Czym są gry gacha i dlaczego należy na nie uważać?

Zdjęcie: https://www.pexels.com/photo/woman-playing-computer-game-7915437/

Nazwa „gacha” wzięła się od popularnych w Japonii automatów – gashapon. Działają bardzo prosto – wrzucamy monetę, a w zamian maszyna wydaje nam losowy drobiazg. W Polsce także można napotkać takie automaty, głównie w miejscowościach turystycznych. Można z nich zdobyć kauczukowe piłeczki, plastikowe pierścionki czy inne drobiazgi, szczególnie przyciągające zainteresowanie dzieci. W Japonii automaty są na znacznie wyższym poziomie – nie dość, że istnieją całe sklepy, przeznaczone wyłącznie na gashapony, to nagrody z nich są bardzo wysokiej jakości. 

Jak przekłada się to na świat gier komputerowych?

Gry gacha działają dokładnie tak, jak wspomniane automaty – za określoną walutę kupujemy los, za który możemy dostać dowolny przedmiot do gry. Nie zawsze będą to użyteczne rzeczy, a wręcz przeciwnie – im lepszy element, tym trudniejszy będzie do zdobycia. 

Gacha najczęściej występuje wśród gier mobilnych. Zazwyczaj sama gra jest za darmo, a dopiero za losy trzeba zapłacić, czy to bezpośrednio, czy to kupując wcześniej specjalną grową walutę. Często na starcie dana produkcja stara się przekonać graczy, że ci wcale nie muszą losować, jeśli nie chcą i mogą grać bez wydania ani złotówki. Jednak im dalej w grę, tym poziom trudności rośnie, a na każdym kroku pokazuje graczowi, że gdyby miał przedmiot X, to byłoby mu znacznie łatwiej. Czasem też dostanie za darmo trochę waluty, by móc spróbować swojego szczęścia oraz by nie poczuł, że gra jest przeciwko niemu. W końcu system gacha w teorii jest tylko dodatkiem, a nie jej centrum. 

System losowania w każdej grze jest nieco inny. W niektórych można losować tylko jeden rodzaj przedmiotów, w innych kilka. Są produkcje, które mają wyznaczony „limit losów”, co oznacza, że po wydaniu na przykład stu losów mamy gwarancję otrzymania pożądanego przedmiotu. Są też gry, które takiego limitu nie mają albo mają go tylko na niektóre elementy. Inne mają kilka różnych rodzajów waluty, do różnych losowań, a jeszcze inne opierają się na jej jednym wariancie. Opcji jest wiele i tylko od twórcy zależy, jakie będą zasady gry. 

Dlaczego na gry gacha należy uważać?

Mimo że te produkcje nie są oficjalnie uznawane za hazard i nie spełniają w pełni jego definicji, to jednak mają jego znamiona i mogą działać uzależniająco. Urocze postaci, piękna grafika i przyjemna mechanika rozgrywki nie ukryje tego, że jeśli chcemy w pełni korzystać z danej gry, to musimy na pewnym jej etapie zacząć wydawać pieniądze i losować przedmioty, co do których otrzymania nie zawsze jesteśmy pewni. 

Dodatkowym elementem, mającym zachęcać graczy do wydawania pieniędzy, jest fakt, że postaci, czy elementy są możliwe do wylosowania tylko przez ograniczony czas. O ile zawsze z góry wiadomo, czy dana rzecz powróci, to producenci gier gacha skrzętnie strzegą sekretu, kiedy to nastąpi. Dlatego wielu graczy losuje z myślą „teraz albo nigdy”. 

Same gry gacha sprytnie odwracają uwagę swoich graczy od tego, ile faktycznie pieniędzy wydali. Mało która produkcja opiera się na jednej walucie do losowania. Za przykład posłuży jedna z popularniejszych gier tego typu: Genshin Impact. Występuje w nim kilka rodzajów waluty: primogemy, służące do kupna losów, które gracze otrzymują za wykonywanie misji, czy udział w specjalnych wydarzeniach; masterless starglitter, który można otrzymać za kopie wylosowanych postaci, a następnie można za niego kupić kolejne losy; genesis crystals, które są walutą wyłącznie do kupienia za prawdziwe pieniądze, 
a następnie przerabia się je na primogemy, dalej na losy.

Czyli w samej grze Genshin Impact występują aż cztery rodzaje waluty, służące do kupna losów. Zaczynamy od genesis crystals, które przerabiamy na primogemy, a te na losy, z których otrzymujemy masterless starglitter, z którego mamy kolejne losy. Można łatwo się pogubić ile faktycznie potrzeba pieniędzy na zdobycie wymarzonej postaci. A co ważniejsze – trudniej realnie odczuć te wydane pieniądze, przez co łatwiej graczowi wyciągnąć portfel
 i wydać jeszcze więcej. 

Gacha – samo zło?

Od powstania pierwszych gier tego typu wiele się zmieniło i gacha faktycznie stała się w większości przypadków dodatkiem do ciekawej historii czy przyjemnej rozgrywki. W momencie, gdy jest się świadomym, z czym ma się do czynienia, trudniej wpaść w sidła ciągłego losowania. Dlatego, gdy gra prezentuje nam taki system, warto dokładnie się z nim zapoznać i sprawdzić, czy jest sprawiedliwy. Jeśli nie – najlepiej od razu odpuścić sobie taką produkcję. To jeden z niewielu sposobów, w jaki gracze mogą okazać swoje zdanie o danym produkcie i zmusić firmy do zmiany swojego podejścia. O ile nie wypleni się już całkowicie gachy, bo jest dla firm zbyt opłacalna, o tyle można jeszcze wpłynąć na same jej zasady. 

Szczególny niepokój powinno budzić uczestnictwo w grach gacha młodszych graczy. Wiele z tych produkcji ma kreskówkową grafikę, która nie tylko przyciąga uwagę dzieci, ale także usypia czujność rodziców. Fakt, że są darmowe, czyni je jeszcze łatwiej dostępnymi, zupełnie poza rodzicielską kontrolą. Dzieci nie do końca jeszcze rozumieją pojęcie pieniądza i jego wartość, więc łatwiej jest je przekonać do wydawania ogromnych sum pieniędzy. Dlatego rodzice powinni nie tylko być na bieżąco z zainteresowaniami swoich pociech, ale także zwracać uwagę na ich wydatki, by móc w porę zareagować.