Bony obiadowe, nowy wyznacznik inflacji cen żywności
Po ogłoszeniu, że bony żywieniowe nie będą już wykorzystywane do zakupu żywności w supermarketach pod koniec 2023 r., rząd wycofał się pod naciskiem członków parlamentu, którzy uznali to za wysyłanie niewłaściwego sygnału w czasach wysokiej inflacji. Francuzi powinni zatem móc nadal korzystać z nich podczas zakupów w 2024 r., ku przerażeniu właścicieli restauracji, którzy potępiają system jako nadużywany.
Obecnie ponad 5 milionów pracowników korzysta z bonów na posiłki, aby płacić za posiłki lub usługi gastronomiczne u około 234 000 zatwierdzonych sprzedawców detalicznych. © Georges Gobet, AFP
Jest to kontrowersja, która w ostatnich dniach wprawiła rząd w zakłopotanie. Od czasu wejścia w życie ustawy z dnia 16 sierpnia 2022 r., oprócz wydawania bonów w restauracjach, możliwe jest wykorzystywanie bonów na posiłki do robienia zakupów w sklepach (mąka, makaron, mięso itp.). Był to środek nadzwyczajny podjęty w celu ochrony siły nabywczej Francuzów, która została poważnie osłabiona, szczególnie od czasu kryzysu zdrowotnego. Bony żywieniowe, z których korzysta obecnie 5 milionów pracowników, są finansowane w 50-60% przez pracodawcę, który w zamian korzysta ze zwolnienia ze składek na ubezpieczenie społeczne.
Rząd początkowo planował zakończyć program z końcem roku. Jednak w obliczu oburzenia ze strony członków parlamentu, rzeczniczka rządu Olivia Grégoire ustąpiła we wtorek 14 listopada: „Będzie kontynuowany przez cały 2024 rok”, ogłosiła w kanale telewizyjnym M6.
W ostatnich dniach opozycja i rząd wzajemnie obwiniały się o tę decyzję. Jest to „społecznie dramatyczny środek dla milionów Francuzów, którzy przez inflację znaleźli się między młotem a kowadłem. Ta obojętność na cierpienie jest już nie do przyjęcia”, powiedziała Marine Le Pen na portalu społecznościowym X. Hadrien Clouet, poseł LFI z Haute-Garonne, potępił „skandal finansowy i zdrowotny”.
Ze swojej strony minister gospodarki Bruno Le Maire potępił w środę wyczekującą postawę senatorów: „To była decyzja Senatu, aby wstrzymać ją 31 grudnia i rządu, aby przedłużyć ją o rok”.
Właściciele restauracji potępiają nadużywanie bonów żywnościowych
Przemawiając w porannym programie CNews, minister powiedział nawet, że jest otwarty na zmianę przepisów dotyczących bonów żywnościowych: „Czy bony żywnościowe nie powinny być wykorzystywane bardziej ogólnie do zakupów żywności? Czy nie powinniśmy zmienić nazwy, która jest nieco myląca? Naszą jedyną obsesją jest upewnienie się, że spełnia to oczekiwania ludzi”, oświadczył.
Wypowiedzi te nie spodobały się przedstawicielom branży gastronomicznej, którzy potępiają nadużywanie bonu obiadowego: „To bardzo ładne wycofanie się rządu. Myślę, że powinniśmy przestać nazywać to bonem na posiłek, ponieważ jest to bon inflacyjny [...]. Bon restauracyjny jest przeznaczony na jedzenie, a nie na zakupy [...]. Właściciele restauracji nie są zmienną dostosowawczą”, skrytykował Franck Devaux, przewodniczący UMIH Île-de-France, w porannym programie France info. Według związku zawodowego hotelarzy „tylko 4% bonów na posiłki jest obecnie wykorzystywanych w restauracjach”.
Wskaźnik inflacji
Według Bernarda Boutboul, prezesa Gira Conseil i eksperta ds. konsumentów, z którym skontaktowała się France 24, „bon żywnościowy stał się wyznacznikiem inflacji w ciągu ostatniego półtora roku, a jego pierwotny cel został całkowicie zawłaszczony”. Od czasu kryzysu Covid-19 i rosnących kosztów energii, Francuzi muszą zmagać się z wysoką inflacją żywności.
Według INSEE inflacja osiągnęła w październiku 8% rok do roku: „Co prawda tempo inflacji spada, ale wzrost cen jest nadal bardzo wysoki”, dodaje Bernard Boutboul. Inflacja na świeżych owocach i rybach nawet przyspieszyła w październiku. Specjalista ds. konsumentów nie jest zbyt optymistycznie nastawiony do nadchodzących miesięcy: „W związku z powodziami w Pas-de-Calais zbiory będą słabe”, uważa.
Trzy senatorki LR ogłosiły w środę na portalu społecznościowym X, że złożyły w Senacie projekt ustawy mającej na celu przedłużenie korzystania z bonów na posiłki na produkty spożywcze do 2024 roku. Bony restauracyjne są obecnie wykorzystywane przez ponad 5 milionów pracowników do płacenia za posiłki lub usługi gastronomiczne u około 234 000 zatwierdzonych sprzedawców detalicznych.
Dział: Europa
Autor:
Louis Chahuneau | Tłumaczenie: Małgorzata Słomka