Młodzi oszczędzają więcej niż wcześniej – Maria (31) spłaciła długi w nieco ponad dwa miesiące

Zdjęcie: Maria Sofie Holtet / Privat

„Gdy robisz to z kimś lub obserwujesz w mediach społecznościowych osoby podejmujące podobne działania, staje się to łatwiejsze” – mówi Maria Sofie Holtet (31). Rok temu Ipsos przeprowadził badanie  dla DNB, z którego wynika, że spośród osób, które postawiły sobie finansowe postanowienia noworoczne na 2024 rok, 25% chciało oszczędzać więcej. Ale czy młodzi dorośli faktycznie byli w stanie oszczędzać w obliczu wysokich cen energii, rosnących stóp procentowych i słabej korony norweskiej?

Odczuwanie presji
Ariel Bringeland (19), która ma rok przerwy przed rozpoczęciem służby wojskowej, przyznaje, że czuje presję, by bardziej dbać o swoje finanse. „Co miesiąc myślę, że powinnam zaplanować swoje wydatki, ale nigdy tego nie robię” – mówi. Malin Kristiansen Børjesson (25) zauważa, że sytuacja finansowa w jej grupie znajomych jest bardzo różnorodna. „Jedni mają solidne konta oszczędnościowe, inni już kupili mieszkanie, a jeszcze inni w ogóle nie oszczędzają” – wyjaśnia. Malin stara się nie ulegać presji społecznej związanej z koniecznością posiadania mieszkania, samochodu i innych dóbr. „Staram się nie pozwolić, by oczekiwania społeczne dotyczące posiadania mieszkania, samochodu i innych rzeczy wpływały na mnie” – dodaje. Chociaż zawsze była dobra w zarządzaniu pieniędzmi, w ostatnich latach zaczęła myśleć, że pieniądze przychodzą i odchodzą, a doświadczenia są wieczne.

Rodzinne rozmowy o finansach
Oda Marie Oma Bjånes (24) opowiada, że od dzieciństwa uwielbiała siedzieć przy stole dla dorosłych i słuchać rozmów o oszczędzaniu, wzroście wartości i kupnie nieruchomości. W wieku 18 lat skontaktowała się z bankiem, aby założyć plan oszczędnościowy, i zachęca innych, by zrobili to samo. „To było niesamowicie motywujące, ponieważ bank wierzył we mnie” – wspomina. Wieczory z przyjaciółkami często wykorzystuje na rozmowy o finansach. Zauważa, że coraz więcej osób angażuje się w ten temat.

Inspiracja z mediów społecznościowych
Według danych norweskiego urzędu statystycznego, w pierwszym kwartale tego roku oszczędności gospodarstw domowych wzrosły. Jedną z osób, które zaczęły oszczędzać, jest Kristine (31). Przyznaje, że wcześniej irytowały ją porady innych dotyczące oszczędzania, ale z czasem zaczęła się nimi interesować. „Gdy tylko zaczęłam się tym interesować, nauczyłam się wielu nowych rzeczy. Zrozumiałam, że mogę oszczędzać więcej, niż wcześniej myślałam” – mówi Kristine, która prowadzi instagramowe konto @sparestemning. Choć NRK zna jej tożsamość, Kristine prowadzi konto anonimowo, co pozwala jej swobodnie dzielić się szczegółami finansowymi. „To daje mi wolność mówienia otwarcie i dzielenia się konkretnymi liczbami, ponieważ nie jestem powiązana z pracodawcą. Ale myślę, że warto być transparentnym, więc może kiedyś to się zmieni” – dodaje. W 2024 roku, mimo zarobków poniżej średniej krajowej, dzięki dyscyplinie i odpowiednim metodom udało jej się zaoszczędzić 270 000 koron.

To są najlepsze wskazówki oszczędnościowe ekspertów finansowych
Kristine przyznaje, że wcześniej miała „lęk przed bankowością internetową”, uważała finanse za trudne i zwykle pod koniec miesiąca jej bilans wychodził na zero. „Znajomi mówili o tym, że oszczędzają, ale mnie to się nigdy nie udawało. Zazwyczaj wychodziłam na zero i bardziej myślałam o tym, co pieniądze mogą mi dać teraz, niż o inwestowaniu w przyszłość” – wyjaśnia. Jednym z kroków, jakie podjęła, aby poprawić swoją sytuację finansową, było ograniczenie zakupów. „Może to być wyzwanie, żeby mieć niskie wydatki, ale można czerpać radość z tego, co się już posiada, i przygotowywać posiłki z produktów, które zalegają w szafkach” – dodaje. Kristine nie jest jedyną osobą, która zdecydowała się na takie działania. W badaniu DNB 13% respondentów zadeklarowało, że chce ograniczyć zakupy. Trend „No spend challenge” zainspirował wiele osób.

„Wyzwanie No Spend”
Trend „No Spend Challenge” z 44,5 milionami filmów na TikToku podbił media społecznościowe na początku 2024 roku. Był popularny zarówno w Norwegii, jak i na arenie międzynarodowej. Maria Sofie Holtet podzieliła się swoimi doświadczeniami na TikToku. „Uważam, że to fantastyczne, że mogę motywować innych. Nie jestem pewna, czy udałoby mi się to osiągnąć, gdyby nie świadomość, że inni mnie obserwują” – mówi. Zasady tej budżetowej metody są proste: nie wydawaj pieniędzy na nic poza czynszem, jedzeniem i koniecznymi wydatkami. Niektórzy stosują je przez miesiąc, inni kontynuują. „Dla mnie wyzwanie No Spend było wszystkim albo niczym. Zasady mogą wydawać się rygorystyczne, ale dzięki nim osiągnęłam wiele” – przyznaje Maria. Po 2,5 miesiąca Maria spłaciła swoje zadłużenie na kartach kredytowych, długi w Klarna i inne zobowiązania. Podkreśla, że media społecznościowe pomogły jej stać się bardziej otwartą i przyzwyczaiły ją do rozmów o finansach, które coraz mniej wydają się tematem tabu. „Otrzymałam wyłącznie pozytywne opinie. Ludzie piszą, że chcieliby spróbować tego samego, szczególnie ci, którzy są w podobnej sytuacji jak ja” – mówi.

Młodzi są bardziej świadomi niż wcześniej
Między styczniem 2020 a listopadem tego roku liczba klientów DNB w wieku 18–34 lat, którzy inwestują w fundusze, wzrosła o ponad 80%. „To sygnał, że młodzi robią wiele rzeczy dobrze i mają dobrą kontrolę nad swoimi finansami” – mówi ekspertka ds. oszczędzania w DNB, Behnaz Ganji. Ganji uważa, że media społecznościowe miały pozytywny wpływ na nawyki oszczędnościowe młodych ludzi, ale apeluje o krytyczne podejście do źródeł informacji. „Mam nadzieję, że młodzi ludzie będą dzielić się zarówno dobrymi, jak i złymi doświadczeniami finansowymi oraz uczyć się od siebie nawzajem. Jeśli masz wątpliwości lub potrzebujesz pomocy w uzyskaniu kontroli nad swoimi finansami, skontaktuj się z doradcą w swoim banku” – dodaje. Ganji zachęca młodych ludzi do rozpoczęcia 2025 roku od wyzwania „No Spend”. „Wiele osób postanawia oszczędzać więcej lub spłacić długi jako swoje noworoczne postanowienie. Takie wyzwanie może okazać się konkretnym i łatwiejszym do realizacji krokiem” – podsumowuje.