komiksem. Wiele osób nie wiedziało o tych szczegółach i po prostu było to takie łączące doświadczenie”.
Podczas pierwszej rozmowy telefonicznej rozmawiali przez osiem godzin – tak długo, że pani Ball spóźniła się do pracy i została zwolniona z pracy w sklepie Target. „Odebrałam to jako znak, że powinnam się z nim związać” - powiedziała, śmiejąc się.
Kiedy zaczęły pojawiać się czerwone flagi, pani Ball odsunęła je na bok. „Zaczął być zazdrosny i chciał wiedzieć, gdzie jestem, co robię, z kim rozmawiam, jak długo tam będę i kiedy wrócę”. Zamiast widzieć znaki ostrzegawcze, pani Ball zinterpretowała jego działania jako okazywanie przywiązania.
„Szybko zaczęliśmy rozmawiać o małżeństwie i wspólnym zamieszkaniu. Czułam, że nie mogę być z dala od niego zbyt długo – czułam efekt odstawienia”.
Jeśli sytuacja wydaje się zawierać ślady uzależnienia, to dlatego, że tak jest. I podobnie jak wielu uzależnionych, pani Ball potrzebowała dużo czasu, aby rozpoznać i przyznać, że doświadcza tego, co niektórzy nazywają „uzależnieniem od miłości”.
Definicja uzależnienia od miłości jest trudna do ustalenia. Anonimowi uzależnieni od seksu i miłości nazywają to skrajną zależnością od jednej osoby, w której „związki lub czynności seksualne stają się coraz bardziej destrukcyjne dla kariery, rodziny i poczucia szacunku do siebie”. Helen Fisher, starszy pracownik naukowy w Instytucie Kinseya na Uniwersytecie Indiany i wiodący ekspert w dziedzinie romantycznej miłości, powiedziała, że to każdy związek, który prowadzi do „obsesyjnego pragnienia i natrętnego myślenia”, co oznacza impulsywne lub niechciane myśli.
W jednej z metaanaliz przeanalizowano 83 badania i oszacowano, że około 3 procent populacji miało poważny problem z uzależnieniem od miłości w ciągu danego roku. Liczba ta może być wyższa nawet niż 10 procent wśród młodych dorosłych.
Na TikToku, gdzie pani Ball zaczęła dzielić się swoimi doświadczeniami z uzależnieniem od miłości, można by pomyśleć, że liczba ludzi uzależnionych od miłości jest jeszcze wyższa. Hashtag #ToxicRelationship na TikToku ma 1,7 miliarda wyświetleń, plus kolejne 320 milionów z powiązanych terminów, takich jak „uzależnienie od miłości”, „uzależniony/ona od miłości” i „współuzależnienie”. Niezależnie od tego, czy opowiadają swoje historie, czy reagują na historie innych, ludzie znajdują ukojenie i zrozumienie, w dzieleniu się oznakami uzależnienia od miłości oraz wskazówkami i memami w aplikacji do udostępniania krótkich filmików.
Gdziekolwiek zdecydujesz się podzielić swoimi doświadczeniami, pomocna jest możliwość rozpoznania, kiedy romans jak ze snu zbacza ze ścieżki i staje się uzależnieniem od miłości.
Czy uzależnienie od miłości w ogóle istnieje?
„Każdemu, kto mówi, że to nie jest uzależnienie, jedyne co mogę powiedzieć to to, że zajrzeliśmy do mózgu” - powiedziała dr Fisher.
Korzystając z funkcjonalnego rezonansu magnetycznego, dr Fisher i jej koledzy badali romantyczną miłość i odkryli zwiększoną aktywność w regionie mózgu zwanym jądrem półleżącym, „który staje się aktywny, gdy jesteśmy uzależnieni od: alkoholu, nikotyny, kokainy, heroiny, amfetaminy lub od czegokolwiek innego” - powiedziała dr Fisher.
Ale niektórzy w środowisku naukowym nie akceptują uzależnienia od miłości jako diagnozowalnej choroby. „Uzależnienie od miłości jest kwestionowaną koncepcją” - powiedział Brian D. Earp, doktorant i zastępca dyrektora Programu polityki etycznej i zdrowotnej Yale-Hastings (Yale-Hastings Program in Ethics and Health Policy) na Uniwersytecie Yale, który badał uzależnienie od miłości. Zauważył, że część nieporozumień sprowadza się do samej definicji miłości.
