Norweski ekonomista twierdzi, że stopa procentowa musi wzrosnąć, aby wzmocnić koronę

Zdjęcie: Johan B. Sættem

W czwartek Norges Bank pozostawił stopę procentową na poziomie 4,5 procenta. Było to zgodne z oczekiwaniami. Prezes banku centralnego, Ida Wolden Bache, stwierdziła: „Prawdopodobnie utrzymamy stopę procentową na poziomie 4,5 procenta do końca roku”. Bank centralny uważa, że wciąż konieczne jest stosowanie stopy procentowej w celu schłodzenia gospodarki. Wysoka stopa procentowa oznacza wyższe wydatki, jeśli ktoś ma kredyt hipoteczny. Mimo że wzrost cen w Norwegii spadł nieco szybciej, niż bank centralny się spodziewał, korona osłabiła się w ostatnich miesiącach bardziej, niż zakładał bank. Po zwycięstwie Donalda Trumpa w środę dolar jeszcze bardziej umocnił się względem korony, podczas gdy korona nieco zyskała względem euro. Z tego powodu, zdaniem profesora ekonomii Kjetila Storesletten z Uniwersytetu w Oslo, bank centralny powinien był podjąć zdecydowane działania. „Co by było, gdyby Norges Bank podjął zdecydowane kroki, zaskoczył rynek i powiedział: Wiesz co? Podniesiemy stopę procentową, ponieważ chcemy silniejszej waluty. A jeśli waluta nie stanie się silniejsza, podniesiemy stopę procentową jeszcze bardziej”. 

Wielu ekonomistów uważa, że zwycięstwo Trumpa sprawi, że obniżki stóp procentowych w Norwegii nie będą miały miejsca w najbliższej połowie roku, między innymi dlatego, że słabsza korona będzie utrudniać obniżenie wzrostu cen do celu banku centralnego, który wynosi 2 procent. Dla porównania, ceny w wrześniu były o 3 procent wyższe niż rok wcześniej. Bank centralny zaznaczył w czwartek, że „perspektywy norweskiej gospodarki nie zmieniły się istotnie od ostatniego posiedzenia banku”. Jednak Storesletten uważa, że silny sygnał o podniesieniu stopy procentowej jest jedynym rozwiązaniem, aby zwalczyć osłabienie korony i tym samym obniżyć inflację. „Myślę, że to zrobiłoby cuda” – mówi profesor.

Nie wystarczy, że korona osłabia się tylko wobec dolara

„Nikt” z ekonomistów, w tym również Storesletten, nie spodziewał się jednak podwyżki stopy procentowej w czwartek. Norges Bank zapowiedział, że stopa procentowa ma zostać obniżona w przyszłości. Problemem jest to, że nawet bank centralny nie wierzy, że wzrost cen spadnie do 2 procent przed 2027 rokiem, według prognoz z posiedzenia wrześniowego. W związku z tym, zdaniem głównej ekonomistki Elisabeth Holvik z grupy Sparebank 1, należy wysłuchać Storeslettena. „Jeśli będziemy bardzo restrykcyjni w ocenie działań Norges Bank, to być może powinni teraz podnieść stopę procentową, ponieważ widzimy, że korona się osłabia” – mówi Holvik. Jednak korona osłabiła się tylko względem amerykańskiego dolara po zwycięstwie Trumpa w środę, a nieco wzmocniła się względem euro. Z tego powodu Kari Due Andresen, główna ekonomistka w Akershus Eiendom, uważa, że Norges Bank może poczekać na dalszy rozwój sytuacji. „Aby wywołać znaczący wzrost inflacji importowanej, nie wystarczy, że korona osłabia się tylko wobec amerykańskiego dolara, ponieważ to nie jest duża część naszego rynku importowego. Musielibyśmy zobaczyć znacznie szersze osłabienie korony i dopiero wtedy zobaczymy, czy wynik wyborów w USA rzeczywiście to spowoduje” – mówi Andresen w rozmowie z NRK.

Wielu oczekuje obniżki stóp w marcu lub czerwcu

W krajach sąsiednich, takich jak Szwecja, wzrost cen spadł poniżej 2 procent. W czwartek Szwedzka Riksbank obniżyła stopę procentową o 0,5 punktu procentowego do 2,75 procent. Europejski oraz amerykański bank centralny także obniżyły stopy w tym roku. Jednak Norges Bank jeszcze tego nie zrobił. Due Andresen jest znacznie bardziej optymistyczna niż Storesletten i uważa, że Norwegowie mogą spodziewać się obniżki stóp już w marcu przyszłego roku. „Norwegia jest jedynym zachodnim bankiem centralnym, który jeszcze nie zaczął obniżać stóp procentowych. Nadal wierzę, że pierwsza obniżka nastąpi w marcu, więc myślę, że to, co widzieliśmy w ostatnim czasie, to przesadna reakcja, przez co efekty nie będą tak duże, jak wielu się spodziewa” – zaznacza. Senior ekonomista Dane Cekov ze Sparebank 1 Markets przewiduje, że po decyzji w sprawie stóp procentowych, obniżki zaczną się dopiero w czerwcu przyszłego roku. „Gdyby Norges Bank opublikował dzisiaj nową prognozę stóp procentowych, pokazywałaby ona maksymalnie dwa lub trzy cięcia stóp w przyszłym roku” – oznajmia Cekov.