Opóźnienie w wprowadzeniu zmian w prawie dotyczących powtarzających się ataków ze strony personelu medycznego

Silje zdecydowała się zgłosić swojego osteopatę po doświadczeniu przemocy. Jej przekonanie jest jasne: obecny system ochrony pacjentów nie zapewnia wystarczającego wsparcia. Zdjęcie: Ronja Sagstuen Larsen

W 2021 roku VG ujawniło, że psycholog Sverre Varhaug w ciągu trzech dekad zaatakował 28 pacjentów. Fakt, iż ostatecznie został skazany i utracił zezwolenie, nie przeszkodził mu w kontynuowaniu swojej działalności.

Niedawno „Aftenposten” opublikował artykuł o osteopacie, który został skazany za wykorzystanie swojej pozycji w celu narzucenia stosunku seksualnego z pacjentką zeszłej zimy. Wcześniej utracił uprawnienia fizjoterapeuty. Niemniej jednak nadal przyjmował pacjentów jako osteopata, bo w tym zawodzie nie było wówczas wymogu posiadania uprawnień.

W jaki sposób pracownicy służby zdrowia mogą bez przerwy dopuszczać się nadużyć? System zawodzi.

W wyniku sprawy Varhaug Ministerstwo Zdrowia i Opieki utworzyło Komisję ds. Znęcania się nad Pacjentami. Jej celem było zbadanie działań organów państwowych, norweskich władz zdrowia, policji i prokuratury w związku z tą sprawą. Komisja przeanalizowała również podejście władz odpowiedzialnych za opiekę zdrowotną do przypadków nadużyć w latach 2010–2020. Wyniki pracy Komisji wywołały wiele obaw.

Faktem jest, że:

- komunikacja pomiędzy władzami państwowymi jest zbyt słaba,

- poważne przypadki należy zgłaszać do Norweskiego Urzędu ds. Zdrowia,

- policja i prokuratura powinny być bardziej zaangażowane.

Norweski Urząd ds. Zdrowia nie wykonał wystarczająco dobrej pracy, gdy pojawiło się podejrzenie nadużycia. Nie dysponuje on środkami sankcjonującymi wobec personelu medycznego działającego bez upoważnienia.

Komisja jest za wprowadzeniem kilku zmian w prawie. Przedstawiła swój raport w 2022 r., a w nim kilka konkretnych propozycji zmian w ustawie o nadzorze zdrowotnym i ustawie o personelu medycznym. Dwa lata później żadne przepisy się nie zmieniły.

Kilka propozycji zostało odłożonych na bok, ale teraz trzy z nich są poddawane konsultacjom społecznym. Zaproponowano wprowadzenie dwuletniego okresu zawieszenia, który musi upłynąć, zanim personel medyczny będzie mógł ponownie ubiegać się o nowe zezwolenie. W przypadkach szczególnie poważnych przewidziano 10-letni okres zawieszenia. Ponadto, personelowi medycznemu, który stracił już zezwolenie lub licencję, a mimo to nadal praktykuje zawód, może być odmówione świadczeni opieki zdrowotnej.

Sprawy zamykane są po cichu.

Bjørn Kristian Soknes jest byłym pierwszym prokuratorem stanowym i przewodniczącym Komisji ds. Znęcania się nad Pacjentami. Uważa, że największym wyzwaniem jest brak komunikacji. Może to spowodować, że personel medyczny dopuszczający się nadużyć nie zostanie powstrzymany.

Administrator stanu w każdym hrabstwie bada oskarżenia o nadużycia ze strony upoważnionego personelu medycznego. Jednak jeśli w jednym przypadku brakuje „dowodów” i sprawa zostaje odłożona na bok, to nawet gdy w innym hrabstwie pojawią się nowe oskarżenia, pierwsza sprawa nie będzie kontynuowana.

Komisja zaproponowała zatem utworzenie rejestru w ramach Norweskiego Urzędu ds. Zdrowia. W ten sposób urzędnicy państwowi mieli uzyskać wgląd w swoje sprawy. Projekt ustawy nigdy nie został przesłany do konsultacji.

„Byłem tym bardzo zaskoczony” – mówi Soknes.

Norweski Urząd ds. Zdrowia: środki nie są wystarczająco ukierunkowane.

Norweski Urząd ds. Zdrowia przedstawił swoje stanowisko w odpowiedzi na raport Komisji ds. Znęcania się nad Pacjentami. „Niektórzy wyraźnie źle zinterpretowali nasze oświadczenie konsultacyjne, twierdząc, że nie dostrzegamy tych problemów i nie przywiązujemy wagi do tych poważnych spraw. To nieprawda” - powiedziała Heidi Merete Rudi.

„Niemniej jednak, uważamy, że środki zaproponowane przez komisję nie są dostatecznie skoncentrowane. Wdrażanie drastycznych środków, takich jak surowe przepisy prawne dotyczące niezależnych zawodów, może prowadzić do utraty czegoś ważnego w procesie. Istnieje ryzyko, że zostaną dotknięte osoby, które nie powinny ponieść tego konsekwencji – powiedziała - norweski Urząd ds. Zdrowia uważa, że najpoważniejsze przypadki powinny być rozpatrywane przez sądy. Sąd musi zatem zastosować najbardziej inwazyjne środki. Jednakże, jeśli uda się znaleźć inne, bardziej precyzyjne środki, które umożliwią społeczeństwu lepszą kontrolę nad personelem medycznym, podobnie jak w przypadku Varhauga i tego osteopaty, bez naruszania bezpieczeństwa prawnych praw innych osób, to byłoby to bardzo korzystne”.

Rozważamy częstsze stosowanie zawieszania

Norweski Urząd ds. Zdrowia również podchodzi sceptycznie do wprowadzenia zawieszenia trwającego nawet do dziesięciu lat. Rudi zauważa, że odzyskanie zaufania i uzyskanie autoryzacji i tak wymaga czasu. Jej zdaniem niektóre z tych propozycji są już teraz odrzucane.

Niemniej jednak Norweski Urząd ds. Zdrowia podjął pewne środki:

- coraz częściej i systematyczniej rozważają stosowanie zawieszeń,

- częściej zgłaszają sprawy na policję, nawet jeśli krewni i same ofiary mogły już to uczynić.