Naukowcy postawili sobie za cel asteroidę większą niż wieża Eifella, która przeleci blisko Ziemi

Misja RAMSES będzie miała także za zadanie zbadanie składu i struktury wewnętrznej asteroidy Aphosis podczas bliskiego przelotu nad Ziemią. Zdjęcie: Europejska Agencja Kosmiczna 

W 2029 asteroida większa od wieży Eifella przeleci w bliskim sąsiedztwie Ziemi, wydarzenie to było wcześniej uważane przez naukowców za potencjalną katastrofę ze względu na możliwość kolizji asteroidy z Ziemią. Obecnie naukowcy mają nadzieję na dokładne zbadanie asteroidy Aphosis 99942, która minie Ziemię, co do możliwości lepszej ochrony przed innymi tego typu obiektami kosmicznymi. Europejska Agencja Kosmiczna ogłosiła finansowanie prac przygotowawczych nad projektem „Rapid Aphosis Mission for Security and Safety” (RAMSES), w czasie którego sonda kosmiczna będzie wysłana w kierunku asteroidy, aby uzyskać informacje o jej rozmiarze, kształcie, i sposobie w jaki się obraca w czasie, gdy leci w przestrzeni kosmicznej. Misja pozwoli także na poznanie składu i budowy wewnętrznej asteroidy Aphosis, jej orbity i zbada jak się zmieni, gdy minie Ziemię w dystansie 32000 km – czyli około jednej dziesiętnej dystansu Księżyca od Ziemi – w piątek 13 kwietna 2029 roku. „Przelot, którego dokonuje przy Ziemi jest absolutnie wyjątkowy”, mówi dr Holger Krag, dyrektor programu bezpieczeństwa kosmicznego ESA, dodając że tak bliski przelot asteroidy nie jest przewidywany przez kolejnych kilka tysięcy lat. „Jeżeli niebo będzie czyste powinniśmy móc ją zobaczyć gołym okiem”. Asteroida Aphosis minie Ziemię bliżej niż satelity geostacjonarne używane przez GPS lub używane do przekazu telewizyjnego, czy też prognozowania pogody. Przy tak małym dystansie, jak mówi dr Krag, Ziemia będzie oddziaływać na asteroidę. „Pole grawitacyjne Ziemi w zasadzie, lekko zmieni kształt asteroidy”, powiedział dodając, że oddziaływanie grawitacyjne może spowodować osuwiska na jej powierzchni . Dr Krag powiedział, że informacje pozyskane dzięki projektowi Ramses pomogą naukowcom w zrozumieniu asteroid i zagrożeń z nimi związanych. „Naszym celem w ochronie planetarnej nie jest badanie asteroid, lecz ich charakteryzacja w taki sposób, że pewnego dnia będziemy mogli je odbijać zanim staną się zagrożeniem”, powiedział. Prof. Monica Grady z The Open University powiedziała, że większość asteroid posiada całkiem bezpieczne orbity, które nie zbliżają się do naszej planety, asteroidy takie jak Aphosis, których orbity przecinają Ziemską są absolutnie inną sprawą. „Zbliżają się do Ziemi i  istnieje możliwość, że pewnego dnia jedna z nich zderzy się z nią i spowoduje olbrzymią katastrofę. Uważamy, że stało się to 65 mln lat temu, gdy dinozaury wyginęły”, powiedziała prof. Grady. „ I jeżeli jest to duża asteroida i w nas uderzy, będzie to katastrofa, która zniszczy ludzkość”. Po jej odkryciu w 2004, asteroida Aphosis spędzała sen z powiek naukowców ze względu na możliwość kolizji z Ziemią w czasie jej orbity wokół Słońca. 

