Ryzykowna Szczepionka Na Małpią Grypę Wygląda Coraz Lepiej

Najnowsza szczepionka Hail Mary może nie wystarczyć aby rozwiązać problemy immunizacji małpiej grypy w USA.

Przejście z planu A szczepienia na małpią grypę do planu B było wielkim sukcesem – przynajmniej jeśli spytasz się o to urzędników państwowych. Zaledwie kilka tygodni temu Stany Zjednoczone były daleko od wystarczającej ilości szczepionki Jynneos, aby podwójnie dawkować chociażby jedną czwartą Amerykanów, którzy są najbardziej narażeni na zachorowanie – prawie 1.6 milionów mężczyzn, którzy uprawiają seks z mężczyznami. Teraz, gdy administracja poprosiła, aby każda dawka Jynneosa została podzielona na pięć i dostarczona w inny sposób, między warstwami skóry, stanowisko partii się zmieniło. „Każdy, kto chce się zaszczepić w tej grupie, będzie miał taką okazję” do końca września – powiedział w zeszłym tygodniu Robert Fenton, czar białego domu.

Ale ta nowa strategia śródskórnego dawkowania „jest ryzykiem” – mówi Caitlin Rivers, epidemiolog w Johns Hopkins, a jego słabość już zaczyna się pokazywać. To może być najwyższy czas, aby rozpocząć działania zgodne z planem rezerwowym, jeśli wysokie stawki Planu B nie będą się opłacać. 

Rozważanie Planu Cs są nie do przyjęcia – co prawdopodobnie jest powodem, dla którego jest Planem Cs. Jedna z opcji, w dużej mierze odrzucona na początku, może wiązać się z zmianą szczepionki na ACAM2000, superaktywną szczepionką przeciw ospie, która czasami wiąże się z niebezpiecznymi skutkami ubocznymi  i której USA ma zgromadzone w nadmiarze. Już trzy jurysdykcje, w tym stan Kalifornia, zamówiły od rządu ponad 800 dawek ACAM, według rzecznika Ministerstwa Zdrowia.

Samo oczekiwanie na możliwości niepowodzenia planu B może zaliczać się do nietypowych dla współczesnego amerykańskiego zdrowia publicznego – wyprzedzając wirusa du jour, a nie przyjmując reakcyjne stanowisko – mówi Stella Safo, lekarz HIV w Nowym Jorku. Zbyt często w ciągu ostatnich kilku lat instytucje zdrowia publicznego obserwowały, a nie działały, umożliwiając SARS-cov-2, a teraz małpiej grypie, poniewierać amerykańską populację. „Naprawdę miło byłoby nie mówić: „Czekajmy i zobaczmy” – powiedziała Safo. ACAM2000 może nie być najlepszą i najbezpieczniejszą opcją w kraju, aby ograniczyć małpią grypę, ale ryzyko nieuwzględnienia go może wkrótce przeważyć ryzyko samego szczepienia.

Istnieje świat, w którym Stany Zjednoczone nie potrzebowały nawet planu B szczepienia na małpią ospę. Gdyby przywódcy Stanów Zjednoczonych byli skłonni inwestować zasoby w odcięcie czynnika patogennego, oferując pomoc krajom, w których wirus był rozpowszechniony od dekad lub koncentrując się na testach, leczeniu, szczepionkach i komunikacja publiczna, być może pierwotny plan szczepień w Ameryce – przy użyciu pełnej, podskórnej dawki Jynneosa – byłby potrzebny wszystkim narodom jako pierwsza dawka walki z chorobą.

To się nie stało, a zamiast tego kraj przyjął śródskórne wstrzyknięcie, bez rzeczywistej jasności, jak dobrze takie dawki mogą chronić przed infekcją, przeniesieniem lub chorobą. Pogląd, że dawka śródskórna będzie działać zgodnie z oczekiwaniami, opiera się na „łańcuchu założeń”, mówi John Beigel, immunolog w Narodowym Instytucie Alergii i Chorób Zakaźnych, z których kilka może nie utrzymać się podczas dużego, szybko rozprzestrzeniającego się ogniska, ściśle związanego z płcią — słabo zbadana forma rozprzestrzeniania się małpiej ospy. Pierwotne zatwierdzenie Jynneosa opierało się raczej na przeciwciałach o charakterze analogowym, a nie na skuteczności przeciwko zachorowaniu w dobrej wierze.

