Kwietniowa pełnia to „mikroksiężyc”. Co to oznacza?

Źródło zdjęcia: WikimediaCommons

Mikroksiężyc będzie widoczny zarówno na półkuli północnej, jak i południowej. Wzejdzie w sobotni wieczór, osiągając swoją kulminację o godzinie 20:22 czasu wschodnioamerykańskiego (ET). Obserwatorzy nieba dostrzegają mikroksiężyc, gdy to ciało niebieskie znajduje się w pobliżu najdalszego punktu swojej orbity względem Ziemi — zwanego apogeum — wyjaśnia dr Noah Petro, planetolog z NASA. „Orbita Księżyca wokół Ziemi nie jest idealnie okrągła; ma kształt elipsy, przypominający jajko. W związku z tym w ciągu roku są momenty, gdy Księżyc znajduje się bliżej Ziemi, i takie, gdy jest od niej dalej” – powiedział dr Noah Petro, który kieruje zespołem naukowym misji NASA Artemis III, mającej na celu powrót człowieka na Księżyc po raz pierwszy od 1972 roku.

Kwietniowy mikroksiężyc będzie najmniejszym z trzech zaplanowanych na 2025 rok, a następny pojawi się w maju – podaje portal EarthSky. Aby uzyskać najlepszy widok mikroksiężyca, o ile pozwolą na to warunki pogodowe, NASA zaleca użycie lornetki lub teleskopu oraz znalezienie miejsca z minimalnym zanieczyszczeniem świetlnym.

Mikroksiężyc kontra superksiężyc

Podczas swojego maksimum kwietniowa pełnia znajdzie się około 49 000 kilometrów dalej od Ziemi niż największy superksiężyc tego roku, który pojawi się w listopadzie – informuje NASA. Superksiężyc można zaobserwować wtedy, gdy pełnia wypada w pobliżu perygeum – najbliższego punktu orbity Księżyca wokół Ziemi. „Mikroksiężyc może wydawać się nawet do 14% mniejszy i około 30% ciemniejszy niż superksiężyc, co jest na tyle subtelną różnicą, że przypadkowy obserwator może jej nawet nie zauważyć” – powiedział Petro. „Różnicę można jednak dostrzec na zdjęciach.”

„To, co sprawia radość z obserwowania Księżyca, to fakt, że co miesiąc wygląda inaczej” – powiedział Petro. „Możemy sprawdzić samych siebie, czy jesteśmy w stanie dostrzec te różnice.” „Ten mikroksiężyc będzie o około 6% mniejszy niż przeciętna pełnia Księżyca” – powiedział astrofizyk Gianluca Masi, założyciel projektu Virtual Telescope, który będzie na żywo transmitował to zjawisko, gdy Księżyc wzniesie się nad południowo-centralnymi Włochami.

Dlaczego nazywa się „różowym księżycem”, skoro nie jest różowy?

Poświata Księżyca pochodzi od odbitego światła słonecznego, co nadaje mu zazwyczaj biały lub złotawy odcień – przypomina NASA. Zamiast tego nazwa „różowy” jest nawiązaniem do pojawienia się kwitnących kwiatów na początku wiosny. Konkretnie chodzi o intensywnie różową roślinę Phlox subulata, znaną jako floks szydlasty, floks darniowy lub różowy dywan, która gęsto pokrywa zbocza wschodnich i centralnych Stanów Zjednoczonych mniej więcej w tym samym czasie, co kwietniowa pełnia Księżyca, według The Old Farmer’s Almanac.

Niektóre plemiona rdzennych Amerykanów również nazywały tę pełnię Księżyca w związku z pojawieniem się wiosennych liści. Tlingitowie określali ją jako „księżyc pąków roślin i krzewów”, Czirokezi nazywali ją „księżycem kwiatów”, a Apacze – „księżycem wielkich liści”, według strony internetowej Uniwersytetu Zachodniej Waszyngtonii.

Ta pełnia Księżyca ma również znaczenie religijne w chrześcijaństwie. Pierwsza pełnia Księżyca po wiosennej równonocy, zwana Księżycem Paschalnym, wyznacza datę Wielkanocy.

Nadchodzące pełnie Księżyca

Po różowej pełni w 2025 roku czeka nas jeszcze osiem kolejnych. Superksiężyce wystąpią w październiku, listopadzie i grudniu. Oto lista pełni Księżyca, które pozostały w 2025 roku, według Farmers’ Almanac:

• 12 maja: Kwiatowy Księżyc
• 11 czerwca: Truskawkowy Księżyc
• 10 lipca: Księżyc Bucka
• 9 sierpnia: Jesiotrowy Księżyc
• 7 września: Kukurydziany Księżyc
• 6 października: Księżyc Żniwiarzy
• 5 listopada: Bobrowy Księżyc
• 4 grudnia: Zimny Księżyc

Wydarzenia związane z deszczem meteorytów

Deszcze meteorytów występują regularnie przez cały rok, gdy Ziemia przecina szlaki pyłu i odłamków pozostawionych przez komety. Oto daty, kiedy nadchodzące deszcze meteorytów osiągną swoje maksimum w 2025 roku, według American Meteor Society i EarthSky:

• Lirydy: 21–22 kwietnia
• Eta Akwarydy: 5–6 maja
• Delta Akwarydy Południowe: 29–30 lipca
• Alfa Kaprikornidy: 29–30 lipca
• Perseidy: 12–13 sierpnia
• Drakonidy: 8–9 października
• Orionidy: 22–23 października
• Taurydy Południowe: 3–4 listopada
• Taurydy Północne: 8–9 listopada
• Leonidy: 16–17 listopada
• Geminidy: 12–13 grudnia
• Ursydy: 21–22 grudnia

Zaćmienia Księżyca i Słońca w 2025 roku

W przygotowaniach do sezonu jesiennego, niebo będą zdobić dwa zaćmienia. Całkowite zaćmienie Księżyca będzie najlepiej widoczne z Europy, Afryki, Azji, Australii, części wschodniej Ameryki Południowej, Alaski i Antarktydy w dniach 7–8 września. Zaćmienie Księżyca, które powoduje, że Księżyc staje się ciemny lub przyciemniony, ma miejsce, gdy Ziemia znajduje się między Słońcem a Księżycem, a te trzy ciała niebieskie ustawiają się w jednej linii, przez co Księżyc wchodzi w cień naszej planety. Kiedy Księżyc znajduje się w najciemniejszej części cienia Ziemi, zwanej umbrą, nabiera czerwonego odcienia, co doprowadziło do nadania mu przezwiska „krwawy Księżyc” podczas zaćmienia Księżyca, według NASA. Ten cień nie jest doskonały, więc promienie słoneczne prześlizgują się wokół krawędzi cienia, oświetlając Księżyc ciepłymi odcieniami.

Częściowe zaćmienie Słońca wystąpi 21 września, gdy Księżyc przejdzie między Słońcem a Ziemią, ale ciała niebieskie nie będą idealnie wyrównane, według NASA. W tego rodzaju zjawisku Księżyc zakrywa tylko część tarczy Słońca, tworząc kształt półksiężyca, w którym wydaje się, że Księżyc „gryzie” Słońce. To zjawisko będzie widoczne w bardziej odległych rejonach Australii, Antarktydy oraz na Pacyfiku.