NASA wykluczyła możliwość zderzenia, gdy asteroida Aphosis zbliży się do Ziemi w 2029 i 2036, to dopiero w 2021 eksperci stwierdzili, że zderzenie nie jest przewidywane przez następnych 100 lat. Pomimo tego, agencje kosmiczne nie pozostawiają bezpieczeństwa planety losowi i badają sposoby stawienia czoła asteroidom lecącym w stronę Ziemi. Do tego typu projektów należą projekty takie jak misja DART prowadzona przez NASA, w czasie której sonda kosmiczna zderzyła się z asteroidą Diomorphos aby przetestować czy możliwa jest zmiana trajektorii lotu asteroidy. Start misji ochrony planetarnej ESA o nazwie HERA, jest przewidywany na ten rok, i ma za zadanie zbadać następstwa tego zderzenia.  „Eksperyment DART wykazał, że bardzo ważne jest pozyskanie wszystkich informacji na temat asteroidy przed zderzeniem z nią”, powiedział dr Krag. „Ponieważ ważny jest jej skład, prędkość obrotowa, i masa. A więc przed podjęciem działań powinniśmy mieć możliwość dokonania bardzo szybkich jej oględzin”. Misja RAMSES dała naukowcom szansę na przećwiczenie właśnie tak szybkich oględzin, dodał dr Krag. „Nie możemy tak porostu polecieć i uderzyć [asteroidy będącej celem] ponieważ wtedy nie jesteśmy w stanie przewidzieć rezultatu i możemy wszystko pogorszyć”. Prof. Alan Fitzsimmons z Queen’s University Belfast, który należy do zespołu doradztwa naukowego projektu RAMSES powiedział, że dane zebrane przez misję RAMSES będą w stanie zwiększyć zakres czasowy w jakim będziemy w stanie przewidzieć prawdopodobne zderzenia z asteroidą Aphosis przez kolejnych kilkaset lat. „W obecnej chwili nasi potomkowie nadal muszą się tym przejmować”, powiedział. Dr Krag oświadczył, że nowe finansowanie misji RAMSES pozwoliłoby zespołowi na zakup początkowego sprzętu dla misji – jednakże ostateczna decyzja co do tego czy misja RAMSES się rozpocznie zapadnie nie wcześniej niż dopiero pod koniec przyszłego roku. Dr Krag oznajmił, że w skład opcjonalnych sprzętów poza kamerą kadrującą mogły by wchodzić sejsmograf aby zbadać aktywność sejsmiczną asteroidy, gdy znajdzie się ona pod wpływem przyciągania Ziemskiego. Jeżeli misja RAMSES zostanie zatwierdzona, wystrzelenie statku przewiduje się na początek 2028 roku. „Więc mamy nieco mniej niż cztery lata, i jest to niezwykle krótko jak dla sondy kosmicznej”, powiedział dr Krag. RAMSES nie jest jedyną misją przygotowującą się na zbadanie asteroidy Aphosis: po pomyślnej misji OSIRIS-REx w zeszłym roku, która sprowadziła odłamki kosmiczne mające 4,6 mld lat z asteroidy Bennu, ta sama sonda spotka się z asteroidą Aphosis w 2029 roku w misji nazwanej OSIRIS-APEX.  

Sonda kosmiczna NASA OSIRIS-APEX unosi się nad powierzchnią asteroidy Apgosis blisko orbity Ziemskiej, wykorzystując swój silnik, aby wzburzyć jej powierzchnię i odkryć to co znajduje się pod pyłem. Zdjęcie: Nasaõs Goddard Centrum Lotów Kosmicznych/Reuters 

Misja RAMSES ma dotrzeć na asteroidę Aphosis przed jej bliskim spotkaniem z Ziemią, a misja OSIRIS-APEX po tym spotkaniu. Prof. Terik Daly z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa, który jest powiązany z misją OSIRIS-APEX powiedział: „To co zrobi misja RAMSES to zbadanie asteroidy Aphosis przed jej bliskim spotkaniem z Ziemią. Po czym [OSIRIS-APEX] będzie mógł dokładniej przyjrzeć się temu co ten eksperyment przyniósł. Jak zmieniła się asteroida Aphosis?”. Prof. Daly powiedział że dokładna data bliskiego spotkania asteroidy z Ziemią jest ważna. „Nic nie możemy zrobić aby  ją zmienić – i jest to dokładnie to, co mogło by się stać, gdyby jakaś asteroida miała uderzyć w Ziemię. Nie możemy negocjować z asteroidą. Ale to co możemy zrobić to przygotować się aby zadziałać w odpowiedni sposób”. Prof. Grady powiedziała, że tego typu misje są interesujące dla naukowców, posiadają one także większy urok. „Jest to bardzo ekscytujące, żeby jako członek społeczeństwa zrozumieć, że możemy coś zrobić, aby zapobiec katastroficznemu wyginięciu życia na Ziemi”, powiedziała.