Dwa nowe betonowe place, możliwe fundamenty pod budynki lub obszary dla pojazdów, widoczne na zdjęciu satelitarnym z 3 maja 2024 r. Kredyt... Maxar Technologies
Te nowe zabezpieczenia i inne ulepszenia w składzie amunicji w środkowej Białorusi ujawniają, że Rosja buduje tam obiekty, które mogą pomieścić głowice nuklearne. Jeśli Rosja rzeczywiście przeniesie broń w to miejsce, będzie to pierwszy przypadek przechowywania jej poza granicami kraju od upadku Związku Radzieckiego w 1991 r. Rosja posiada już głowice nuklearne na własnej ziemi, które znajdują się w pobliżu Ukrainy i krajów NATO, ale umieszczając niektóre z nich na Białorusi, Kreml wydaje się próbować zaakcentować swoje zagrożenie nuklearne i wzmocnić środek odstraszenia.
Prezydent Rosji, Władimir Putin odniósł się do takiej lokalizacji na początku ubiegłego roku, mówiąc, że Rosja wkrótce zakończy budowę „specjalnego magazynu taktycznej broni jądrowej” na Białorusi. New York Times przeanalizował zdjęcia i obrazy satelitarne oraz rozmawiał z ekspertami ds. broni jądrowej i kontroli zbrojeń, aby prześledzić nową budowę, która rozpoczęła się w marcu 2023 roku. Miejsce to znajduje się 200 km na północ od granicy z Ukrainą, w składzie wojskowym obok miasta Osipowicze. Niektóre z niedawno zbudowanych tam struktur mają cechy unikalne dla magazynów jądrowych w bazach na terenie Rosji. Na przykład, nowy, wysoce zabezpieczony obszar jest otoczony trzema warstwami ogrodzenia, oprócz istniejącego obwodu bezpieczeństwa całej bazy. Kolejnym znakiem rozpoznawczym jest zadaszony obszar załadunku połączony z czymś, co wydaje się być ukrytym podziemnym bunkrem z czasów radzieckich.
Hans Kristensen z Federacji Amerykańskich Naukowców, który przeanalizował tę stronę, powiedział, że rozwój sytuacji nuklearnej na Białorusi „wydaje się mieć na celu zdenerwowanie najbardziej wysuniętych na wschód państw członkowskich NATO, ale nie dadzą Rosji nowej znaczącej przewagi wojskowej w regionie”. Nie ma zgodnej definicji taktycznej broni jądrowej, w przeciwieństwie do broni strategicznej dłuższego zasięgu. Jednak Rosja definiuje broń taktyczną jako broń o zasięgu do 300 kilometrów, czyli około 286 mil. Ponieważ programy nuklearne są tak tajne, możliwe jest, że istnieją inne lokalizacje na Białorusi, w których Rosja przechowuje głowice - a Kreml mógł nawet przenieść niektóre z nich do lokalizacji w Osipowiczach, choć wszystko wskazuje na to, że jest inaczej. Zarówno rosyjskie, jak i białoruskie ministerstwa obrony nie odpowiedziały na prośby o komentarz.
Głowice nuklearne są zazwyczaj przechowywane w pobliżu baz wojskowych, zdolnych do ich przenoszenia. Podejrzane składowisko znajduje się w tym samym mieście, co białoruskie pociski Iskander, które mogą być używane do wystrzeliwania głowic nuklearnych lub konwencjonalnych. Rosja dostarczyła Iskandery na Białoruś w 2022 roku. W ciągu ostatniego tygodnia zarówno Rosja, jak i Białoruś wydały oświadczenia dotyczące ćwiczeń z bronią jądrową. W poniedziałek Kreml poinformował, że przeprowadzi ćwiczenia wojskowe z oddziałami stacjonującymi w pobliżu Ukrainy, aby przygotować się do ewentualnego użycia taktycznej broni jądrowej. We wtorek białoruski minister obrony powiedział państwowym mediom, że rozpoczęła się inspekcja sił Iskander i innych systemów przenoszenia broni jądrowej.