„Niektóre feministyczne filozofki twierdzą, że jeśli związek jest toksyczny lub szkodliwy, to nie powinien być określany jako miłość” - powiedział Earp, dodając, że niektórzy wolą nazwę „uzależnienie od toksycznych zachowań w związku”.
Co jeszcze bardziej komplikuje sprawę, eksperci nie mogą również dojść do konsensusu co do definicji uzależnienia. Pan Earp powiedział, że niektórzy neurobiolodzy uważają, że żeby coś uznać za uzależnienie musi być dla ciebie jednoznacznie złe. Dlatego „jeśli polegasz na aktywności, która może być sklasyfikowana jako niezdrowa, ale nie przeszkadza w prowadzeniu satysfakcjonującego życia, niektórzy eksperci powiedzieliby, że nie ma powodu, aby nazywać to uzależnieniem” - powiedział Earp.
Zdrowa miłość kontra uzależniająca miłość
Niezależnie od tego, czy wierzysz, że uzależnienie od miłości istnieje, myślenie o toksycznym związku jako o uzależnieniu może być przydatne dla kogoś, kto ma do czynienia ze skutkami niezdrowej relacji. „Najważniejsze jest to, że niezdrowy związek zwykle wiąże się z poszukiwaniem przypływu dopaminy” i opiera się o władzę i kontrolę, powiedział Steven Sussman, profesor medycyny prewencyjnej, psychologii i pracy socjalnej na Uniwersytecie Południowej Kalifornii.
Osoby doświadczające uzależnienia od miłości „przejawiają behawioralny wzorzec uzależnienia”, powiedziała dr Fisher. Wyjaśniła, że może się to przejawiać w wahaniach nastroju, od rozpaczy do euforii i gotowości do znoszenia nadużyć. Dodatkowo osobowości mogą się zmienić, gdy się uzależniają, co prowadzi do zmian w stylu życia lub tendencji do zniekształcania rzeczywistości.
Synthia Smith, specjalistka od alfabetyzacji z Houston, powiedziała, że uległa tym uczuciom, gdy była ze swoim byłym chłopakiem. „Perspektywa życia bez niego była nie do zniesienia — byłabym emocjonalnie martwa” - wspominała.
Ten strach był tak wielki, że pozostała w związku przez dwa i pół roku, pomimo szybko rosnącej litanii znaków ostrzegawczych, takich jak chwila, w której odkryła, że jej chłopak ma profil na portalu randkowym Plenty of Fish. Gdy go o to spytała, stwierdził, że to konto służy mu do nawiązywania kontaktów biznesowych dla swojej firmy i skrytykował ją za to, że o tym wspomniała, po czym wybuchnął gniewem.
Uporanie się z toksyczną relacją
Wiązanie się z kimś, kto zagraża twojemu zdrowiu psychicznemu, może być przerażającym i izolującym doświadczeniem. Niezależnie, czy uważasz się za uzależnionego od miłości, czy też po prostu potrzebujesz się wydostać z trudnej sytuacji, istnieją środki, z których możesz skorzystać i racjonalne czynności, które możesz wykonać.
Znajdź społeczność
Katlynn Rowland, posiadająca firmę sprzątającą w Ocali na Florydzie, była związana z mężczyzną znęcającym się nad nią emocjonalnie, gdy pierwszy raz trafiła na TikToki pani Smith na temat gaslightingu. „To było niemal przyjemne, gdy pierwszy raz obejrzałam te filmiki, ponieważ poczułam się zrozumiana”, wspomina pani Rowland. „a także, że nie jestem szalona”.
Filmiki pani Smith dodały odwagi pani Rowland, by zostawiła swojego byłego chłopaka — i by wypowiedziała się o tym na TikToku. „Na początku bałam się publikować na ten temat, bo wiedziałam, że on wpadnie w szał”, mówi pani Rowland. „Jednak skoro Synthia powiedziała, że nie obchodzi jej już to, co uważał jej były, byłam w stanie odrzucić ten lęk”.
Pan Earp stwierdził, że to częste doświadczenie. „Opowiedzenie o swoich doświadczeniach publicznie może okazać się kojące dla niektórych osób, w przeciwieństwie do zachowywania tego dla siebie”.