A autoryzacja przez FDA szczepień śródskórnych opiera się na jednym badaniu, które również nie sprawdzało bezpośrednio zdolności szczepionki do zatrzymania choroby. W badaniu rekrutowano tylko zdrowych dorosłych, z których większość jest biała – słabe odbicie populacji, która jest obecnie dotknięta chorobą. Jest to „wielki krok”, aby zbudować międzynarodową kampanię szczepionki na tych właśnie wynikach, mówi Sri Edupuganti, lekarz zajmujący się szczepieniami na Uniwersytecie Emory i jeden z autorów badania. (Beigel opracowuje obecnie badanie kliniczne, które ponownie oceni drogę śródskórną wśród uczestników bardziej istotnych dla obecnego ogniska choroby. On i jego zespół będą również testować jedną dziesiątą dawki śródskórnie, co może dodatkowo zwiększyć zaopatrzenie.)

Plan dawkowania śródskórnego ma również wyzwania logistyczne. Podawanie dawek pod skórę wymaga dodatkowego szkolenia i specjalnych igieł, obciążając już zestresowany personel, zwłaszcza w regionach o niskich zasobach. Kilku jurysdykcjom trudno jest otrzymać więcej niż trzy lub cztery dawki z niektórych fiolek, nie  tak jak obiecywał rząd, czyli pięć – źle traktując tych, którzy chcą zwiększyć swoje zapasy o czyste 400 procent. Ponadto niektóre butelki psują się przed wykorzystaniem wszystkich dawek. Szczepienie śródskórne może również powodować skutki uboczne, w tym zaczerwienienie i obrzęk, które mogą się utrzymywać przez kilka dni, potencjalnie zniechęcając ludzi do powrotu na istotne drugą dawkę.

Fenton, z białego domu, zauważył na konferencji prasowej w zeszłym tygodniu, że przejście na śródskórne dawkowanie „znacznie zwiększyło nasze zaopatrzenie bez narażenia bezpieczeństwa albo skuteczności”. Ale to twierdzenie wydaje się „nieszczere w najlepszym wydaniu” – mówi Gregg Gonsalves, epidemiolog i działacz na rzecz walki z AIDIONA w Szkole Zdrowia Publicznego w Yale. Nawet dyrektor generalny Bavarian Nordic, producenta szczepionki, krytykował obrót FDA (Agencja Żywności i Leków) za zbyt pochopny. (FDA starała się przeciwdziałać krytyce firmy.)

Tymczasem zapotrzebowanie może nadal rosnąć, zwłaszcza jeśli epidemia zacznie się skupiać nie tylko wśród mężczyzn, którzy uprawiają seks z mężczyznami. „Im dłużej trwa ognisko, tym dłużej będzie się rozprzestrzeniać wśród innych populacji” – powiedział mi Gonsalves. Uniwersyteckie kampusy właśnie się otwierają, “wydają się być najbardziej oczywistym następnym przystankiem.” I „Jeśli to dostanie się do innych grupy” – mówi Ina Park, ekspert ds. zdrowia seksualnego w UC San Francisco, Plan B „po prostu nie wystarczy”.

