Szok inflacyjny w Norwegii

Inflacja daje ważną wskazówkę dotyczącą tego, ilu obniżek stóp procentowych możemy się spodziewać w tym roku. Czy będzie ich więcej, czy będzie tylko ta jedna, na którą wszyscy czekają w marcu? | Zdjęcie: Ola Berg-Rusten / NTB

„Jest to niemały szok inflacyjny’’ – mówi główny ekonomista, Kyrre M.Knudsen ze SpareBank 1 Sør-Norge. W poniedziałek rano SSB (Centralny Urząd Statystyczny) opublikowało najnowsze dane inflacyjne i nie przyniosły one dobrych wiadomości. Ceny wzrosły od lutego tego roku o 3,6%. To oznacza, że inflacja wzrosła o 1,3 punktu procentowego w porównaniu do poprzedniego miesiąca. Bazowa inflacja wzrosła o 3,4% od lutego ubiegłego roku do lutego tego roku.

„Rozwój cen energii elektrycznej był ważną przyczyną przyspieszenia wzrostu wskaźnika cen konsumpcyjnych (KPI) ze stycznia do lutego. Ceny prądu spadły od stycznia do lutego w zeszłym roku, podczas gdy wzrosły w tym roku w tym samym okresie. To znacznie podnosi roczny wzrost KPI’’ – mówi Espen Kristiensen, kierownik sekcji w SSB.

„To było niemałe zaskoczenie’’ – mówi główny ekonomista w Handelsbanken, Marius Gonsholt Hov. Wskazuje, że zarówno inflacja, jak i bazowa inflacja były znacznie wyższe niż 2,7%, których oczekiwał Norges Bank.

Ceny żywności wzrastają

Bazowa inflacja także znacząco wzrosła – o 0,6 punktu procentowego – co jest największym miesięcznym wzrostem od dwóch lat. Czynnikiem są rosnące ceny żywności, która wzrastają – od lutego ubiegłego roku do lutego tego roku, podniosły się one o 7,6%, podczas gdy w styczniu roczny wzrost wynosił 4,7%.

„Widzimy znaczący wzrost cen żywności od stycznia do lutego. W ubiegłym roku w tym samym okresie ceny nieco spadły. Dlatego tak bardzo wzrosły roczne ceny żywności od stycznia do lutego’’ – mówi Espen Kristiansen.

„Strach wokół dalszych obniżek stóp procentowych’’

Szczególnie znacząco wzrosły ceny czekolady i innych produktów zawierających cukier. Ceny czekolady wzrosły o 24,2% w przeciągu ostatniego roku, co jest najwyższym rocznym wzrostem cen czekolady w historii pomiarów. 

Hov zwraca uwagę, że znaczna część wzrostu cen jest związana z produktami spożywczymi. „Nie możemy jednak zrzucać całej winy na ceny żywności. Wzrost cen jest silniejszy niż przewidywał Norges Bank’’ – mówi Hov.

„Co się stanie z obniżką stóp procentowych, której wszyscy oczekiwali w marcu?’’

„Myślę, że powinnyśmy być ostrożni w wątpieniu w to, ale obniżki stóp procentowych stają się coraz mniej prawdopodobne’’ – mówi Hov i dodaje: „Ale jeśli mielibyśmy być normatywni: Jakie byłyby podstawy do obniżenia stóp procentowych w marcu? Aktywność w norweskiej gospodarce utrzymuje się na dobrym poziomie, stopa bezrobocia jest niska i stabilna, oczekiwania dotyczące stóp procentowych za granicą wzrosły, rynek nieruchomości bardzo dobrze się rozwija’’.

Stwierdza, że Norges Bank po prostu „zlekceważył presję cenową’’. „Wszyscy pomylili się w prognozach inflacji, ale Norges Bank pomylił się najbardziej. To były złe wiadomości. Nie mogą tego zamieść pod dywan’’ – mówi Hov.

„Szok’’

Knudsen uważa, że szczególnie wzrost cen żywności był nieoczekiwany. „Od zeszłego roku ceny żywności wzrosły o 7,5%. Jest to znacznie więcej niż norma’’ – mówi Knudsen. Dodaje, że to „tworzy niepewność’’ w kwestii tego, czy Norges Bank zdecyduje się na obniżenie stóp procentowych. „Skłaniam się ku temu, że nadal zdecydują się na obniżenie ich. Te liczby są na tyle wyższe niż zakładał Norges Bank, że będą musieli się dobrze zastanowić’’ – mówi Knudsen, który uważa, że może to także wpłynąć na negocjacje płacowe. „Zakładali 2,5%, ale te liczby najpewniej spowodują, że zaktualizują swoje prognozy. Jest to naprawdę szokujące’’.

Wyższe niż oczekiwano

Kiedy SSB opublikował dane za styczeń miesiąc temu, inflacja wynosiła 2,3%, a bazowa inflacja – 2,8%. Było to nieco więcej niż przewidywali eksperci. 

Teraz wszyscy czekają na pierwsze obniżenie stóp procentowych przez Norges Bank. Jeśli nie stanie się nic bardzo nieoczekiwanego, ma to nastąpić na następnym posiedzeniu 27 marca. Dobrym pytaniem jest to, czy w tym roku będą kolejne obniżki stóp procentowych. Po dłuższym okresie bardzo wysokiej inflacji, wzrost cen zaczyna się stabilizować w okolicach celu inflacyjnego Norges Bank – 2%. 

Kiedy Norges Bank opublikował swój ostatni raport o polityce pieniężnej w grudniu ubiegłego roku, zapowiedział trzy obniżki stóp procentowych w tym roku, ale jak wiadomo, od tego czasu wiele rzeczy wydarzyło się w globalnej gospodarce. Donald Trump wzbudził kontrowersje swoimi wielkimi planami celnymi, a wielu głównych ekonomistów uważa teraz, że w tym roku będzie mniej obniżek stóp procentowych, niż oczekiwał Norges Bank w grudniu.