Edukuj się
„To ważne, by dowiadywać się o tym, jak w twoim przypadku funkcjonuje uzależnienie od miłości, żeby pojąć warstwy i szczegóły tego, jak to działa w twoim życiu”, przekazuje Kerry Cohen, terapeutka i autorka książki Crazy for You: Breaking the Spell of Sex and Love Addiction (Szalejąc za tobą: Odczarowanie uzależnień od miłości i seksu). Do tego należeć może znalezienie grupy wsparcia jak Anonimowi Uzależnieni od miłości i seksu lub Anonimowi Uzależnieni od miłości, a także rozmowa z terapeutą bądź psychiatrą specjalizującym się w uzależnieniu od miłości. To ważne, aby zwrócić się z tym do licencjonowanego lekarza i nie diagnozować się samodzielnie.
Ćwicz zdrowe sms-owanie
Sms-owanie może okazać się potencjalnym polem minowym dla uzależnionych od miłości, z powodu dużej szansy na nieporozumienia, prowadzące do strachu i niepokoju. Pani Cohen stwierdziła, że uzależnieni od miłości powinni powstrzymywać się od rozmów o uczuciach ze swoimi partnerami przez sms-y, szczególnie o negatywnych emocjach. „To będzie dobre ćwiczenie, żeby uporządkować swoje emocje do momentu, gdy będzie okazja, by porozmawiać twarzą w twarz”, napisała. „Może to też dać okazję na przerwę, by zastanowić się, jak odpowiedzieć bez nadmiernej reakcji emocjonalnej”.
Przestań skrywać tajemnice
Wielu uzależnionych od miłości ukrywa części siebie i swojego życia przed partnerami, by zapewnić sobie to, co pani Cohen nazywa „sztucznym poczuciem niezależności” i narzędziem do unikania konfliktu. Pomimo tego, że prywatność jest czymś stosownym w relacji, tak trzymanie tajemnic już nie jest. Uzależnieni od miłości często „kłamią, mówiąc o swojej przeszłości i próbują być kimś, kim ich zdaniem ich ukochana osoba chce, by byli”, napisała pani Cohen w swojej książce. Radziła partnerom zwierzać się szczerze, szczególnie jeśli chodzi o ich trudności z uzależnieniem od miłości lub seksu.
Zastanów się nad całkowitym odcięciem kontaktów
Po tym, gdy stworzysz sobie grupę wsparcia, możesz zdecydować czy, kiedy i w jaki sposób zakończysz toksyczny związek. Razem ze swoim terapeutą przemyśl to, co „Podręcznik uzależnień od substancji i uzależnień behawioralnych Uniwersytetu Cambridge” nazywa „ścisłym odcięciem kontaktu, unikaniem jakiejkolwiek komunikacji z byłym partnerem, która mogłaby wywołać na nowo uczucia pragnienia, opóźniając proces leczenia”.
Dwunastoetapowe programy często sugerują uzależnionym usunięcie wszystkiego, co przypomina o związku, łącznie z kontaktem przez media społecznościowe, zdjęciami, piosenkami i pamiątkami. „Ktoś koczuje w twojej głowie, a ty powinieneś go usunąć,” mówi doktor Fisher.
Wypróbuj plan randkowania
Pomocne może się okazać opracowanie planu randkowania wraz ze swoim terapeutą lub patronem, który może okazać się użytecznym przewodnikiem w znajdowaniu nowej, zdrowej relacji. Zacznij od określenia jednej rzeczy, która okazała się tragiczna w skutkach w twojej przeszłości. Niektórzy uzależnieni od miłości mogli zacząć uprawiać seks z partnerem zbyt szybko i silnie się przywiązali. W takim razie pomocne może być ustalenie zasady, by uprawiać seks dopiero po wejściu w poważną relację.
„Nikt nie uchodzi z miłości z życiem”, mówi doktor Fisher. „Ludzie żyją dla miłości, umierają z tęsknoty za nią, zabijają dla niej i umierają dla ukochanych osób. To jeden z najsilniejszych umysłowych systemów, jakie zdołaliśmy wyewoluować”.
To czy wykorzystasz tę energię do pozytywnego, czy negatywnego doświadczenia romantycznego, zależy od ciebie.