Zdjęcie: Reuters
Hezbollah obwinił Izrael za pozorny skoordynowany atak, ale izraelskie wojsko odmówiło komentarza. Walki transgraniczne między Izraelem a organizacją Hezbollah znacznie się zaostrzyły w ciągu ostatnich 11 miesięcy z powodu wojny w Strefie Gazy. Wybuchy nastąpiły kilka godzin po tym, jak izraelski gabinet bezpieczeństwa ogłosił, że nowym celem wojny w Strefie Gazy jest bezpieczny powrót dziesiątek tysięcy przesiedlonych mieszkańców na północ kraju.
Czym jest Hezbollah i gdzie działa?
Hezbollah to wpływowa politycznie szyicka organizacja muzułmańska, która kontroluje najpotężniejszą siłę zbrojną w Libanie. Została założona na początku lat 80. przez najbardziej dominującą szyicką potęgę regionu, Iran, aby przeciwstawić się Izraelowi. W tym czasie siły izraelskie okupowały południowy Liban podczas wojny domowej w kraju. Hezbollah bierze udział w wyborach krajowych od 1992 r. i jest znaczącą siłą polityczną. Jej skrzydło zbrojne przeprowadziło śmiercionośne ataki na siły izraelskie i amerykańskie w Libanie. Kiedy wojska izraelskie wycofały się z Libanu w 2000 r., Hezbollah przypisał sobie zasługę ich wyparcia. Od tego czasu Hezbollah utrzymuje tysiące bojowników i ogromny arsenał rakietowy w południowym Libanie. Nadal sprzeciwia się obecności Izraela na spornych obszarach granicznych.
Grupa jest uznawana za organizację terrorystyczną przez państwa zachodnie, Izrael, kraje Zatoki Perskiej i Ligę Arabską. W 2006 r. wybuchła pełnowymiarowa wojna między organizacją a Izraelem, wywołana przez śmiertelny transgraniczny nalot Hezbollahu. Wojska izraelskie najechały południowy Liban, usiłując wyeliminować zagrożenie z ich strony. Jednak szyickie ugrupowanie przetrwało i od tego czasu zwiększyło liczbę bojowników, a także zdobyło nową i lepszą broń.
Kim jest przywódca Hezbollahu, Hassan Nasrallah?
Szejk Hassan Nasrallah jest szyickim duchownym, który przewodzi grupie od 1992 r. Odegrał kluczową rolę w przekształceniu organizacji w siłę polityczną, a także militarną. Ma bliskie powiązania z Iranem i jego Najwyższym Przywódcą, Ajatollahem Alim Chameneim. Nasrallah nie pojawiał się publicznie od lat, podobno z obawy przed zamordowaniem przez Izrael. Nadal jednak cieszy się szacunkiem Hezbollahu i co tydzień wygłasza przemówienia telewizyjne.
Jak potężne są siły Hezbollahu?
Hezbollah jest jedną z najsilniej uzbrojonych, niepaństwowych sił zbrojnych na świecie. Jest finansowany i wyposażany przez Iran. Hassan Nasrallah twierdzi, że organizacja ma 100 000 bojowników, chociaż niezależne szacunki podają liczbę od 20 000 do 50 000. Wielu z nich jest dobrze wyszkolonych i zaprawionych w bojach oraz walczyło w wojnie domowej w Syrii. Hezbollah posiada szacunkowo 120 000–200 000 rakiet i pocisków, według Center for Strategic and International Studies. Większość arsenału grupy składa się z małych, niekierowalnych rakiet artyleryjskich ziemia-ziemia. Uważa się jednak, że ma również rakiety przeciwlotnicze i przeciwokrętowe, a także pociski sterowane, zdolne do uderzenia głęboko w Izrael. Ma do dyspozycji znacznie bardziej zaawansowaną broń niż Hamas w Strefie Gazy.
Czy Hezbollah może iść na wojnę z Izraelem?
Wcześniej sporadyczne walki, nasiliły się 8 października 2023 r. - dzień po bezprecedensowym ataku na Izrael dokonanym przez bojowników Hamasu z Gazy - kiedy Hezbollah ostrzelał pozycje izraelskie, solidaryzując się z Palestyńczykami. Od tego czasu grupa wystrzeliła ponad 8000 rakiet w kierunku północnego Izraela i izraelskich pozycji na Wzgórzach Golan, a także pociski przeciwpancerne w pojazdy opancerzone i zaatakowała cele wojskowe za pomocą wybuchowych dronów. Siły Obronne Izraela (IDF) odpowiedziały atakiem powietrznym oraz ostrzałem czołgów i artylerii przeciwko pozycjom Hezbollahu w Libanie.
Libańskie ministerstwo zdrowia twierdzi, że od października 2023 r. zginęło co najmniej 589 osób. Większość z nich to bojownicy Hezbollahu, ale co najmniej 137 to cywile, jak twierdzi ministerstwo. Władze Izraela twierdzą, że w wyniku ataków zginęło co najmniej 25 cywilów i 21 żołnierzy. Prawie 200 000 osób zostało przesiedlonych po obu stronach granicy.
Obserwatorzy twierdzą, że pomimo walk do tej pory obie strony starały się powstrzymać działania wojenne bez przekraczania granicy wojny na pełną skalę. Istnieją jednak obawy, że sytuacja może wymknąć się spod kontroli. Obawy te wzrosły po zabiciu 12 dzieci w ataku rakietowym na okupowanych przez Izrael Wzgórzach Golan 27 lipca. Izrael twierdzi, że atak przeprowadził Hezbollah, ale grupa zaprzeczyła swojemu udziałowi.
30 lipca IDF ogłosiło, że zabiło wysokiego rangą dowódcę wojskowego Hezbollahu, Fuada Shukra, w ataku lotniczym na południowe przedmieścia Bejrutu. Następnego dnia w stolicy Iranu, Teheranie, zginął przywódca polityczny Hamasu Ismail Haniyeh. Izrael nie potwierdził ani nie zaprzeczył żadnemu udziałowi. Od tego czasu region czeka na odpowiedź Hezbollahu i Iranu, którzy obiecali odwet na Izraelu.
Stany Zjednoczone mają nadzieję na deeskalację napięć poprzez pośredniczenie w zawieszeniu broni i uwolnieniu zakładników w Strefie Gazy, a także wywierając presję na Izrael i Hamas. Hezbollah powiedział, że zakończy działania wojenne dopiero po zakończeniu walk w Strefie Gazy.