Markus (22) ignoruje rady – ma wszystkie oszczędności w kryptowalutach

Markus ignoruje rady ekspertów dotyczące oszczędzania, ale nie boi się stracić pieniędzy.

Zdjęcie: Ingrid M Langvik/ NRK

„Jestem dość pewny, że nie mógłbym kupić mieszkania tak młodo, gdybym nie zainwestował w kryptowaluty”.
Markus Arnesen kupił swoje pierwsze mieszkanie mając 19 lat. Rok wcześniej zainwestował wszystkie pieniądze z prezentu urodzinowego oraz ze sprzedaży motoroweru, łącznie około 50 000 koron, w kryptowalutę Bitcoin.
Teraz aktywnie oszczędza na drugie mieszkanie.
Wielu ekspertów krytykuje tę metodę oszczędzania, w tym Norweski Urząd Nadzoru Finansowego (Finanstilsynet), który ostrzega przed rynkiem przyciągającym znaczne działania przestępcze oraz dużym ryzykiem utraty środków.
W ciągu ostatnich kilku lat Arnesen zainwestował miedz 400 000 a 500 000 koron, które zarobił poprzez pracę i dodatkowe godziny w sklepie, magazynie oraz jako konsultant. Część pieniędzy zarobił również na reklamach w mediach społecznościowych.
Dziś Arnesen pracuje z kryptowalutami na pełny etat i prowadzi własną firmę.
Jego inwestycje w kryptowaluty są teraz warte ponad 2 miliony koron.

Mimo ostrzeżeń i bardzo niestabilnego rynku, Arnesen nie boi się stracić milionowego zysku.

— Nie boję się stracić tych pieniędzy. Jestem młody, a moja sytuacja finansowa pozwala mi podjąć to ryzyko.

NRK wyjaśnia

Czym jest kryptowaluta?

Co to jest kryptowaluta?

Cyfrowa waluta

Kryptowaluta to wirtualna lub cyfrowa waluta, która jest zaszyfrowana. Mówiąc prosto, kryptowaluta to pieniądze, które istnieją tylko w Internecie – nie mają bezpośredniego fizycznego odpowiednika.

Co to jest kryptowaluta?

Technologia stojąca za kryptowalutą

Technologia, na której opiera się kryptowaluta, nazywa się blockchain, czyli łańcuch bloków. Zapewnia ona, że żadne transakcje ani umowy nie mogą zostać ukryte, a tym samym eliminuje potrzebę pośredników.

Co to jest kryptowaluta?

Nie tylko Bitcoin

Bitcoin jest zdecydowanie największą kryptowalutą, ale istnieje wiele tysięcy innych cyfrowych walut. Ethereum, Litecoin i XRP to przykłady innych kryptowalut. 

Rady od największych banków w Norwegii są jasne: 

Jeśli chcesz oszczędzać na swoje pierwsze mieszkanie, BSU (konto oszczędnościowe na cele mieszkaniowe) to właściwe miejsce na początek. Po jego zapełnieniu możesz zacząć myśleć o oszczędzaniu dodatkowych środków w formach, które mogą przynieść wyższy zysk niż inne tradycyjne formy oszczędzania, takie jak konto oszczędnościowe.

Dane z Norweskiego Urzędu Statystycznego (SSB) pokazują, że coraz mniej osób pomija pierwszy krok i rezygnuje z oszczędzania na koncie BSU. 

Jednocześnie wiele norweskich banków informuje o znacznym wzroście liczby młodych osób w wieku 18-30 lat, które oszczędzają w funduszach. W DNB odsetek młodych, którzy regularnie oszczędzają w funduszach, wzrósł o 78% w ciągu ostatnich pięciu lat. 

Jeśli wierzyć entuzjaście kryptowalut i dyrektorowi generalnemu domu maklerskiego kryptowalut K33 w Oslo, Torbjørnowi Bull Jensenowi, coraz więcej młodych ludzi będzie postępować jak Arnesen i oszczędzać więcej w kryptowalutach, mimo iż wiąże się to z znacznie wyższym ryzykiem niż oszczędzanie w funduszach. 

W 2024 roku około 11% norweskiej populacji powyżej 16. roku życia posiadało kryptowaluty, według danych Norweskiego Banku Centralnego. 

Dom maklerski K33 przeprowadził własne badania i uważa, że ten odsetek będzie wzrastał w nadchodzących latach. 

– Oczekujemy znacznego wzrostu liczby posiadaczy kryptowalut w nadchodzącym roku – mówi Jensen.

— Kiedyś założyłem konto BSU, ale stoi ono nieużywane – mówi student Anders Kjøllestad Hansen. 

Zainwestował kilka dziesiątek tysięcy koron w kryptowaluty, ale większość swoich oszczędności ma ulokowaną w funduszach. 

Hansen nie planuje zakupu mieszkania w najbliższym czasie, dlatego uważa, że oszczędzanie na koncie BSU na razie się dla niego nie opłaca. 

