Sędzia orzekł, że ekstremalne upały w więzieniach bez klimatyzacji są niezgodne z konstytucją

Zdjęcie: Rose Baca/AP

Więzień z Teksasu Bernhardt Tiede był przetrzymywany w celi bez klimatyzacji, kiedy latem 2023 roku doznał udaru mózgu. Według dokumentów sądowych temperatury regularnie przekraczały tam 43,3 stopni Celsjusza (110°F). Zgodnie z dokumentami, po udarze 65-latek został przeniesiony do klimatyzowanej celi na osiem dni, a następnie powrócił do swojej starej celi.

W środę sędzia okręgowy Robert Pitman w Zachodnim Dystrykcie Teksasu orzekł, że przetrzymywanie więźniów bez klimatyzacji w teksańskich upałach jest „wyraźnie niezgodne z konstytucją” – stając po stronie Tiede i czterech działaczy na rzecz praw więźniów, którzy pozwali Bryana Colliera, dyrektora wykonawczego Departamentu Sprawiedliwości w Teksasie (TDCJ).„Pomimo znacznego ryzyka szkód, na jakie narażeni są więźniowie przebywający w nieklimatyzowanych więzieniach TDCJ, Collier wdrożył środki łagodzące, o których wie, że są niewystarczające – i które Sąd uznaje za naukowo nieadekwatne – w celu zmniejszenia znacznego ryzyka poważnych szkód spowodowanych ekstremalnymi upałami” – napisał Pitman w swoim postanowieniu. Pitman powstrzymał się jednak od nakazania TDCJ natychmiastowego zainstalowania klimatyzatorów, twierdząc, że powodowie będą musieli kontynuować proces.

Rzeczniczka TDCJ Amanda Hernandez z zadowoleniem przyjęła orzeczenie, mówiąc w czwartkowym oświadczeniu, że agencja jest „zaangażowana w bezpieczeństwo populacji więźniów i naszego personelu”.

Upały są główną przyczyną zgonów spowodowanych warunkami pogodowymi w Stanach Zjednoczonych. W całym Teksasie, w którym przebywa największa w kraju populacja więźniów, temperatury mogą przekraczać 37,8 stopni Celsjusza (100°F). stwarzając poważne zagrożenie dla zdrowia. Według „The Texas Tribune”, około 85 000 więźniów w Teksasie mieszka w jednostkach, w których brakuje klimatyzacji w większości pomieszczeń mieszkalnych, a co najmniej 41 więźniów zmarło w niechłodzonych więzieniach podczas fali upałów w Teksasie w 2023 roku.

Tiede początkowo złożył pozew przeciwko Collierowi, TDCJ, prokuratorowi generalnemu Teksasu Kenowi Paxtonowi i jego biuru w sierpniu 2023 roku, domagając się przeniesienia do klimatyzowanej celi. Po tym, jak sędzia pokoju przychylił się do wniosku, cztery grupy zajmujące się prawami więźniów – Texas Prisons Community Advocates (TPCA), Build Up Inc, Texas Citizens United for Rehabilitation of Errants (CURE) oraz Coalition of Texans with Disabilities (CTD) – dołączyły do pozwu w imieniu wszystkich więźniów TDCJ.

Zgodnie z dokumentami sądowymi, 6 sierpnia 2023 roku osadzony John Castillo z Teksasu został znaleziony nieprzytomny w swojej upalnej, 34-stopniowej (94°F) celi więziennej w jednostce Alfred D. Hughes w Gatesville. Castillo skorzystał z pobliskiego dystrybutora wody 23 razy, zanim upadł w swojej celi, w której brakowało klimatyzacji. Następnie, został on przewieziony na oddział medyczny więzienia, gdzie pielęgniarka stwierdziła, że był „gorący w dotyku”, zgodnie z dokumentami. Został uznany za zmarłego o godzinie 23:33 z temperaturą ciała 41,9 stopni Celsjusza (106,9°F).

Wielu innych więźniów skończyło podobnie do Castillo. Według dokumentów sądowych, Patrick Womack (lat 50), którego cela w więzieniu H.H. Coffield Unitin Tennessee Colony również nie posiadała klimatyzacji, został uznany za zmarłego 21 sierpnia 2023 roku, kilka godzin po tym, jak odmówiono mu zimnego prysznica. Funkcjonariusze znaleźli Womacka nieprzytomnego, leżącego twarzą do podłogi na brzuchu, z temperaturą ciała 41,6 stopni Celsjusza (106,9°F). Kolejnym przykładem jest przypadek Jasona Wilsona (także więźnia z Teksasu), który na kilka tygodni przed śmiercią 5 lipca wysłał parę e-maili do Brittany Robertson, dyrektorki TPCA, wyrażając zaniepokojenie wysokimi temperaturami panującymi w jego jednostce i brakiem wystarczającej liczby pracowników więzienia, którzy mogliby podawać mu wodę.