System prawny również staje się problemem. „Gdybyśmy mieszkali w świecie, w którym mielibyśmy dużo szczepionek, dostałbyś ją podskórnie” – powiedział mi Beigel. Ale w Północnej Karolinie, gdzie 70 procent przypadków małpiej ospy było wśród czarnych mężczyzn, około dwie trzecie podskórnych zastrzyków, podawanych przed 8 sierpnia, trafiło do osób, które są białoskóre; podobne odchylenia odnotowano w Nowym Jorku. Teraz „Ciemnoskórzy geje są bardzo rozgniewani” – mówi Kenyon Farrow, pisarka i działaczka na rzecz zdrowia publicznego z siedzibą w Ohio. “Widzieli białych gejów uzyskujących pełne dawki… a teraz czują, że dostają mniejsze.” Farrow namawia wszystkich, aby uzyskali co najmniej jeden podskórny zastrzyk — strategia popierana również w Nowym Jorku – ale administracja Bidena wydaje się być nastawiona na przeniesienie wszystkich jurysdykcji na śródskórną drogę.

Opracowanie kolejnej strategii szczepień nie rozwiązuje wszystkich tych problemów. (I bez względu na wszystko, administracja powinna nadal zamawiać więcej szczepionek Jynneos). Ale prognoza na upadek jest niejasna. I jeśli obecna sytuacja się pogorszy, nowa taktyka może dać USA łatwiejszy start - coś, czego kraj nie miał od jakiegoś już czasu, jeśli chodzi o zdrowia publiczne. 

Już teraz niektórzy eksperci rozważają opcję nuklearną: ACAM2000, szczepionka przeciw ospie, którą rząd zbiera w celu zwalczania potencjalnego ataku bioterrorycznego. Dawki szczepionki są dostępne w milionach i uważa się, że są zarówno skuteczne, jak i trwałe. Edupuganti powiedział mi, że jest to: „Jedna ze szczepionek z największą ilością działań niepożądanych”, czasami wywołująca działania niepożądane tak poważne jak zapalenie serca.

Szczepionka zawiera replikujący się wirus i nie powinna być przyjmowany przez osoby o obniżonej odporności, np. osoby żyjące z HIV. Przeciwko czemuś takiemu jak ospa – znacznie bardziej zaraźliwy wirus, który zabił do 30 procent swoich ofiar – ACAM2000 byłoby „oczywistym wyborem” – mówi Rafi Ahmed, specjalista od szczepionek na Uniwersytecie Emory. Z małpią ospą jednak, Johnsa Hopkinsa powiedział mi, obliczenie ryzyka-korzyści “jest naprawdę zamglone.”

Nie nadszedł jeszcze czas, aby wypuścić ACAM, powiedział mi lekarz nowojorski Safo. Ale może jesień przyniesie więcej przypadków. Może objawy małpy mogą być bardziej poważne. Być może wirus zacznie się rozprzestrzeniać w nowych populacjach. Może śródskórne Jynneos zawiedzie pod względem skuteczności lub bezpieczeństwa. W każdym razie zabezpieczenie za pomocą obecnych narzędzi nie jest gwarancją. „Jeśli sprawy wymkną się spod kontroli”, powiedział mi Ahmed: „Lepiej mieć gotowe zapasy ACAM”. 

W każdym razie rząd zrobiłby dobrze, gdyby realizował więcej opcji, nawet zapisy ludzi na testy porównujące różne szczepionki. A przejrzystość jest równoznaczna. „W czasach AIDS” – powiedział: „Wielu z nas mówiło, gdy nowe leki były dostępne w Internecie, że chcemy uzyskać dostępu i odpowiedzi”.

Zbyt ostrożne stosowanie szczepionek może pozwolić na dalsze rozprzestrzenianiu się, natomiast zbyt lekkomyślne podejście mogłoby narazić opinię publiczną. Administracja stanowczo twierdzi, że Jynneos pozostaje „najlepszą dostępną opcją”, według Granholmu, rzecznika Ministerstwa Zdrowia. 

Jednakże, „Nie możemy po prostu powiedzieć, że dawka śródskórna rozwiąże wszystkie nasze problemy” – powiedział mi Park. Aczkolwiek nadzieją jest to, że zaopatrzenie ACAM w kraju może pozostać odłożone, musimy być gotowi do jego wykorzystania szybko, w razie potrzeby. Jeśli kraj po raz kolejny czeka, aż “będziemy w konieczności” do działania, powiedział Rivers, “to będzie za późno.”