Czy banki są własnością rządu?

Zdjęcie: currencytransfer

Rządy czasami są częściowo właścicielami banków, ale mogą także sprawować nad nimi kontrolę za pomocą innych środków, takich jak regulacje i za pośrednictwem banku centralnego, nawet jeśli nie są bezpośrednio właścicielami samego banku. Wiele banków to podmioty prywatne, które bardzo blisko współpracują z rządem i muszą przestrzegać przepisów i nadzoru rządowego, ale nadal stanowią odrębne organy. Zarówno rządy, jak i banki są w sobie zainteresowane, jednak w czasach zawirowań gospodarczych oba podmioty często mogą popaść w konflikt ze sobą. 

Rodzaje banków 

Po pierwsze, należy pamiętać, że istnieje kilka różnych typów banków, z których każdy ma inne funkcje i działa na różne sposoby. Często ogromne banki będą miały w swojej ofercie niektóre lub wszystkie wersje banków, ale każdy z nich będzie działał w innym celu. 

Banki detaliczne 

Banki detaliczne są często nazywane bankami konsumenckimi i obsługują klientów indywidualnych oraz małe firmy, oferując podstawowe rachunki rozliczeniowe, konta oszczędnościowe, pożyczki, kredyty hipoteczne i inne tego typu produkty finansowe. 

Banki komercyjne 

Banki komercyjne koncentrują się na świadczeniu usług dla przedsiębiorstw i korporacji, oferując produkty finansowe, takie jak pożyczki biznesowe, kredyty, usługi zarządzania finansami i inne rozwiązania pomagające regulować i kontrolować ich finanse. 

Banki inwestycyjne 

Banki inwestycyjne specjalizują się w świadczeniu usług inwestycyjnych, ułatwianiu fuzji i przejęć, doradztwie finansowym oraz gwarantowaniu emisji papierów wartościowych. 

Banki centralne 

Banki centralne to rodzaj banków będących własnością rządów. Na przykład Bank Anglii jest znacjonalizowaną instytucją publiczną, co oznacza, że ​​musi odpowiadać przed parlamentem i jest własnością rządu. Jednak nawet Bank Anglii jest częściowo niezależny, aby uniknąć wpływów politycznych, dzięki czemu jest w stanie samodzielnie prowadzić część swojej działalności. 

Inne banki 

Istniej również: Banki spółdzielcze, Banki oszczędnościowe, Banki rozwoju, Banki internetowe.

Konflikt rządu z bankami 

Jak wynika z powyższej listy, rządy na ogół nie sprawują całkowitej kontroli nad bankami, a nawet banki centralne często mogą działać niezależnie w niektórych obszarach. Jednym z najwyraźniejszych przykładów pokazujących rozbieżności między rządami a bankami jest Wielka Recesja, która została spowodowana ryzykownymi praktykami kredytowymi banków. Przypomniało to wielu osobom, że banki to przedsiębiorstwa i nie zawsze działają w interesie rządu. Islandia była miejscem, w którym zapoczątkowano wiele problemów Wielkiej Recesji. W 2001 r. banki w Islandii zostały zderegulowane, co oznaczało, że nie były już ograniczane przepisami rządowymi. Trzy największe islandzkie banki (Kaupthing, Glitnir i Landsbanki), podobnie jak banki z Wall Street, zaczęły angażować się w ryzykowne praktyki udzielania kredytów i zgromadziły ogromną kwotę zadłużenia zagranicznego – 9,5 biliona koron islandzkich (około 43 miliardów funtów), co stanowiło ponad siedmiokrotność ówczesnego PKB Islandii. Spowodowało to islandzki kryzys finansowy w latach 2008-2011 i poprzedziło załamanie gospodarcze kraju, któremu rząd nie był w stanie zapobiec, i było jedną z przyczyn Wielkiej Recesji. Zaufanie do banków nieuchronnie osiągnęło najniższy poziom w historii. 

Co to jest deregulacja? 

