Co wywołuje turbulencje podczas latania i jakie drogi na świecie są na nie najbardziej narażone?

Turbulencje są zazwyczaj spodziewane na terenach wysokich gór, oceanów, równika i podczas wejścia do prądu strumieniowego”. Fotografia: KuntalSaha/Getty Images/Stockphoto

Lot Quatar Airways napotkał turbulencje nad Turcją, raniąc 12 pasażerów oraz załogę. Lot z Dohy do Dublina wylądował bezpiecznie po epizodzie, przez co ludzie „uderzyli w dach” w samolocie.Ten incydent wydarzył się zaledwie pięć dni po śmierci brytyjskiego pasażera i zranieniu 104 osób po tym, jak lot Singapore Airlines został uderzony przez turbulencje i drastycznie stracił wysokość. Wiemy, że turbulencje są często spotykanie w trakcie lotów - ale czy niektóre z nich są bardziej narażone? I gdzie jest najbardziej niebezpiecznie? 

Co to turbulencja? 

Turbulencja jest odczuwalna, kiedy samolot przelatuje przez relatywnie niespokojne powietrze i odpowiada za „nagłe odrzucenia wertykalne i boczne”, według definicji Australia’s Civil Aviation Safety Authority. Turbulencja jest główną przyczyną obrażeń podczas lotu dla załogi i pasażerów. Agencja rozpoznaje osiem typów turbulencji, w tym pobliską chmur burzowych, termiczną, frontalną oraz zjawisko tak zwanej „fali górskiej”, które są kategoryzowane w skali dotkliwości. 

Gdzie są najczęściej spotykanie turbulencje? 

Turbulencje są spodziewane nad wysokimi górami, oceanami, równikiem oraz przy wejściu do prądu strumieniowego, według Dr Guido Carim Jr., dyrektora Griffith Aviation w Griffith University. Pomimo tego, turbulencja w czystym powietrzu – zazwyczaj spowodowana przez nagłą zmianę w kierunku wiatru - może wydarzyć się niezależnie od czasu i miejsca. „Turbulencja jest stworzona w wyniku interakcji wielu niezmiernie skomplikowanych czynników”- powiedział były pilot, dodając, że pożary buszu mogą je wywołać. „Technologia radarowa w celu wykrycia turbulencji jest coraz lepsza, ale pomimo wszystkich urządzeń na pokładzie nie jesteśmy w stanie dokładnie przewidzieć gdzie i kiedy nastąpi”. Pilotował on międzynarodowe loty nad Andami, gdzie jego obowiązkiem było włączenie znaku zapięcia pasów bezpieczeństwa w trakcie zbliżania się do gór. Zatoka Bengalska podczas sezonu monsunów jest notorycznie podatna na turbulencje, tak samo jak latanie ponad Alpami - „Ale czasami nawet tego nie zauważasz”. - stwierdził. Wyjaśnił, że wysoka wilgotność oraz temperatury mają tendencję do wzmacniania turbulencji, dlatego lot z Londynu do Nowego Jorku w lecie prawdopodobnie będzie bardziej wyboisty niż ta sama droga w zimie. 

Jakie loty są najbardziej narażone na turbulencje? 

Turbli, szwedzka strona prognozy pogody, używa danych z US National Oceanic and Atmospheric Administration oraz UK Met Office. 

Według nich, najbardziej narażonymi drogami w 2023 roku były: Santiago, Chile do Santa Cruz, Boliwia; Ałmaty, Kazakstan do Biszkek, Kirgistan, Lanzhou do Chengdu, Chiny, Centrair do Sendai, Japonia oraz Mediolan, Włochy do Genewy, Szwajcaria. Mediolan do Zurych, Szwajcaria znajdował się na dziesiątym miejscu. Docelowe kraje najbardziej narażone na turbulencje w kwietniu to Francuska Polinezja, Fidżi, Pakistan, Namibia oraz Urugwaj. Pacyfik Południowy jest oceniany jako ocean najbardziej podatny na turbulencje w trakcie lotu. Żadne turbulencje nie zostały zgłoszone z wyższą szybkością rozpraszania wirów (edr) niż 20. Ekstremalne turbulencje liczą ponad 80edr. Australian Transport Safety Bureau obliczyło, że w 2023 roku na świecie wystąpiło 3,047 incydentów samolotów komercyjnych. Wśród nich, 236 było wywołanych przez pogodę. Obecnie w 2024 nastapiło 790 incydentów, z czego 52 były wywołane przez pogodę. 

Oryginał: Pascal Borener/ Pexels. 

Czy jest coś wspólnego z incydentami z Qatar Airways oraz Singapore Airlines? 

„Jeżeli dwa samoloty znajdują się w tym samym terenie w trakcie turbulencji, może na nie wpłynąć ta sama meteorologia”. - stwierdza Milton Speer, meteorolog i znajomy University of Technology Sydney. Jednak QF17 i SQ321 znajdowały się tysiące kilometrów od siebie kiedy wpadły w poważną turbulencję. Carim powiedział, że nie widział żadnego jasnego atmosferycznego czy też meteorologicznego wydarzenia, które mogłoby połączyć te dwa wypadki. Rozmawiał z pilotami, którzy przelatywali przez te regiony w ciągu ostatnich kilku dni i dowiedział się, że nie „widzieli nic nadzwyczajnego”. Wiemy jednak, że ilość incydentów z poważnymi turbulencjami zaczyna rosnąć - o 55% między 1979 a 2020 – i że kryzys klimatyczny jest uznawany za odpowiedzialny czynnik. 

Ile incydentów turbulencji zostało raportowanych przez Australię? 

Turbulencje muszą być zgłoszone do ATSB jeżeli mają wpływ na wydajność lotu. Reprezentant potwierdził, że w latach 2014 do 2023 nie zgłoszono żadnych incydentów związanych z poważnym zranieniem pasażerów. Rzecznik Australian Federation of Air Pilots powiedział, że pasażerowie „w trosce o siebie powinni zapinać pasy bezpieczeństwa w trakcie lotu, niezależnie od znaków o pasach”. Według regulacji lotnictwa cywilnego, załoga oraz pasażerowie muszą zapinać pasy bezpieczeństwa w różnych przypadkach, w tym w sytuacji, w której samolot leci w wysokości mniejszej niż 1 000 stóp (304,8 metra).