Elon Musk chce „usunąć” agencję federalną, której celem jest zapobieganie kolejnemu kryzysowi finansowemu i ochroną ludzi przed oszustwami

Autor zdjęcia: Samuel Corum

W swoich wysiłkach na rzecz obniżenia kosztów rządowych Elon Musk poparł zamknięcie federalnego biura utworzonego w następstwie Wielkiej Recesji w celu uregulowania usług finansowych, z których korzystają Amerykanie. „Usuńcie CFPB”, napisał Musk na X na początku środy o Biurze Ochrony Finansowej Konsumentów. „Istnieje zbyt wiele powielających się agencji regulacyjnych”.

Musk, wraz z Vivekiem Ramaswamy, miał za zadanie kierować utworzonym przez Trumpa Departamentem Efektywności Rządu ( Department of Government Efficiency, DOGE) i znaleźć sposoby na zmniejszenie wydatków i usprawnienie biurokracji w rządzie federalnym. Nieoficjalni doradcy wypowiadali się na temat „usuwania” całych agencji, zwalniania pracowników i egzekwowania nakazów powrotu do biura.

Rzeczniczka zespołu przejściowego Donalda Trumpa, do której zwrócono się z prośbą o komentarz, powiedziała, że nie ma nic do dodania do oświadczenia Muska. Chociaż nie jest jasne, w jaki sposób DOGE i nadchodząca administracja Trumpa miałyby zlikwidować agencje, jeśli tak się stanie, CFPB może znaleźć się na bloku cięcia. Oto spojrzenie na jego cel, skład pracowników i kontrowersje polityczne.

Dlaczego zostało utworzone

CFPB zostało utworzone przez Kongres w ramach ustawy Dodda-Franka z 2010 roku. Ustawa ta miała na celu wzmocnienie nadzoru nad Wall Street po tym, jak ryzykowne praktyki udzielania kredytów hipotecznych spowodowały globalny kryzys finansowy. CFPB ma szeroki mandat do ochrony Amerykanów przed zwodniczymi lub nieuczciwymi praktykami amerykańskich firm finansowych. Agencja bada skargi konsumentów związane z kartami kredytowymi, pożyczkami, rachunkami bankowymi i windykacją długów oraz egzekwuje przepisy dotyczące ochrony konsumentów.

Demokratka Elizabeth Warren, profesor Harvard Law School, pierwotnie zaproponowała utworzenie agencji w 2007 roku. W 2010 roku prezydent Barack Obama mianował Warren na przewodniczącą komitetu sterującego CFPB, aby pomóc w jego utworzeniu. „Czas ukrywania podstępów i pułapek w drobnym druczku dobiegł końca” - powiedziała Warren podczas ceremonii w Białym Domu w tym samym roku. „To nowe biuro opiera się na prostym założeniu, że jeśli zasady gry są równe, a rodziny mogą zobaczyć, co się dzieje, będą miały lepsze narzędzia do dokonywania lepszych wyborów”.

Ile osób zatrudnia

Według danych Biura Zarządzania Personelem (Office of Personnel Management) w marcu 2024 r. CFPB zatrudniało nieco poniżej 1700 osób, zarabiających średnio około 184 000 USD rocznie. W raporcie finansowym Biura za 2024 r. podzielono tę siłę roboczą na sześć grup; około 43% pracowników CFPB pracuje w nadzorze i egzekwowaniu prawa wobec instytucji finansowych, 18% w operacjach wspierających inne inicjatywy Biura, a 14% w badaniach, monitorowaniu i regulacjach.

Co osiągnęła

Od momentu powstania CFPB odzyskało dla konsumentów 19,6 miliarda dolarów dzięki bezpośrednim rekompensatom, anulowanym długom i obniżeniu wysokości zobowiązań kredytowych. Agencja nałożyła również kary cywilne w wysokości 5 miliardów dolarów na banki, unie kredytowe, firmy windykacyjne, pożyczkodawców, uczelnie typu for-profit i inne firmy świadczące usługi finansowe. Pieniądze te są wpłacane na fundusz pomocy ofiarom, z którego może skorzystać prawie 200 milionów osób. Niektóre z najgłośniejszych działań egzekucyjnych CFPB były skierowane przeciwko Bank of America i Wells Fargo. 

W 2023 r. agencja oskarżyła Bank of America o wyrządzenie szkody setkom tysięcy klientów poprzez pobieranie nielegalnych opłat, blokowanie gotówki na kartach kredytowych i punktów premiowych oraz otwieranie rachunków bankowych z kartami kredytowymi bez ich wiedzy. Bank of America zgodził się zapłacić 250 milionów dolarów. W 2022 roku Wells Fargo zgodził się zapłacić 3,7 miliarda dolarów, rekordową sumę, po tym jak dochodzenie CFPB zarzuciło bankowi niewłaściwe zarządzanie kredytami samochodowymi, hipotecznymi i rachunkami depozytowymi, co spowodowało, że niektórzy klienci stracili swoje pojazdy i domy.

Kontrowersje polityczne

Demokraci zaprojektowali CFPB tak, aby miało niezależność polityczną, finansując ją za pośrednictwem Rezerwy Federalnej. Podczas gdy Demokraci twierdzą, że niezależność CFPB ma kluczowe znaczenie dla jego skuteczności, Republikanie twierdzą, że źródło finansowania agencji i struktura zarządzania sprawiają, że nie jest ono odpowiedzialne przed opinią publiczną i zachęca do nadmiernych regulacji. Od momentu powstania CFPB stanęła w obliczu sporów prawnych z Republikanami i branżą bankową, którzy zakwestionowali szereg polityk agencji, w tym te regulujące opóźnienia w opłatach za karty kredytowe i ułatwiające konsumentom zmianę banku.

W maju 2024 r. Sąd Najwyższy odrzucił konstytucyjne zakwestionowanie struktury finansowania agencji, zmieniając decyzję sądu niższej instancji wynikiem głosowania 7-2. Decyzja Sądu Najwyższego - autorstwa konserwatywnego sędziego Clarence'a Thomasa - wzmocniła agencję, ale prawdopodobnie nie uchroni jej przed ciągłą krytyką i atakami prawnymi. Nie wszystko, co robi agencja, wzbudza kontrowersje. Niedawno zdobyła ona uznanie Republikanów za nową regulację, która pozwoliłaby konsumentom na większą kontrolę nad tym, w jaki sposób ich dane finansowe są wykorzystywane przez banki i inne firmy finansowe.