Czym jest Adwent i skąd się wzięła tradycja otwierania kalendarzy adwentowych?

Okres ten, którego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa oznaczającego „przyjście”, jest czasem odliczania do Bożego Narodzenia, kiedy to chrześcijanie czczą narodziny Jezusa Chrystusa.

Podczas najkrótszych dni w roku chrześcijanie przygotowują się do jednego z najważniejszych świąt w ich religii. Trwający cztery tygodnie Adwent jest czasem zadumy i oczekiwania oraz daje możliwość przygotowania się do Bożego Narodzenia, czyli święta upamiętniającego przyjście na świat Jezusa Chrystusa. W 2022 roku Adwent rozpoczął się w niedzielę 27 listopada, a zakończy się w sobotę 24 grudnia.

Początki Adwentu

Adwent bierze swoją nazwę od łacińskiego słowa „adventus”, które oznacza „przyjście”. Tradycje związane z celebrowaniem 25 grudnia narodziły się w V wieku naszej ery, wraz z umocnieniem pozycji Kościoła Chrześcijańskiego. Pierwsze oficjalne obchody Adwentu historycy odnotowali w północnych Włoszech, gdzie wierni brali udział w kilkutygodniowych przygotowaniach do Bożego Narodzenia, które obejmowały post, modlitwę i refleksję nad wartościami chrześcijańskimi. Ostatecznie, przygotowania te stały się znane jako Adwent. Do VI wieku chrześcijanie we Francji przez pięć tygodni upamiętniali św. Marcina, a obchody związane z tą tradycją obejmowały post i wstrzemięźliwość seksualną aż do Bożego Narodzenia.
Obecnie przyjęło się, że Adwent rozpoczyna rok liturgiczny – cykliczny podział roku z wyróżnieniem dni świątecznych i czytań mszalnych w Kościele. Podobnie jak ich przodkowie, współcześni chrześcijanie uważają Adwent za okres upamiętniający Chrystusa. Na Adwent składają się cztery niedziele, począwszy od niedzieli, która wypada najbliżej 30 listopada, a kończąc 24 grudnia, w Wigilię Bożego Narodzenia. Każda niedziela ma tradycyjne znaczenie i przypisane modlitwy i czytania; niedziele reprezentują kolejno chrześcijańskie cnoty: miłość, radość, nadzieję i pokój. Dla wierzących Adwent to mający wiele wymiarów okres, podczas którego mogą przygotować się na narodziny Chrystusa, celebrować wiarę, przeżyć nawrócenie i oczekiwać zmartwychwstania Syna Bożego.

Wieniec adwentowy

Uważany za czas światła w środku mrocznej zimy Adwent zaznacza się w kościele przy pomocy zielonego wieńca oświetlonego świecami. W 1838 roku Johann Wichern, niemiecki pastor luterański, stworzył pierwszy wieniec adwentowy, który miał pomóc wiernym odliczać dni do Bożego Narodzenia. Na współczesny wieniec adwentowy składają się cztery świece. Pierwsza, druga i czwarta mają kolor fioletowy, tradycyjnie utożsamiany z Adwentem. Trzecia świeca jest różowa i symbolizuje połowę Adwentu i radość z nadchodzących świąt. Według tradycji, chrześcijanie modlą się, śpiewają pieśni i zapalają kolejne świece w każdą niedzielę Adwentu, aż w końcu wszystkie świece będą zapalone w czwartą niedzielę. Czasem pośrodku wieńca znajduje się piąta, biała świeca, znana jako świeca chrystusowa, którą zapala się tylko w Wigilię.

Kalendarze adwentowe

Inną tradycją wywodzącą się z Niemiec są kalendarze adwentowe. W XIX wieku dorośli chcieli pomóc dzieciom odliczać dni do Bożego Narodzenia. Od 1 grudnia niektórzy niemieccy luteranie codziennie rysowali kredą znaki na drzwiach w oczekiwaniu na przyjście Dzieciątka Jezus, a inni tworzyli domowe sposoby pomagające w odliczaniu, które obejmowały przekąski i wersety biblijne. W 1908 roku niemiecki drukarz Gerhard Lang stworzył pierwszy drukowany kalendarz adwentowy. Gdy był dzieckiem, jego matka ręcznie wykonała kalendarz z tekturowymi okienkami i ukrytymi w środku cukierkami. Lang przystosował ten pomysł do prasy drukarskiej, a jego wyroby stały się niezwykle popularne w Niemczech. Jednak braki towarów spowodowane wybuchem II wojny światowej i świeckie podejście do Świąt Bożego Narodzenia w nazistowskich Niemczech prawie zniszczyły tradycję drukowanych kalendarzy adwentowych.
Po wojnie, inny niemiecki drukarz, Richard Sellmer, uzyskał od amerykańskich okupantów zezwolenie na wydrukowanie kalendarza adwentowego na rok 1946. Swoje kontakty z Amerykanami wykorzystał, aby wprowadzić kalendarz adwentowy w Stanach Zjednoczonych, a z pomocą prezydenta Dwighta D. Eisenhowera, którego sfotografowano podczas otwierania kalendarza z wnukami w 1953 roku, kalendarz adwentowy zyskiwał w USA coraz większą popularność. Pomimo że Adwent oficjalnie zaczyna się pod koniec listopada, współczesne kalendarze adwentowe zazwyczaj rozpoczynają się 1 grudnia i mają małe okienka, w których znajdują się zdjęcia, drobiazgi lub przekąski, na przykład czekolada. Okienka należy otwierać w okresie poprzedzającym Boże Narodzenie. Sprzedawcy inwestują duże pieniądze w kalendarze adwentowe, a konsumenci mogą przebierać w kalendarzach o różnej tematyce.
Podobnie jak inne tradycje bożonarodzeniowe, kalendarze adwentowe zaczęły ulegać coraz większej sekularyzacji w XX i XXI wieku. Jednak mimo wszystko stanowią świetny sposób na zwiększenie świątecznej radości wśród dzieci i dorosłych podczas mrocznego i zimnego miesiąca.