Komentarze Rosji natychmiast wywołały potępienie ze strony USA i NATO za „nieodpowiedzialną retorykę”. „Wznawiamy praktyki zimnej wojny, a tym samym ożywiamy ryzyko zimnej wojny” - powiedział Jeffrey Lewis, ekspert ds. kontroli zbrojeń w Middlebury Institute of International Studies w Monterey w Kalifornii. W 2023 r., gdy wzniesiono nowe ogrodzenia, aby stworzyć obszar o podwyższonym poziomie bezpieczeństwa w bazie Asipovichy, odnowiono zadaszony obszar, w tym rampę załadunkową dla ciężarówek, która ma teraz nowy dach, chroniący wszelkie działania przed nadzorem powyżej. Renowacje te są spójne ze strukturami obserwowanymi w innych byłych radzieckich składowiskach nuklearnych.
William Moon, niezależny konsultant i były urzędnik Agencji Redukcji Zagrożeń Obronnych Pentagonu, powiedział „The Times”, że projekt modernizacji Asipovichy, z potrójnym ogrodzeniem, jednym głównym wejściem i wyjściem awaryjnym, przypomina rosyjskie magazyny głowic nuklearnych, które widział osobiście. Moon, który pracował z Rosją nad bezpieczeństwem głowic nuklearnych, powiedział: „Kiedy pracowaliśmy zgodnie z ich standardami, wymagali trzeciej warstwy ogrodzenia”. Powiedział, że oprócz dodatkowych zabezpieczeń, oczekiwałby również oddzielnego budynku dla rosyjskiej jednostki wojskowej, która pozostaje pod kontrolą głowic nuklearnych. Trzy nowe budynki, które wydają się być przeznaczone do użytku administracyjnego lub koszar, zostały ustawione w obszarze wejścia do magazynu, a dodatkowy obszar jest obecnie wyburzany.
Przy wejściu do potrójnie ogrodzonej strefy w 2023 r. dodano punkt kontroli bezpieczeństwa - zadaszony obszar inspekcji obok wartowni. Według Michaela Duitsmana, kolegi pana Lewisa z Middlebury Institute, tego typu struktury stały się stałymi elementami w ciągu ostatnich dwóch dekad w ośrodkach nuklearnych w Rosji. Są one „unikalną cechą niespotykaną w innych rosyjskich bazach” - powiedział.
W ostatnich tygodniach rozpoczęła się budowa nowych budynków. „Szczegóły są wciąż niepewne, ale budowa wyraźnie weszła w nową fazę” - powiedział Kristensen. Do ochrony terenu wprowadzono również system obrony przeciwlotniczej. Początkowo został on zauważony w kamuflażu w połowie 2023 r., w tym na zdjęciach satelitarnych dostarczonych przez firmę kosmiczną Umbra. Od września jeden z pojazdów obrony powietrznej jest rozmieszczony na polu około kilometra od bunkra. Osipowicze są częścią historii nuklearnej.
To samo miejsce, które Rosja dziś buduje, było prawdopodobnie wykorzystywane do przechowywania broni jądrowej podczas zimnej wojny. Według Williama Alberque dyrektora think tanku International Institute for Strategic Studies (IISS) oraz urzędnika Pentagonu i NATO, Związek Radziecki rozpoczął stacjonowanie brygad pocisków nuklearnych w mieście i jego okolicach w latach 60-tych. Stacjonowała tam również jednostka wojskowa, która zarządzała bronią jądrową w miejscu przechowywania amunicji artyleryjskiej. Po rozpadzie Związku Radzieckiego w 1991 roku, cała broń jądrowa została usunięta z Białorusi.
William Alberque - odtajnione przez amerykański wywiad zdjęcia satelitarne obiektu Osipowicze wykonane podczas zimnej wojny wydają się pokazywać te dwie funkcje. Południowa część miała być przeznaczona na broń konwencjonalną, z polanami i wieloma budynkami magazynowymi. W oddzielnej, porośniętej drzewami części północnej widoczne są cztery bunkry, a dalej na północ znajduje się otoczony murem kompleks - dokładnie w miejscu, w którym można zobaczyć obecną konstrukcję.