Mitoza a mejoza

Zdjęcie: Ed Reschke/Getty Images

Cel rozmnażania

Tylko organizmy rozmnażające się płciowo wykorzystują mejozę. Rola tego procesu polega na wytwarzaniu komórek płciowych oraz naprawianiu wad genetycznych w komórkach linii zarodkowej (komórkach płciowych). 
Zarówno organizmy rozmnażające się płciowo, jak i bezpłciowo przechodzą przez proces mitozy. Zachodzi on w komórkach ciała, znanych jako komórki somatyczne i prowadzi do powstawania komórek związanych z wzrostem i naprawą. Mitoza jest kluczowa do rozmnażania bezpłciowego, regeneracji i wzrostu. Nie wytwarza ona komórek płciowych ani gamet.

Liczba komórek potomnych

W mejozie na końcu procesu powstają cztery komórki haploidalne, zawierające połowę liczby chromosomów. Alternatywnie, w wyniku mitozy powstają dwie komórki diploidalne, zawierające dwa zestawy chromosomów.

Skład komórek potomnych

Komórki potomne powstałe na końcu mejozy są całkowicie różne od pierwotnej komórki macierzystej i zawierają mieszankę genów matczynych i ojcowskich, co prowadzi do różnorodności genetycznej podczas rozmnażania płciowego. Natomiast komórki potomne powstałe w wyniku mitozy są genetycznie identyczne jak komórka macierzysta.

Fazy rozmnażania komórek

Mejoza ma dwie fazy rozmnażania komórek, co skutkuje dwoma podziałami komórkowymi. Pierwsza faza obejmuje profazę I, w trakcie której zachodzą najważniejsze wydarzenia mejozy, metafazę I, anafazę I, telofazę I oraz cytokinezę. Podczas drugiej fazy te same procesy powtarzają się z komórkami, które powstały na końcu pierwszej fazy.
W przypadku mitozy komórki dzielą się tylko raz, a proces przebiega w jednej fazie, która obejmuje takie etapy jak profaza, prometafaza, metafaza, anafaza, telofaza i cytokineza.

Parowanie chromosomów homologicznych

Mejoza obejmuje parowanie chromosomów homologicznych, czyli chromosomów podobnych do siebie, natomiast mitoza już nie.

Różnice w anafazie

Podczas anafazy mejozy, chromatydy siostrzane nie rozdzielają się. W anafazie I chromosomy są za to podwójnie niciowe, a w anafazie II jednoniciowe. Natomiast podczas anafazy w mitozie chromatydy siostrzane rozdzielają się w centromerach, a chromosomy są jednoniciowe.

Różnice w telofazie

W mitozie włókna wrzeciona całkowicie zanikają podczas telofazy, jednak nie w przypadku telofazy I mejozy. Ponadto, w mitozie jąderka pojawiają się ponownie, a w mejozie nie.

Mieszanie chromosomów

W przypadku mejozy chromosomy przechodzą proces krzyżowania genów, który powoduje ich mieszanie, w mitozie do tego nie dochodzi.