Nowa Zelandia rezygnuje z pierwszego na świecie ,,pokoleniowego zakazu" palenia, aby sfinansować obniżki podatków

Zdjęcie: Tim Graham/Alamy

W 2022 r. kraj przyjął pionierskie przepisy, które wprowadziły stale rosnący wiek palenia, aby uniemożliwić osobom urodzonym po styczniu 2009 r. legalny zakup papierosów. Prawo to miało zapobiec tysiącom zgonów związanych z paleniem i zaoszczędzić systemowi opieki zdrowotnej miliardy dolarów.

Ustawodawstwo, które, jak się uważa, zainspirowało brytyjski plan stopniowego wycofywania się z palenia dla przyszłych pokoleń, zawierało szereg innych środków mających na celu zmniejszenie przystępności cenowej i dostępności palenia. Obejmowało to radykalne zmniejszenie legalnej ilości nikotyny w wyrobach tytoniowych, zezwolenie na ich sprzedaż wyłącznie w specjalnych sklepach tytoniowych oraz zmniejszenie liczby sklepów, w których legalnie można sprzedawać papierosy z 6000 do zaledwie 600 w całym kraju.

Przepisy miały zostać wdrożone od lipca 2024 roku. Jednak w ramach umowy koalicyjnej z populistyczną partią New Zealand First, National zgodziła się uchylić poprawki, w tym ,,usunięcie wymogów dotyczących denikotynizacji, usunięcie ograniczenia punktów sprzedaży detalicznej i zakazu generowania".

W sobotę nowa minister finansów, Nicola Willis, powiedziała, że środki te zostaną zniesione przed marcem 2024 r., a dochody ze sprzedaży papierosów zostaną przeznaczone na cięcia podatkowe koalicji. Partia National musiała znaleźć nowe sposoby na sfinansowanie swojego planu podatkowego, po tym jak jej partner koalicyjny, New Zealand First, odrzucił propozycję wpuszczenia zagranicznych nabywców z powrotem na rynek nieruchomości.

W przedwyborczej aktualizacji fiskalnej Ministerstwa Skarbu stwierdzono, że zmniejszenie liczby sklepów, które mogłyby sprzedawać wyroby tytoniowe, a także zakres ograniczeń znacznie zmniejszyłyby dochody korony, powiedziała Willis Newshub Nation.

,,Wracając do tych dodatkowych źródeł dochodów i innych obszarów oszczędności, które pomogą nam sfinansować obniżkę podatków, musimy pamiętać, że zmiany w przepisach antynikotynowych miały znaczący wpływ na księgi rządowe - około 1 miliarda dolarów".

Willis powiedziała, że partnerzy koalicyjni Act i New Zealand First ,,nalegali" na cofnięcie ograniczeń.

Premier Christopher Luxon powiedział, że odwrócenie restrykcji zapobiegnie powstaniu ukrytego rynku tytoniowego i powstrzyma sklepy przed przestępczością.

,,Koncentracja dystrybucji papierosów w jednym sklepie w jednym małym mieście będzie ogromnym magnesem dla przestępczości" - powiedział Luxon w wywiadzie dla Radio New Zealand.

Luxon powiedział, że jego rząd będzie nadal obniżał wskaźniki palenia poprzez edukację i inne polityki dotyczące palenia.

Eksperci ds. zdrowia publicznego wyrazili jednak szok z powodu zmiany polityki, mówiąc, że może to kosztować utratę nawet 5000 istnień ludzkich rocznie i być szczególnie szkodliwe dla społeczeństwa Maoryskiego, które charakteryzuje się podwyższonym wskaźnikiem palenia.

,,To poważna strata dla zdrowia publicznego i ogromna wygrana dla przemysłu tytoniowego - którego zyski zostaną zwiększone kosztem życia Kiwi" - powiedziała prof. Lisa Te Morenga, przewodnicząca pozarządowej grupy branżowej Health Coalition Aotearoa.

Te Morenga podkreśliła ostatnie modelowanie, które wykazało, że przepisy pozwoliłyby zaoszczędzić 1,3 mld USD na kosztach systemu opieki zdrowotnej w ciągu najbliższych 20 lat, gdyby zostały w pełni wdrożone, i zmniejszyłyby śmiertelność o 22% w przypadku kobiet i 9% w przypadku mężczyzn.

,,Odwrócenie napływu szkodliwych produktów, które są zakorzenione w społeczeństwie, nie może być dokonane przez jednostki, a nawet społeczności" - powiedziała Te Morenga. ,,Potrzeba dobrej - i odważnej - polityki na poziomie populacji".

Wiodąca maoryska organizacja zajmująca się zdrowiem publicznym, Hāpai te Hauora, powiedziała, że odwrócenie będzie ,,katastrofalne dla społeczności Maorysów".

,,To posunięcie sugeruje lekceważenie głosów społeczności najbardziej dotkniętych szkodliwością tytoniu - faworyzując interesy gospodarcze" - powiedział dyrektor naczelny Jason Alexander.