Związek pomiędzy poziomem witaminy B12 w zakresie referencyjnym a spadkiem funkcji poznawczych u seniorów.

Zdjęcie: Penpak Ngamsathain/getty images

Obecne zalecenia dotyczące minimalnego spożycia witaminy B12 mogą być
niewystarczające dla osób starszych — tak wynika z nowych badań opublikowanych
w czasopiśmie Annals of Neurology.

 Naukowcy wykazali, że upośledzenie funkcji
poznawczych może występować nawet przy poziomach witaminy B12 mieszczących
się w tzw. „normie”, a jednocześnie towarzyszy mu uszkodzenie istoty białej mózgu
oraz spowolnione przetwarzanie informacji.
Witamina B12 odgrywa kluczową rolę w tworzeniu czerwonych krwinek,
metabolizmie komórkowym, funkcjonowaniu układu nerwowego oraz syntezie DNA
— przypomina Mayo Clinic. Obecnie zalecane dzienne spożycie tej witaminy dla
dorosłych wynosi 2,4 mikrograma, co zazwyczaj można osiągnąć dzięki diecie.
Głównymi źródłami witaminy B12 są mięso drobiowe, czerwone mięso, ryby i
produkty mleczne. Dla osób, które nie są w stanie spożywać jej wystarczająco dużo z
pożywieniem, dostępna jest suplementacja.
Chociaż niedobór witaminy B12 nie jest powszechny w Stanach Zjednoczonych,
osoby starsze oraz te z problemami z wchłanianiem składników odżywczych są
bardziej narażone. Nieleczony niedobór może prowadzić do poważnych problemów
zdrowotnych, takich jak anemia, przewlekłe zmęczenie, osłabienie mięśni, problemy
jelitowe, uszkodzenia nerwów i zaburzenia nastroju. Może także skutkować objawami
neurologicznymi, takimi jak neuropatia obwodowa, pogorszenie funkcji poznawczych
czy zaburzenia chodu.

Najnowsze badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu
Kalifornijskiego w San Francisco (UCSF) miało na celu ocenę, czy nawet poziomy
witaminy B12 mieszczące się w zakresie uznawanym za prawidłowy mogą wiązać
się z uszkodzeniem neurologicznym lub zaburzeniami funkcji poznawczych u
zdrowych osób starszych.
— „Wcześniejsze badania mogły przeoczyć subtelne objawy wynikające z niedoboru
lub nadmiaru witaminy B12, które nie dają jeszcze wyraźnych objawów klinicznych”
— powiedział dr Ari J. Green z Katedr Neurologii i Okulistyki UCSF oraz Instytutu
Nauk Neurologicznych Weilla.
— „Przedefiniowanie niedoboru B12 z uwzględnieniem biomarkerów funkcjonalnych
mogłoby umożliwić wcześniejszą interwencję i zapobiegać pogarszaniu się funkcji
poznawczych.”
Do badania włączono 231 zdrowych osób bez demencji ani łagodnych zaburzeń
poznawczych, rekrutowanych w ramach projektu BrANCH (Brain Aging Network for
Cognitive Health) przy UCSF. Średni wiek uczestników wynosił 71 lat, a mediana
stężenia witaminy B12 we krwi — około 414,8 pmol/l.
W celu oceny stanu neurologicznego zastosowano m.in. testy potencjałów
wywołanych wzrokowo, ocenę szybkości przetwarzania informacji oraz rezonans
magnetyczny. Dodatkowo zmierzono poziomy biomarkerów surowicy związanych z
uszkodzeniami aksonów, aktywnością astrocytów i patologią amyloidu. Pod uwagę
wzięto również wiek, płeć, poziom wykształcenia oraz czynniki ryzyka sercowo-
naczyniowego.

Wyniki testów poznawczych wykazały, że osoby z niższym poziomem aktywnej
witaminy B12 miały wolniejsze tempo przetwarzania informacji, co świadczyło o
subtelnym pogorszeniu funkcji poznawczych — szczególnie wyraźnym u osób
starszych. Zaobserwowano również opóźnioną reakcję na bodźce wzrokowe, co
wskazuje na wolniejsze przetwarzanie wizualne i ogólnie zmniejszoną przewodność
mózgową.

Rezonans magnetyczny wykazał, że osoby z niższym poziomem aktywnej formy B12
(transkobalamina, czyli holo-TC) miały więcej hiperintensywności w istocie białej —
co jest oznaką uszkodzenia mózgu. Z kolei wyższy poziom nieaktywnej formy B12
wiązał się z podwyższonym stężeniem białka T-Tau we krwi, będącego markerem
neurodegeneracji.
Wyniki sugerują, że obecnie zalecany poziom witaminy B12 może być
niewystarczający, by chronić przed pogorszeniem funkcji neurologicznych, zwłaszcza
u osób starszych.
— „Poza nową definicją niedoboru B12, lekarze powinni rozważyć suplementację u
starszych pacjentów z objawami neurologicznymi, nawet jeśli ich poziom mieści się w
normie” — powiedziała Alexandra Beaudry-Richard, współautorka badania.
— „Ostatecznie potrzebujemy więcej badań nad biologicznym podłożem
niewystarczającego poziomu witaminy B12, ponieważ może to być potencjalnie
możliwa do zapobieżenia przyczyna spadku funkcji poznawczych.”