Deregulacja to termin określający ogólne złagodzenie ograniczeń nałożonych na banki przez rządy. W tym miejscu rządy mogą zmienić zakres kontroli, jaką sprawują nad bankami, oraz to, co im wolno. Deregulacja może zwiększyć wzrost gospodarczy i napędzać konkurencję, ale może także w przenośni obciąć hamulce gospodarki i stworzyć bardziej ryzykowne praktyki gospodarcze. 

Likwidacja barier wejścia

Deregulacja może polegać na wyeliminowaniu wszelkich ograniczeń, które mogłyby utrudniać wejście na rynek nowym bankom. Może to stworzyć nową konkurencję, ale także spowodować, że banki będą mogły angażować się w bardziej ryzykowne i mniej zgodne z prawem praktyki. 

Łagodzenie zasad udzielania kredytów 

Można złagodzić zastrzeżenia dotyczące pożyczek i stóp procentowych, co oznacza, że ​​banki będą miały większą elastyczność w zakresie tego, ile i komu mogą pożyczyć. Może to sprzyjać wzrostowi gospodarczemu, ponieważ przedsiębiorstwa i ludzie mogą być bardziej skłonni do pożyczania pieniędzy, ale może powodować sytuacje, w których banki pożyczają więcej, niż mogą sobie pozwolić. 

Złagodzenie wymogów kapitałowych 

Rządy kontrolują także ilość rezerw, jakie banki muszą utrzymywać, a wymaganie od banków utrzymywania większej lub mniejszej ich ilości będzie miało wpływ na to, jak płynny lub niepłynny jest bank. Jak pisaliśmy w poprzednim artykule, banki są zobowiązane do utrzymywania określonej kwoty środków pieniężnych w rezerwach na wypadek upadłości. Zbyt duża kwota może oznaczać, że bank ma ograniczone możliwości inwestycyjne, natomiast zbyt mała kwota może oznaczać, że bank jest narażony na większe ryzyko bankructwa. 

Ograniczenie nadzoru 

Deregulacja ze strony rządów może również obejmować zmniejszenie zakresu nadzoru nad działalnością banku. Banki będą musiały mniej raportować i przestrzegać mniejszej liczby przepisów, co oznacza, że ​​będą mogły prosperować, ale jednocześnie stwarza ryzyko, że zaczną działać wyłącznie we własnym interesie, a nie na korzyść gospodarki krajowej czy światowej. 

Korupcja rządu w bankach 

Oddzielenie rządów od banków nie zawsze jest czymś złym, a w przeszłości banki często współpracowały z rządami, aby uniknąć konsekwencji w postaci przestępstw finansowych. Banco Espirito Santo (BES), portugalski bank, został w 2014 r. uratowany przez rząd kwotą 4,4 mld euro, co oznaczało koniec BES jako banku prywatnego. Ale jak zauważył Portugalczyk, wykup ten odbył się kosztem podatników, kosztując ich „niezliczone miliardy”, a Ricardo Salgado, były szef banku, został oskarżony o 65 przestępstw. Dochodzenie jest nadal w toku w 2023 r. Ujawniono także, że wielu wysokich urzędników państwowych ma bliskie powiązania z Salgado i inwestycjami w BES, co rodzi poważne pytania dotyczące konfliktu interesów i osobistego zaangażowania rządu w system finansowy. 

Zdjęcie: currencytransfer

Przyszłość bankowości 

Podsumowując, rządy nie są bezpośrednio właścicielami banków, ale często kontrolują je w różnym stopniu i nakładają na banki różne ograniczenia, które działają jak ograniczenia prędkości. Szczególnie po Wielkiej Recesji rządy wkroczyły, aby ograniczyć działalność banków, na przykład wprowadzając tzw. ring-fencing w Wielkiej Brytanii (które, jak postanowiono w  2022 r., ma zostać w przyszłości złagodzone). W miarę rozwoju i zmian gospodarczych rządy będą starały się zachować równowagę pomiędzy łagodzeniem i ograniczaniem niektórych obszarów, aby zapewnić wzrost gospodarczy w zdrowym tempie i chronić go przed zawirowaniami gospodarczymi w przyszłości.