Jak informuje Agencja Uzbrojenia zawarcie umowy w kwestii pozyskania śmigłowców uderzeniowych AH-64E Apache Guardian - „przewidywane jest w połowie 2023 r., natomiast pierwsze dostawy śmigłowców będą możliwe w terminie kilkudziesięciu miesięcy od zawarcia kontraktu." Negocjowana jest również możliwość pozyskania maszyn używanych w ramach rozwiązania pomostowego oraz zastosowaniem mechanizmów offsetowych, pomimo zawarcia umowy w systemie FMS.
Pomimo realizacji kontraktu w systemie FMS a więc umowy międzyrządowej, będzie ona zawierała zobowiązania offsetowe, związane ściśle z przemysłem obronnym i lotniczym. „Do najważniejszych, oczekiwanych zdolności przemysłowych należy zaliczyć pozyskanie kompetencji serwisowych w zakresie samej platformy AH-64E Apache jak również całej rodziny silników, które będą wykorzystywane przez kilka najnowocześniejszych platform, które weszły, bądź w najbliższym czasie wejdą na wyposażenie Sił Zbrojnych RP" – pisze Agencja Uzbrojenia.
Co równie istotne, Agencja Uzbrojenia potwierdziła, że Ministerstwo Obrony Narodowej zainicjowała również rozmowy dotyczące zastosowania rozwiązań pomostowych, w ramach których brana jest pod uwagę możliwość wykorzystania w pierwszym okresie używanych śmigłowców. Pozwoliłoby to na szybsze rozpoczęcie szkolenia personelu ale też osiągnięcie w znacznie krótszym czasie zdolności przeciwpancernych oraz wsparcia powietrznego zapewnianego przez śmigłowce uderzeniowe na rzecz pododdziałów Wojsk Lądowych RP.
Obecnie posiadane maszyny, w tym Mi-24, nie zapewniają takiego potencjału m. in. ze względu na brak kierowanych pocisków rakietowych. Z nieoficjalnych informacji Defence24.pl wynika, że może zostać wzięty pod uwagę wariant, w którym śmigłowce AH-64D Apache, wypożyczone Polsce, zostaną następnie przebudowane do wersji AH-64E Apache Guardian przy zaangażowaniu krajowego potencjału przemysłowego.
Rozwiązanie pomostowe może być tym bardziej istotne, że harmonogram dostaw uzależniony będzie od możliwości produkcyjnych amerykańskich podmiotów przemysłowych realizujących produkcję śmigłowców AH-64E Apache Guardian, czyli przede wszystkim koncernu Boeing. Co prawda podczas MSPO jego przedstawiciele deklarowali iż posiadają możliwości produkcyjne i możliwość ich dalszego zwiększenia, ale mimo wszystko czas oczekiwania Agencja Uzbrojenia szacowane jest na „kilkadziesiąt miesięcy od zawarcia kontraktu", co realnie oznacza co najmniej dwa lata od daty zawarcia umowy.
Oczywiście ze względu na sytuację geopolityczną i zagrożenie ze strony Rosji istnieje szansa, że Pentagon np. odstąpi część maszyn zamówionych już dla US Army i umieszczonych w obecnie zaplanowanych slotach produkcyjnych. Z pewnością termin będzie jednym z ważniejszych elementów negocjacji.
Jeśli chodzi o koszty, to zgodnie z wymogami ich maksymalną dopuszczalną wartość poznamy z dokumentów publikowanych przez agencję DSCA (ang. Defense Security Cooperation Agency), która odpowiada za programy sprzedaży amerykańskiego uzbrojenia za granice. W ramach dokumentacji trafiającej m. in. do Kongresu, zostanie ujawniony zarówno maksymalny zakres zamówienia, łącznie ze szczegółową listą uzbrojenia i wyposażenia, jak też maksymalny szacowany koszt. Wniosek o pozyskanie 96 śmigłowców Apache Guardian został wysłany w pierwszych dniach września, a podpisanie umowy, jak podaje Agencja Uzbrojenia, "w zależności od przebiegu i tempa rozmów prowadzonych ze stroną amerykańską, przewidywane jest w połowie 2023 r.".
Faktyczny całkowity koszt pozyskania śmigłowców wraz z zapasem amunicji oraz pakietami szkoleniowym i logistycznym, jak również szczegółowy zakres pozyskiwanych technologii w ramach mechanizmów offsetowych, zostaną określone dopiero w ostatecznych umowach ze stroną amerykańską. Doświadczenie pokazuje, że wartość może być znacząco niższa od pierwotnej informacji DCSA. Wynika to choćby ze zmiany kosztów zakupu w ramach dużych pakietów zamówień, wynikającej ze zwiększenia skali zamówień, ale istotnym czynnikiem hamującym takie „obniżki" może być inflacja i rosnące koszty oraz mała dostępność części komponentów i materiałów.
Apache Guardian, czyli AH-64E, to najnowsza wersja podstawowego śmigłowca uderzeniowego US Army, używanego także do działań w Polsce w ramach wzmocnienia wschodniej flanki NATO. Maszyny tego typu posiadają kompozytowe łopaty śmigła oraz nowe przekładnie i głowice, zdolne przenieść moc z mocniejszych silników T700-GE-701D. Śmigłowiec posiada również ulepszoną awionikę i system celowniczy, które umożliwiają miedzy innymi kontrolę bezzałogowców i dwukierunkową wymianę danych operacyjnych poprzez Link-16.
Apache Guardian w najnowszej produkowanej obecnie wersji v6 ma też radar Longbow w ulepszonej wersji o zasięgu do 16 km, z rozszerzonymi możliwościami wykrywania celów nawodnych i powietrznych. Standardowe uzbrojenie śmigłowca stanowią ruchome, podkadłubowe działko M230, do 16 przeciwpancernych pocisków kierowanych Hellfire lub JAGM, oraz kierowane i niekierowane pociski 70 mm. Opcją jest również zastosowanie rakiet powietrze-powietrze bardzo krótkiego zasięgu, brytyjskich ppk Brimstone oraz izraelskich ciężkich Spike NLOS.