Zdjęcie: Nicolas Postiglioni/Pexels
Teraz jednak pojawiają się nowe badania i obiecujące terapie, które mogą w końcu pozwolić farmaceutom lepiej wspierać pacjentów w radzeniu sobie z kacem. Przyjrzyjmy się bliżej tym doniesieniom.
Kac: historia i przyszłość leczenia
Od tysięcy lat ludzie chętnie sięgali po alkohol, ale zawsze musieli liczyć się z przykrymi skutkami następnego dnia. Kac to zespół nieprzyjemnych objawów fizycznych i psychicznych, które pojawiają się po spożyciu alkoholu, gdy jego stężenie we krwi spada do zera.
Badania pokazują, że kac może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie — obniża wydajność w pracy, zmniejsza efektywność studentów i pogarsza zdolność do prowadzenia pojazdów. Spotkania towarzyskie bywają odwoływane, a zły nastrój utrudnia kontakty z bliskimi. W dzisiejszym szybkim tempie życia wiele osób chce bawić się wieczorem, ale bez rezygnacji z produktywności następnego dnia. Nic więc dziwnego, że rośnie zainteresowanie skutecznymi i bezpiecznymi środkami na kaca — co potwierdzają ostatnie badania z Holandii.
Dlaczego do tej pory nie wynaleziono skutecznego leku?
Choć niektóre składniki wykazują pewien potencjał, przegląd literatury naukowej jasno pokazuje: obecnie nie ma na rynku skutecznego i bezpiecznego leku na kaca. Dostępne w USA preparaty z dużą dawką aspiryny nie mają potwierdzonej skuteczności i nie zostały zatwierdzone przez FDA.
Przez lata uważano, że kac spowodowany jest odwodnieniem. Jednak nowsze badania wykazały, że to reakcja zapalna organizmu, wywołana przez alkohol, odgrywa tu kluczową rolę. Oznacza to, że jeśli uda się ją ograniczyć, możliwe będzie skuteczne leczenie lub nawet zapobieganie objawom kaca. Żaden z dostępnych dziś na rynku środków nie działa w ten sposób — co tłumaczy ich niewielką skuteczność.
Warto podkreślić, że niedawno kac został oficjalnie uznany za chorobę w najnowszej klasyfikacji ICD-11. Podobnie FDA traktuje leczenie kaca jako terapię choroby, co oznacza, że każdy skuteczny preparat będzie musiał zostać zarejestrowany jako lek, a nie suplement diety.
Suplementy na kaca: placebo w ładnym opakowaniu?
Niedawna publikacja w czasopiśmie „Addictive Behaviors” przeanalizowała 82 produkty na kaca dostępne na rynku USA. Wszystkie były zarejestrowane jako suplementy diety. Najczęściej zawierały witaminy z grupy B, witaminę C, ekstrakt z ostropestu, dihydromyricetynę (DHM) oraz N-acetylocysteinę (NAC).
Problem w tym, że dla żadnego z tych preparatów nie ma rzetelnych badań potwierdzających skuteczność i bezpieczeństwo. Dla niektórych, jak popularny DHM, wykazano wręcz brak efektu w łagodzeniu objawów kaca. Co więcej, prawie połowa produktów zawiera NAC, który w USA jest zarejestrowanym lekiem i nie może być legalnie stosowany w suplementach.
Choć suplementy nie mogą oficjalnie deklarować leczenia chorób, większość (ponad 60%) nie przestrzega tych zasad i sugeruje na opakowaniach działanie terapeutyczne. Niestety, niezależnie od formalności, brak dowodów naukowych na skuteczność tych środków działa na niekorzyść konsumentów.
Nowa nadzieja: lek SJP-001
Firma Sen-Jam Pharmaceutical pracuje nad nowym preparatem o nazwie SJP-001, który łączy naproksen (lek przeciwzapalny) z feksofenadyną (lek przeciwhistaminowy). Firma otrzymała już zgodę FDA na rozpoczęcie badań klinicznych fazy 1 i 2. Jeśli wyniki będą pozytywne, lek będzie dostępny zarówno bez recepty, jak i na receptę.
Mechanizm działania SJP-001 polega na ograniczeniu reakcji zapalnej organizmu po spożyciu alkoholu, co powinno skutecznie zmniejszać objawy kaca. Zarówno naproksen, jak i feksofenadyna są od lat stosowane i mają ugruntowany profil bezpieczeństwa. Pilotażowe badania wykazały, że SJP-001 znacząco łagodził objawy kaca w porównaniu do placebo — choć badanie obejmowało niewielką grupę i wymaga potwierdzenia w szerszych testach.
Wkrótce ruszy kolejne, zakrojone na szeroką skalę badanie, które oceni skuteczność leku w większej populacji oraz przeanalizuje jego wpływ na markery stanu zapalnego, aby dokładnie potwierdzić mechanizm działania.
Co możemy doradzić pacjentom?
Dla osób, które lubią sięgnąć po alkohol, ale nie chcą rezygnować z dobrej formy następnego dnia, nowe badania dają nadzieję na skuteczne leczenie kaca. Do tego czasu najlepszą metodą pozostaje umiar w piciu lub całkowite unikanie alkoholu.