Ekstremalne upały stwarzają szereg zagrożeń dla zdrowia, w tym wyczerpanie cieplne, potówka, odwodnienie, skurcze cieplne i udar cieplny. Zmiany klimatu zwiększają częstotliwość i prawdopodobieństwo występowania ekstremalnych temperatur i fal upałów, potęgując ryzyko. „Jeśli nie masz klimatyzacji, masz bardzo ograniczone możliwości adaptacji i utrzymania zdrowej populacji więźniów w obliczu rosnących temperatur” – powiedział John Nielsen-Gammon, klimatolog stanu Teksas i profesor na Texas A&M University.

W swoim czwartkowym orzeczeniu Pitman odmówił nakazania Teksasowi natychmiastowego rozpoczęcia instalacji klimatyzatorów, twierdząc, że może to kosztować miliardy dolarów i zająć lata. „Nakazanie instalacji tymczasowej klimatyzacji w tej chwili spowodowałoby przekierowanie znacznych ograniczonych zasobów na proces, który nie byłby ani możliwy do dostosowania do stałego rozwiązania, ani prawdopodobnie nawet nie zostałby ukończony przed wygaśnięciem wstępnego (tj. tymczasowego) nakazu Sądu” – napisał Pitman.

W oświadczeniu TDCJ dla „The Washington Post”, Hernandez powiedział, że agencja zainstalowała klimatyzatory, zidentyfikowała więźniów wrażliwych na ciepło i wdrożyła środki łagodzące upały, takie jak zapewnienie miejsc wytchnienia, ręczniki chłodzące i kubki z lodem. Jednak Amite Dominick, założyciel TPCA, nazwał te środki niewystarczającymi. Siedemdziesiąt procent więzień w Teksasie nadal nie ma klimatyzacji, a ponad 90 000 więźniów będzie pozbawionych klimatyzacji tego lata, objaśniła. Dominick powiedziała, że w okresach ekstremalnych upałów więźniowie zazwyczaj wtykają nosy w szczeliny cel lub wybijają okna, aby zaczerpnąć powietrza.„Jesteś zamknięty w metalu, betonie, cegle, z ograniczoną wentylacją” – opisała Dominick. „Najlepszą rzeczą, do jakiej mogę to porównać, jest doświadczenie [wysokiej temperatury] trzycyfrowej [w Farenheit] i zamknięcie się w szafie z wyłączną klimatyzacją”.

Badanie z listopada 2022 roku wykazało wyższą śmiertelność wśród osób przebywających w więzieniach bez klimatyzacji w porównaniu do tych z klimatyzacją. Wykazało, że wzrost temperatury o jeden stopień powyżej 29,(4) stopni Celsjusza (85°F) zwiększa dzienne ryzyko zgonu o 0,7%. Jak wynika z badania, w latach 2001-2019 w więzieniach w Teksasie bez klimatyzacji dochodziło średnio do 14 zgonów związanych z upałami rocznie. „Starzejące się budynki więzienne i więzienia, w których brakuje wentylacji, mogą zatrzymywać ciepło i nie być w stanie ochłodzić się nawet wtedy, gdy temperatura na zewnątrz spada” – napisała w e-mailu Julie Skarha, jedna z autorek badania.

Pitman zawarł również w swoim orzeczeniu, żeby ustawodawcy z Teksasu wprowadzili ustawy, które ustaliłyby standardy temperaturowe i wymagałyby zainstalowania klimatyzatorów we wszystkich obiektach TDCJ. Do 2 czerwca trwa sesja legislatury stanowej (gałęzi ustawodawczej rządu USA).

Zgodnie z dokumentami sądowymi, Collier potwierdził, że „absolutnie” chce zainstalować klimatyzację we wszystkich obiektach TDCJ, ale ustawodawca stanowy nie przyznał niezbędnych funduszy.

Dominick, założycielka TPCA, powiedziała, że obawia się, iż tempo zapełniania więzień TDCJ przewyższa tempo, w jakim agencja stanowa instaluje klimatyzatory. „To [instalacja klimatyzatorów] dzieje się zbyt wolno” – rzekła. „I postępuje zbyt wolno z powodu woli politycznej”.