Co spowodowało trzęsienie ziemi w Birmie i Tajlandii oraz jak duże było?

Zdjęcie: PAP/EPA/RUNGROJ YONGRIT

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 7,7 uderzyło w centralną Mjanmę, poinformowała United States Geological Survey (USGS), ucierpiała między innymi stolica Tajlandii, Bangkok, Przyjrzyjmy się pochodzeniu wydarzenia i skali katastrofy.

Co się wydarzyło?

Według USGS, trzęsienie ziemi o magnitudzie 7,7 zostało zarejestrowane w Mandalay, Myanmar o godzinie 6.21 GMT. Uważa się, że trzęsienie było płytkie, powstało na głębokości zaledwie 10 km (6 mil), ale oczekuje się, że szkody będą ogromne, z wieloma zawalonymi lub uszkodzonymi budynkami oraz doniesieniami o zerwanych drogach. Liczba ofiar śmiertelnych rośnie, zarówno w Birmie, jak i Tajlandii.

Bill McGuire, emerytowany profesor zagrożeń geofizycznych i klimatycznych na University College London, powiedział: „Jest wysoce prawdopodobne, że jakość budynków generalnie nie będzie wystarczająco wysoka, aby przetrwać ten poziom wstrząsów, a liczba ofiar prawie na pewno znacznie wzrośnie, gdy dowiemy się więcej o skali katastrofy”.

Co było powodem trzęsienia?

Trzęsienia ziemi powstają, gdy ogromne płyty skalne tworzące skorupę ziemską, znane jako płyty tektoniczne, przesuwają się względem siebie. Według USGS trzęsienie ziemi w Myanmarze nastąpiło w wyniku „uskoku przesuwczego” między płytami indyjską i eurazjatycką – co oznacza, że ​​te dwie płyty tektoniczne ocierały się o siebie bokiem.

„Do trzęsienia ziemi doszło na uskoku Sagaing, który wyznacza granicę płyt tektonicznych między płytą indyjską na zachodzie a płytą euroazjatycką na wschodzie. Płyta indyjska przesuwa się na północ wzdłuż uskoku w porównaniu z płytą euroazjatycką” – powiedział McGuire.

USGS podaje, że w przeszłości w regionie tym doszło do kilku podobnych trzęsień ziemi o dużej sile przesuwu, przy czym sześć z nich miało miejsce w odległości około 250 km od obecnego trzęsienia ziemi od 1900 r. i miało magnitudę 7 lub większą.

Co oznaczają te wartości liczbowe?

Choć wiele osób słyszało o skali Richtera do pomiaru wielkości trzęsienia ziemi, obecnie standardem jest skala wielkości magnitudy.

„Skala Richtera to stara skala opracowana dla Kalifornii. Jest dobra tylko dla mniejszych trzęsień ziemi i nie jest zbyt dobra w rozróżnianiu wielkości większych wstrząsów” — powiedział McGuire.

Jak donosi strona internetowa USGS, obliczenia wielkości momentu opierają się na wytrzymałości skały, w której nastąpiło poślizgnięcie, obszarze uskoku, który się poślizgnął, i odległości, na jaką przesunął się uskok.

„W związku z tym mocniejszy materiał skalny, większy obszar lub większy ruch podczas trzęsienia ziemi przyczynią się do uzyskania większej wielkości”, dodaje.

Jednak podobnie jak skala Richtera, wskaźnik magnitudy jest wyrażany poprzez funkcję logarytmiczną, co oznacza, że ​​wraz ze wzrostem wielkości o jedną jednostkę, stopień wstrząsów gruntu wzrasta dziesięciokrotnie.

„To duże trzęsienie ziemi według wszelkich standardów, a jego wpływ jest znacznie gorszy z uwagi na fakt, że było bardzo płytkie – tylko około 10 km w dół. Gdyby było głębokie na 100 km, wpływ byłby znacznie mniejszy, więc głębokość, jak i rozmiar mają kluczowe znaczenie” – powiedział McGuire.

Dodał jednak, że pomiary różnią się w zależności od lokalizacji użytych układów sejsmicznych.

Według China Earthquake Networks Center trzęsienie ziemi w Myanmarze osiągnęło magnitudę 7,9, a wstrząsy były odczuwalne w południowo-zachodniej prowincji Chin, Junnan.

Czy będą kolejne trzęsienia ziemi?

„Już doszło do jednego dużego wstrząsu wtórnego, a w ciągu najbliższych godzin lub dni można spodziewać się kolejnych” — powiedział McGuire. „Mogą one zburzyć już osłabione budynki i jeszcze bardziej utrudnić pracę ratowników”.

Czy można było to przewidzieć?

„Nie potrafimy przewidzieć trzęsień ziemi, więc odpowiedź brzmi: nie” — powiedział McGuire. „Spodziewano się tego w ogólnym sensie, ponieważ wydarzyło się to w części uskoku, która nie pękła od dłuższego czasu — znanej jako sejsmiczna „przerwa”.

Dr Roger Musson, honorowy pracownik naukowy British Geological Survey, powiedział, że ostatnie podobne zdarzenie w regionie miało miejsce w 1956 roku.

„Oznacza to, że budynki raczej nie są projektowane z myślą o odporności na siły sejsmiczne, a zatem są bardziej narażone, gdy dochodzi do takiego trzęsienia ziemi, co powoduje większe szkody i większą liczbę ofiar” — powiedział.