Podatki istniały już w czasach Starożytnej Mezopotamii

Zdjęcie: Max Harlynking przez Unsplash

Wraz z wiosną nadchodzi czas rozliczania podatków. Pomiędzy indeksacją do inflacji, podejściem opartym na smartfonach i nowymi ulgami podatkowymi (renowacje energooszczędne, przedłużone darowizny), podatki dostosowują się do społeczeństwa, jednocześnie zachęcając do pewnych zmian. Według National Geographic są one owocem tradycji sprzed tysięcy lat. Przed wynalezieniem bitych monet wszystko mogło być opodatkowane i opłacone w tym samym czasie. Zapłacone kwoty różniły się ogromnie w zależności od indywidualnego stanu posiadania - czyli zeznań o dochodach - a zapisy pokazują na przykład, że zapłacono 18 800 mioteł i siedem kłód lub kamieni młyńskich. Pierwszy zorganizowany system podatkowy pojawił się w 3000 roku p.n.e. za panowania jednego z pierwszych faraonów starożytnego Egiptu, Narmera, i był wykorzystywany do finansowania tytanicznych projektów, takich jak piramidy w Gizie. Z czasem metoda zbierania stała się bardziej złożona. Około 1500 lat po jej rozpoczęciu władze stworzyły „nilometr”, aby przewidywać zbiory związane ze wzrostem i spadkiem Nilu i odpowiednio ustalać podatki. 

Amnestia podatkowa w Indiach

W obliczu kryzysu finansowego niektóre cywilizacje również wykazały się pomysłowością. W 69 roku rzymski cesarz Wespazjan wprowadził podatek od zakupu moczu z publicznych toalet. Był to produkt niezbędny dla ówczesnego przemysłu chemicznego, wykorzystywany do ekstrakcji amoniaku, który następnie służył do barwienia skóry, pozbywania się brudu i tłuszczu, a nawet wybielania zębów. Z kolei Imperium Maurya (381-185 p.n.e.) w Indiach posiadało system zwolnień podatkowych. Każda osoba mogła skorzystać z dożywotniej amnestii podatkowej w zamian za rozwiązanie jednego z problemów napotykanych przez rząd. Później niektóre podatki miały charakter bardziej polityczny niż finansowy. W 1698 roku car Piotr Wielki wprowadził podatek od brody proporcjonalny do rangi społecznej. W czasie, gdy władca starał się przyspieszyć modernizację Rosji, podatek ten miał między innymi pomóc w zniesieniu tradycyjnych rosyjskich zwyczajów na rzecz wprowadzenia zachodniego sposobu funkcjonowania społeczeństwa, którego charakterystyczną cechą była broda.