Dlaczego poziom szczęścia spada w połowie 40. roku życia?

Shin Mi-hwa, profesor zarządzania biznesem, Uniwersytet Chrześcijański Ibaraki, Japonia. Zdjęcie: https://www.chosun.com/economy/economy_general/2025/01/21/2AC2IEH6ERH5VG7ZQV5JXOAHA4/

David Blanchflower, profesor ekonomii na Uniwersytecie Dartmouth w Stanach Zjednoczonych, przeanalizował dane z 132 krajów i odkrył, że szczęście w życiu na wykresie przyjmuje kształt litery „U”. Obniża się ono w miarę dorastania, osiągając najniższy punkt w wieku 48,3 lat, po czym ponownie rośnie. Ludzie często myślą, że szczęście zanika wraz z wiekiem z powodu pustki po przejściu na emeryturę i depresji związanej z pogarszającym się stanem zdrowia. Jednak badania pokazują co innego.

Niedawno uruchomiony kanał ekonomiczny gazety Chosun Ilbo Money zbadał powody, dla których ludzie stają się szczęśliwsi wraz z upływem lat. Profesor Shin Mi-hwa z Wydziału Administracji Biznesowej na Chrześcijańskim Uniwersytecie Ibaraki w Japonii, mieszkająca tam od ponad 30 lat, wyjaśniła ten fenomen.

Dlaczego szczęście osiąga najniższy poziom w wieku około 40 lat? Profesor Shin Mi-hwa powiedziała: „Dzieje się tak, ponieważ w tym okresie życia pojawia się obowiązek zajmowania się zarówno rodzicami, jak i dziećmi, a także przejęcie pozycji menedżerskiej w pracy, co powoduje duży stres”. Z kolei na starość szczęście wzrasta, ponieważ te obowiązki znikają. Podczas gdy najniższy poziom przypada na wiek około 48 lat, szczyt szczęścia osiągany jest w wieku 82 lat.

Czy można to odnieść także do Korei? Współczynnik aktywności zawodowej wśród osób starszych wynosi tam 48,3% – najwięcej spośród krajów członkowskich OECD (2023). To ponad trzykrotnie więcej niż w innych państwach, gdzie ten wskaźnik wynosi średnio 16,3%. Skoro Koreańczycy tak intensywnie pracują, mogłoby się wydawać, że są w komfortowej sytuacji finansowej, jednak Korea ma najwyższy wskaźnik ubóstwa wśród osób starszych.

W Japonii również wiele osób starszych pozostaje aktywnych zawodowo, lecz ich sytuacja wygląda inaczej. Profesor Shin stwierdziła: „Uważam, że poziom szczęścia w Japonii jest wysoki, ponieważ wiele starszych osób zostaje ponownie zatrudnionych na kontraktach w firmach, w których pracowało przez większość swojego życia, a nie wykonuje prac dorywczych”. Silna kultura sukcesji w firmach rodzinnych sprawia, że wielu starszych ludzi w wieku 80 lub 90 lat, pracujących w przydrożnych budkach, przekazuje swoje sekrety rodzinie. Profesor Shin przytoczyła przykład 96-letniej kobiety sprzedającej bułeczki na parze oraz 108-letniej fryzjerki, po czym dodała: „Japońskie statystyki pokazują, że osoby starsze w Japonii czują się bardziej spełnione, pracując, niż młodzi ludzie”.

Atmosfera w społeczeństwie wobec pracujących osób starszych również jest inna niż w Korei. „W Japonii istnieje silna kultura szacunku wobec osób starszych, które są postrzegane jako wartościowi ludzie, mający wiele do przekazania młodszym pokoleniom” – powiedziała profesor Shin. – „Ponieważ w Japonii istnieją tradycyjne firmy, które działają od czterech czy pięciu pokoleń, starsze osoby są traktowane jako autorytety, od których można się wiele nauczyć”.