Życie księcia Andrzeja – rozpadający się dom, zignorowany ślub Beatrycze i hańba tytułu

Zdjęcie: AFP/Getty Images

To właśnie fatalny wywiad udzielony BBC doprowadził do upadku księcia Andrzeja i na zawsze zmienił jego życie. 

Ponad cztery lata po niesławnym wywiadzie przeprowadzonym przez Emily Maitlis w programie Newsnight zhańbiony książę Yorku będzie musiał ponownie przeżyć ten upokarzający moment wraz z premierą nowego dramatu Netflixa „Mocny Temat”. Film z Billie Piper, Rufusem Sewellem i Gillian Anderson w rolach głównych, opowiada zakulisową historię tego, jak doszło do wywiadu i odtwarza fragmenty drażliwej rozmowy. 

Kiedy wywiad został wyemitowany w listopadzie 2019 roku, wywołał oburzenie na całym świecie, gdy Andrzej odmówił stwierdzenia, że żałował swojej znajomości ze skazanym przestępcą seksualnym Jeffreyem Epsteinem, pamiętnie wspominając wizytę w Pizza Express i twierdząc, że z medycznego punktu widzenia nie był w stanie się pocić. Wkrótce po wyemitowaniu wywiadu życie księcia zaczęło się rozpadać, a teraz wygląda zupełnie inaczej niż kiedyś. 

Odsunięcie od królewskiego życia 

Przed wywiadem w Newsnight Andrzej miał pełny kalendarz królewskich zobowiązań. W roku poprzedzającym katastrofalną rozmowę przeprowadził łącznie 394 spotkania – więcej niż jego bratanek książę William. 

Do głównych zadań Andrzeja należało promowanie brytyjskich interesów za granicą, a także przyjmowanie zagranicznych dygnitarzy odwiedzających Wielką Brytanię w imieniu zmarłej królowej. Pomagał również w tworzeniu i prowadzeniu inicjatywy Pitch@Palace w stylu Dragon's Den, w ramach której właściciele firm rozpoczynających działalność łączyli się z potencjalnymi inwestorami podczas specjalnych wydarzeń w Pałacu Buckingham, które okazały się bardzo udane. 

Jednak zaledwie kilka dni po wywiadzie Andrzej sensacyjnie zrezygnował z życia publicznego „na najbliższą przyszłość”. W oświadczeniu zatwierdzonym przez zmarłą królową powiedział, że „stało się dla niego jasne”, że jego „była znajomość z Jeffreyem Epsteinem stała się poważnym zakłóceniem pracy mojej rodziny”. Wyraził współczucie dla ofiar skazanego przestępcy seksualnego i zhańbionego finansisty, mówiąc, że „ma nadzieję, że będą mogły odbudować swoje życie”. 

Powiedział: „Nadal jednoznacznie żałuję mojej nierozsądnej znajomości z Jeffreyem Epsteinem. Jego samobójstwo pozostawiło wiele pytań bez odpowiedzi, szczególnie dla jego ofiar i głęboko współczuję wszystkim, którzy zostali tym dotknięci i chcą jakiejś formy zamknięcia tej historii. Mogę mieć tylko nadzieję, że z czasem będą w stanie odbudować swoje życie. Oczywiście jestem gotów pomóc każdemu odpowiedniemu organowi ścigania w dochodzeniach, jeśli zajdzie taka potrzeba”. 

Posunięcie to oznaczało, że nie otrzymał honorowego stopnia marynarki wojennej oraz stopnia admirała w dniu swoich 60. urodzin, jak oczekiwano kilka miesięcy później. Andrzej pojawia się teraz tylko przelotnie na królewskich wydarzeniach, które są uważane za okazje rodzinne. Obejmowały one pogrzeb zmarłej królowej, koronację króla i pomnik byłego króla Konstantyna Greckiego. Jednak było to zaskoczeniem, gdy odegrał znaczącą rolę w nabożeństwie żałobnym księcia Filipa, podczas którego eskortował swoją matkę do Opactwa Westminsterskiego. 

Niedawno dołączył do niewielkiej grupy członków rodziny królewskiej w kaplicy św. Jerzego w Windsorze na nabożeństwie w Niedzielę Wielkanocną. Nie został zmuszony do pominięcia innych wydarzeń królewskich, w tym Trooping the Colour, Remembrance Sunday i Commonwealth Day, natomiast z powodu Covida został wykluczony z udziału w obchodach Platynowego Jubileuszu w 2022 roku. 

