Carl Johan von Seth: Niespodziewany spadek inflacji może doprowadzić do kolejnej obniżki stóp procentowych

Erik Thedéen, prezes Banku Szwedzkiego. Zdjęcie archiwalne. Zdjęcie: Fredrik Sandberg/TT

Co dzieje się z inflacją? 

Gwałtownie spada – znowu. 

Według wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych, inflacja spadła z 1,6% w listopadzie do niespodziewanie niskiego poziomu 0,8% w grudniu, zgodnie z wstępnymi danymi szwedzkiego Głównego Urzędu Statystycznego, które zostały opublikowane w zeszłą środę. 

Ceny w dalszym ciągu są zauważalnie wysokie w porównaniu z ubiegłymi latami. Kilogram ziemniaków nie kosztował kiedyś 20 koron. Jednakże, tak niskiego poziomu inflacji nie było od początku pandemii w 2020 roku. Wzrost cen rzeczywiście się zatrzymał, co wraz z przyzwoitym wzrostem wynagrodzeń może przynieść niewielką, aczkolwiek niezwykle potrzebną rehabilitację pogarszającej się ekonomicznej sytuacji ludności. 

Dlaczego inflacja spada akurat teraz? 

Jest kilka możliwych wyjaśnień na temat spadku inflacji z końcem zeszłego roku. Pierwszym elementem układanki jest spadek odsetek gospodarstw domowych, zgodnie z obniżoną stopą referencyjną Banku Szwedzkiego. Własny indeks CPI Banku Szwedzkiego, którego założeniem jest usuwanie wahań stóp procentowych z obrazu inflacji, także zmalał w grudniu, lecz nie aż tak dramatycznie: z 1,8% do 1,5%. Innymi słowy, pół punktu procentowego poniżej celu obranego przez Bank Szwedzki, który wynosi 2%. 

Poza tym, wyjaśnienia spadku można upatrywać w relatywnie niskich cenach energii elektrycznej, a także w tym, że zeszłoroczne wyprzedaże z okazji Black Friday wypadły później niż zwykle. Zatem częściowo dotyczy to zbiegów okoliczności. Więcej szczegółów pojawi się wraz z oficjalnymi statystykami w przyszłym tygodniu. 

Lecz ogólny obraz wydaje się być dość klarowny. Inflacja jest niska, a recesja w szwedzkiej gospodarce, praktycznie mini-depresja, jest daleka końca. Bank Szwedzki wraz z innymi prognostykami mają nadzieję, że sytuacja się wkrótce zmieni, lecz nie mogą tego jeszcze obiecać. 

Czy to oznacza, że możemy się spodziewać więcej obniżek stóp procentowych wkrótce?

Prawdopodobnie. 

Tuż przed świętami Bożego Narodzenia Bank Szwedzki obniżył stopę procentową do 2,5%. W związku z tym prezes banku Erik Thedéen wraz ze swoimi współpracownikami ogłosił, że kolejnych obniżek można spodziewać się z początkiem roku. 

Był to ostrożny komunikat zabarwiony wyjaśnieniem, że inflacja podczas jesieni okazała się nieco wyższa niż Bank Szwedzki przypuszczał. Ponadto, dość jasna sytuacja skomplikowała się przez niepokojące wieści zza granicy, takie jak groźba wojny celnej ze strony Donalda Trumpa. 

Odkąd Trump wygrał wybory prezydenckie, długoterminowe rynkowe stopy procentowe wzrosły, również w Szwecji. W ostatnich miesiącach nastąpiła wyraźna zmiana prognoz dotyczących przyszłych stóp procentowych. Kierunek zmierza w stronę dalszego wzrostu.

Jednak najnowsze dane o inflacji stanowią pierwszą dobrą wiadomość od jakiegoś czasu. Zamiast zaskoczyć wzrostem, inflacja w grudniu była niższa niż oczekiwano. Sugeruje to, że obniżka stóp procentowych faktycznie nastąpi, gdy decyzja zostanie podjęta w ciągu trzech tygodni.

Co wydarzy się później? Nie wiadomo. 

Inflacja według wskaźnika CPI 

Procentowa zmiana w poszczególnych miesiącach ubiegłych lat. Źródło: SCB