Kris Kristofferson, amerykański piosenkarz country i aktor, zmarł w wieku 88 lat

Zdjęcie: Mark Humphrey/AP

Rodzina Kristoffersona potwierdziła jego śmierć w niedzielę wieczorem, informując, że „odszedł spokojnie” w swoim domu w sobotę. „Jesteśmy wszyscy niezwykle wdzięczni za czas spędzony z nim” – czytamy w oświadczeniu podpisanym przez jego żonę Lisę, ośmioro dzieci i siedmioro wnucząt. „Dziękujemy za miłość, którą darzyliście go przez te wszystkie lata, a gdy zobaczycie tęczę, wiedzcie, że uśmiecha się do nas z góry”.

Podziwiany za wytrwałość, emocjonalną wrażliwość i literackie umiejętności w twórczości country, Kristofferson często zdobywał szczyty amerykańskich list przebojów country, a wersje jego utworów w wykonaniu innych artystów, takich jak Janis Joplin, Gladys Knight i Johnny Cash, stawały się hitami. W połowie lat 70. współpracował z reżyserami filmowymi, w tym Martinem Scorsese i Samem Peckinpahem, a za rolę u boku Barbry Streisand w filmie Narodziny gwiazdy z 1976 roku zdobył Złoty Glob. Streisand oddała hołd swojemu partnerowi z planu na Instagramie, pisząc, że był „wyjątkowym” i „uroczym” artystą. „To była przyjemność patrzeć, jak otrzymuje uznanie i miłość, na które w pełni zasługiwał” – napisała.

Dolly Parton, która śpiewała z Kristoffersonem duety, takie jak From Here to the Moon and Back, napisała: „Co za wielka strata. Co za wspaniały autor. Co za wspaniały aktor. Co za wspaniały przyjaciel. Zawsze będę cię kochać, Dolly”. Piosenkarka country Reba McEntire napisała: „Dżentelmen, dobra dusza i miłośnik słowa. Cieszę się, że mogłam go poznać i spędzać z nim czas. Jeden z moich ulubionych ludzi”.

Urodzony w Teksasie w 1936 roku, Kristofferson uczęszczał do szkoły średniej w Kalifornii i początkowo chciał zostać powieściopisarzem. Studiował literaturę w Pomona College w południowej Kalifornii oraz na Uniwersytecie Oksfordzkim jako stypendysta Rhodesa. Zainspirowany rozwijającą się sceną rock’n’rolla, po raz pierwszy spróbował swoich sił w muzyce w Wielkiej Brytanii jako Kris Carson, choć nagrane utwory nigdy nie zostały wydane.

Kontynuował muzyczną pasję podczas służby w armii USA, gdzie został pilotem śmigłowca – umiejętność, którą wykorzystywał później w przemyśle naftowym i Gwardii Narodowej po odejściu ze służby w 1965 roku, co wywołało gniew jego rodziny wojskowej. „Byłem dumny z tego, że byłem najlepszym robotnikiem lub gościem, który potrafił najszybciej kopać rowy,” powiedział później. „Coś we mnie sprawiało, że chciałem podejmować trudne wyzwania… Częściowo chodziło o to, że chciałem być pisarzem, a wydawało mi się, że muszę wyjść i przeżyć życie”.

Przeprowadził się do Nashville, centrum muzyki country, gdzie pracował jako barman i woźny w Columbia Recording Studios. Pod koniec lat 60. pisał utwory dla Jerry'ego Lee Lewisa oraz artystów country, takich jak Ray Stevens, Faron Young i Billy Walker, ale jego kariera solowa początkowo nie przyniosła sukcesów.

Przełom nastąpił, gdy wylądował helikopterem Gwardii Narodowej na posesji Johnny’ego Casha i wręczył mu taśmę ze swoimi utworami, opisując później ten incydent jako „pewnego rodzaju naruszenie prywatności, którego nie polecam”. Cash docenił piosenkę Sunday Mornin’ Comin’ Down, a wykonanie jego utworu przez Kristoffersona zdobyło szczyt listy country w 1970 roku i wygrało nagrodę piosenki roku na gali Country Music Association.

W tym samym roku Kristofferson nagrał pierwszy z 18 albumów studyjnych, które wydał podczas swojej kariery. Przez krótki czas spotykał się z Janis Joplin, która nagrała jego piosenkę Me and Bobby McGee, i utwór stał się hitem numer 1 po jej śmierci w 1970 roku. Inna piosenka Kristoffersona z tego okresu, Help Me Make It Through the Night, stała się popularnym singlem Sammi Smith, a później była wykonywana przez Elvisa Presleya, Gladys Knight, Mariah Carey i innych artystów.

Kiedy jego czwarty album Jesus Was a Capricorn zdobył szczyt listy country w 1972 roku, niezwykle przystojny Kristofferson rozpoczął karierę aktorską, debiutując w filmie The Last Movie w reżyserii Dennisa Hoppera. Wśród innych znaczących filmów znalazły się jego rola w filmie Pat Garrett and Billy the Kid (1973), gdzie zagrał banitę Billy’ego Kida, a także występ u boku Ellen Burstyn w filmie Alice Doesn’t Live Here Anymore (1974) w reżyserii Martina Scorsese oraz z Burtem Reynoldsem w komedii sportowej Semi-Tough (1977). Narodziny gwiazdy ugruntowały jego sukces w Hollywood, ale później poszło mu nieco słabiej w filmie Heaven’s Gate (1980), który okazał się głośną klapą kasową.

Jego kariera aktorska, choć konsekwentna, zyskała nowego impetu w 1996 roku, kiedy zagrał złowrogiego szeryfa Charliego Wade'a w uznawanym neo-westernie Lone Star w reżyserii Johna Saylesa, u boku Chrisa Coopera i Matthew McConaugheya. To otworzyło mu drzwi do znaczących ról, w tym postaci łowcy wampirów Abrahama Whistlera w trzech filmach z serii Blade, z Wesleyem Snipesem w roli głównej.

Kristofferson przeszedł na emeryturę w 2021 roku. Jego ostatnia rola filmowa to dramat Blaze (2018) w reżyserii Ethana Hawke'a, a jego najnowszy album to The Cedar Creek Sessions z 2016 roku. Był trzykrotnie żonaty, po raz pierwszy z Fran Beer w 1960 roku. W 1973 roku poślubił piosenkarkę Ritę Coolidge, a ich album z duetami z tego roku, Full Moon, stał się jednym z największych hitów Kristoffersona, osiągając Top 30 na listach przebojów popowych. Rozwiedli się w 1980 roku. Pozostawił żonę, Lisę Meyers, którą poślubił w 1983 roku i miał z nią pięcioro dzieci i troje innych dzieci z jego pierwszych dwóch małżeństw.