— Im dłużej trzeba czekać na zakup mieszkania, tym ważniejszy staje się efekt procentu składanego. Ten efekt ma się wedle przewidywań ujawnić w funduszach bardziej niż na zwykłym koncie oszczędnościowym, także na BSU.

Zauważa, że ulga podatkowa związana z kontem BSU będzie cenna, jeśli zakup mieszkania nastąpi w krótkim okresie.

Czy program BSU jest martwy? 

Program, przez wiele lat uważany za taki z dużym potencjałem, już nie jest tak popularny. 

Coraz dalej od marzenia o własnym mieszkaniu z każdym rokiem. 

Entuzjasta kryptowalut Jensen uważa, że naturalne jest, iż coraz więcej młodych ludzi postępuje jak Arnesen i Hansen. 

– Jako młody człowiek stoisz przed sytuacją, w której możesz odkładać trochę pieniędzy na konto BSU lub oszczędnościowe, ale wzrost cen nieruchomości będzie szybszy niż wzrost wartości twojego konta BSU. 

To oznacza, że nawet jeśli oszczędzasz co miesiąc, to i tak będziesz coraz dalej od możliwości zakupu mieszkania na koniec każdego roku, według Jensena.

Jensen uważa, że dlatego racjonalnym jest, by młodzi inwestowali część swoich oszczędności w coś o wysokim ryzyku. 

Jensen ma mało wiary w to, że zwykli ludzie, którzy nie mają dostępu do spadku ani nie inwestują w coś z wysokim ryzykiem, będą w stanie oszczędzić na zakup mieszkania w dużych miastach. 

– Wielu ekspertów ostrzega przed oszczędzaniem w ten sposób?

– Kiedy jesteś młody, masz całe życie zawodowe przed sobą. Więc inwestowanie znacznej części tego, co masz na koncie dzisiaj, w coś o wysokim ryzyku, nie oznacza, że tak naprawdę podejmujesz duże ryzyko z całkowitymi wartościami swoich oszczędności. Jeśli w najgorszym przypadku wszystko pójdzie na zero, być może będziesz musiał pracować dodatkowe pół roku. Tak naprawdę nie zmieni to znacząco twojej sytuacji życiowej. 

– Ryzyko utraty wszystkiego 

Wielu ekspertów jest sceptycznych wobec oszczędzania w kryptowalutach, ale w jednej rzeczy zgadzają się z Jensenem: 

Szybki wzrost cen na rynku nieruchomości jest problemem. 

– Przepaść między tym, co można zaoszczędzić w ciągu roku, a wzrostem cen mieszkań staje się coraz większa. Oczywiście, kuszące jest szukanie możliwości inwestycyjnych, które zmniejszą tę przepaść, mówi profesor Uniwersytetu w Agder, Ellen Katrine Nyhus. 

Handel kryptowalutami wiąże się z dużym ryzykiem, a Nyhus radzi, by zachować ostrożność. 

– Zwykle słyszy się o tych, którzy osiągają fantastyczne zyski, ale są także tacy, którzy tracą pieniądze. 

Ryzyko jest duże, a przewidywanie kierunku, w jakim pójdzie rynek, jest trudne. Dlatego Nyhus radzi, aby nie inwestować pieniędzy, których nie jesteśmy gotowi stracić. 

– Wiele osób uważa, że wie i rozumie więcej niż w rzeczywistości. Jest wielu, którzy udzielają rad, ale ważne jest, aby rozróżniać tych, którzy nie mają odpowiednich uprawnień, od tych, którzy są profesjonalistami, mówi Nyhus. 

To również rada, którą popiera entuzjasta kryptowalut Jensen. 

Ellen Katrine Nyhus 

Profesor marketingu w Szkole Biznesu na Uniwersytecie w Agder. 

Stian Revheim 

Ekspert ds. oszczędności w DNB 

Ekspert ds. oszczędności w DNB, Stian Revheim, również wyraźnie wyraża swoją opinię na temat oszczędzania w kryptowalutach: 

– To absolutnie nie jest zalecane. Ryzykujesz utratą wszystkiego. 

Kwota, którą masz w kryptowalutach, nie będzie też czymś, co możesz pokazać bankowi, gdy chcesz wziąć kredyt hipoteczny, według Revheima. 

– Problem z przedstawieniem wartości kryptowaluty polega na tym, że nie możemy wziąć salda jako zabezpieczenia, aby dać ci zaświadczenie o finansowaniu, dopóki ta kwota nie trafi bezpiecznie na konto bankowe. 

Dotyczy to również wartości, które znajdują się w funduszach akcyjnych. 

Revheim zwraca uwagę, że zysk, który ewentualnie uzyskasz z inwestycji w kryptowaluty, będzie podlegał opodatkowaniu. Uważa, że wielu zapomina o tym aspekcie.