Jak zmiany w prawach pracowniczych mogą na Ciebie wpłynąć?

Zdjęcie: Getty Images

Rząd twierdzi, że środki zawarte w Ustawie o Prawach Pracowniczych stanowią „największą poprawę praw w pracy od pokolenia”. Jednak niektóre grupy biznesowe wyraziły obawy wobec tych planów, podczas gdy inne argumentowały, że rząd złagodził lub opóźnił niektóre elementy, próbując zadowolić zarówno pracodawców, jak i pracowników. Propozycje mogą jeszcze ulec zmianie, zanim większość z nich za dwa lata wejdzie w życie, ale oto co jest proponowane i jak może to na Ciebie wpłynąć.

Niesłuszne zwolnienie

Od pierwszego dnia pracy pracownicy będą mieli prawo do wnoszenia roszczeń o niesłuszne zwolnienie przeciwko swojemu pracodawcy. To duża zmiana w porównaniu z obecnym okresem kwalifikacyjnym, który wynosi dwa lata. Jednak pracownicy będą podlegać dziewięciomiesięcznemu okresowi próbnemu, podczas którego pracodawcy będą mogli łatwiej zwolnić pracownika, bez pełnego wymaganego procesu. Propozycje mogą jeszcze ulec zmianie, ponieważ rząd planuje serię konsultacji. Nowe prawa mają wejść w życie jesienią 2026 roku.

Umowy zero-godzinowe

Umowy zero-godzinowe, znane również jako umowy śmieciowe, nie gwarantują pracownikom określonych godzin pracy, ale pracownicy również nie muszą przyjmować zleceń, gdy są o to proszeni. Zgodnie z nową ustawą, pracodawcy będą musieli zaoferować pracownikowi na zerowych godzinach umowę z gwarantowanymi godzinami na podstawie przepracowanych godzin w okresie 12 tygodni. Pracownicy, którzy wolą pozostać na umowie zero-godzinnej, będą mogli to zrobić – zmiana polega na tym, że będą mieli prawo do gwarantowanych godzin pracy, jeśli tego sobie zażyczą. Pracownicy na śmieciówkach będą również mieli prawo do „rozsądnego” wyprzedzenia w przypadku zmiany ich harmonogramu pracy, a także do odszkodowania, jeśli zmiana zostanie odwołana lub zakończona wcześniej.

Elastyczny czas pracy

Elastyczny czas pracy ma stać się „domyślnym” modelem pracy dla wszystkich pracowników, a pracodawcy będą zobowiązani do akceptowania wniosków o elastyczny czas pracy od pierwszego dnia, chyba że będą w stanie udowodnić, że jest to „nierozsądne”. Rząd definiuje elastyczny czas pracy jako taki, który „spełnia potrzeby pracownika”, na przykład elastyczne godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy lub praca z domu. Pracownicy już teraz mogą prosić o elastyczny czas pracy od pierwszego dnia, ale pracodawca może odmówić, jeśli ma uzasadniony powód biznesowy. Nie jest jasne, czy nastąpi duża zmiana w porównaniu z obecnymi przepisami, a nowa ustawa zawiera wiele powodów, które mogą posłużyć pracodawcom do odmowy takiego trybu pracy.

Do powodów tych należą:

• Dodatkowe koszty
• Negatywny wpływ na zdolność do zaspokojenia popytu klientów
• Niemożność zorganizowania pracy wśród obecnych pracowników
• Trudności w rekrutacji dodatkowego personelu
• Negatywny wpływ na jakość

Zdjęcie: Getty Images

Zasiłek chorobowy

Okres oczekiwania i próg dochodów, aby otrzymać ustawowy zasiłek chorobowy, zostaną zniesione. Obecnie, aby kwalifikować się do zasiłku chorobowego, musisz być chory przez co najmniej trzy dni z rzędu i zarabiać średnio co najmniej £123 tygodniowo. Zgodnie z nowymi planami, pracownicy będą mieli prawo do ustawowego zasiłku chorobowego od pierwszego dnia choroby, a osoby zarabiające poniżej £123 tygodniowo również będą uprawnione do tego świadczenia. Można otrzymać £116.75 tygodniowo ustawowego zasiłku chorobowego, jeśli nie jest się w stanie pracować z powodu choroby, a świadczenie to jest wypłacane przez pracodawcę przez okres do 28 tygodni. Niektóre osoby mogą otrzymywać więcej, jeśli firma ma własny program zasiłków chorobowych.

Urlop rodzicielski i żałobny bez wynagrodzenia

Obecnie rodzice mogą korzystać z urlopu rodzicielskiego bez wynagrodzenia tylko, jeśli pracują w firmie dłużej niż rok. Rząd planuje zmienić to prawo, aby obowiązywało od „pierwszego dnia” zatrudnienia. To samo dotyczy urlopu żałobnego. Każda osoba prawnie uznana za pracownika ma prawo do czasu wolnego, jeśli umrze osoba dla niej zależna.

Osoba zależna to może być:

• Małżonek
• Żona
• Partner cywilny, lub życiowy
• Dziecko
• Rodzic
• Osoba mieszkająca w gospodarstwie domowym (nie najemcy, lokatorzy lub pracownicy)
• Osoba zależna, na przykład starszy sąsiad

Czego nie ma w Ustawie o Prawach Pracowniczych?

Niektóre środki zawarte w planie Partii Pracy „Make Work Pay”, ogłoszonym przed wyborami, nie znalazły się w Ustawie o Prawach Pracowniczych. Na przykład prawo do „wyłączenia się” – zakazujące pracodawcom kontaktu z pracownikami poza godzinami pracy przez telefon, e-mail czy SMS – zostało odłożone na później. Zobowiązanie do stworzenia „jednego statusu pracownika” również nie znalazło się w ustawie. Celem tego było zwiększenie ochrony osób uznawanych za samozatrudnione, ale głównie pracujące dla jednego pracodawcy, które mają mniej uprawnień niż inni pracownicy. Zrozumiano, że złożoność prawna oznacza, iż kwestia ta zostanie rozważona w późniejszym terminie.