Był również wyraźnie nieobecny na oficjalnych zdjęciach ze ślubu swojej najstarszej córki księżniczki Beatrycze. Beatrycze poślubiła Edoardo Mapelli Mozzi podczas skromnej ceremonii w Windsorze podczas restrykcji związanych z Covidem. 

Wzięło w niej udział mniej niż 20 gości – znacznie mniej niż w przypadku ślubu jej siostry, księżniczki Eugenii, z Jackiem Brooksbankiem w 2018 roku, który był transmitowany w telewizji. Jeśli chodzi o oficjalne zdjęcia ślubne udostępnione publicznie, ojciec panny młodej nie pojawił się na żadnym z nich, a zmarła królowa i książę Filip byli jedynymi członkami rodziny królewskiej pokazanymi z promienną panną młodą i jej nowym mężem. Uważa się, że decyzja o opublikowaniu zdjęć bez niego została podjęta przez rodzinę wraz z radą dworzan. 

Pozew cywilny 

Jednak sprawy potoczyły się jeszcze gorzej dla Andrzeja, ponieważ na początku 2021 roku Virginia Giuffre rozpoczęła proces przeciwko niemu w sprawie cywilnej o napaść na tle seksualnym w Nowym Jorku. Twierdziła, że Epstein i Brytyjka Ghislaine Maxwell kazali jej uprawiać seks z księciem w rezydencji Epsteina w Nowym Jorku i w innych miejscach, gdy miała 17 lat. Książę zawsze zaprzeczał zarzutom i powiedział, że „nie pamięta”, by kiedykolwiek ją spotkał. 

W obliczu zbliżającej się sprawy sądowej, na początku 2022 r. zmarła królowa wezwała swojego drugiego syna na spotkanie kryzysowe, podczas którego Elżbieta II przekazała wiadomość, że Andrzej nie będzie już znany jako Jego Królewska Wysokość „w żadnym oficjalnym charakterze”. Wiele z jego tytułów wojskowych i stowarzyszeń patronackich również zostało usuniętych. Ostatecznie Andrzej i jego powódka zawarli ugodę pozasądową, której wartość szacuje się na 12 milionów funtów. Ugoda nie zawierała żadnego przyznania się do odpowiedzialności, winy lub wykroczenia ze strony księcia Andrzeja. 

Spór o rozpadający się dom 

Książę nadal mieszka w swoim 30-pokojowym domu Royal Lodge w Windsorze, który dzieli ze swoją byłą żoną Sarah Ferguson. Para pozostała blisko pomimo rozwodu prawie 30 lat temu, a Fergie dołączyła nawet do Andrzeja w kościele w tę Niedzielę Wielkanocną. 

W ramach królewskich planów zmniejszenia monarchii Andrzej otrzymał propozycję przeniesienia się ze swojej rezydencji do mniejszego Frogmore Cottage, który został niedawno odnowiony przez księcia Harry'ego i Meghan Markle. Ostatecznie jednak otrzymał od króla pozwolenie na pozostanie w Royal Lodge na czas nieokreślony, po zawarciu umowy z monarchą. Przyznano mu „zawieszenie egzekucji”, mimo że jego roczny dochód w wysokości 250 tys. funtów został zmniejszony przez Karola, a jego dom wymagał naprawy szacowanej na 2 miliony funtów. 

Obecnie często widywany jest na przejażdżkach konnych w pobliżu swojego domu, gdzie spędza wolny czas. Doniesiono, że książę miał nadzieję na powrót do życia publicznego – mimo że wydawało się to mało prawdopodobne. Jednak nawet jeśli powrót do obowiązków publicznych może być wykluczony, jeden z czołowych królewskich autorów wierzy, że król Karol nie opuści swojego brata. 

Robert Hardman, autor biografii króla Karola III, sugeruje, że rodzinie królewskiej zależy na utrzymaniu Andrzeja wewnątrz, podając, że jeden z królewskich informatorów twierdził: „Andrzej może być znacznie bardziej szkodliwy poza kręgiem”. Podczas gdy inny powiedział: „Król nie porzuci swojego brata na pastwę losu. Bardzo lubi swoje bratanice [księżniczki Beatrycze i Eugenię]. Przynajmniej [Andrzej] nie był nielojalny. Ale jakikolwiek powrót do życia publicznego nie wchodzi w rachubę. Jego problemy prawne nie zostały rozwiązane, opinia publiczna go nie chce, a wiele osób wciąż pamięta jego nieuprzejmość”.