35 milionów Afrykańczyków wypędzonych z domów przez wojny i katastrofy klimatyczne - raport

Obóz dla przesiedleńców Rusayo na obrzeżach miasta Goma w Demokratycznej Republice Konga, w którym mieszkają dziesiątki tysięcy ludzi uciekających przed walkami na północy kraju. Zdjęcie: Alexis Huguet/AFP/Getty Images 

Według nowych danych, wojny i katastrofy klimatyczne spowodowały trzykrotny wzrost liczby osób przesiedlonych na terenie Afryki w ciągu ostatnich 15 lat. Według Centrum Monitorowania Przesiedleń Wewnętrznych (IDMC), obecnie na kontynencie znajduje się 35 milionów osób wewnętrznie przesiedlonych, w przeciwieństwie do 11,6 miliona w 2009 roku, kiedy to rządy afrykańskie podpisały porozumienie prawnie zobowiązujące je do rozwiązania przyczyn przesiedleń. IDMC stwierdziło, że jego nowy raport pokazuje, że potrzeba jeszcze więcej pracy, zwłaszcza biorąc pod uwagę rosnące zagrożenie powodziami i suszami. „Sytuacja przesiedleń w Afryce jest absolutnie krytyczna, ale nie beznadziejna” - powiedziała Alexandra Bilak, dyrektor w IDMC. „Na kontynencie istnieje wiele pozytywnych przykładów rządów, które pracują nad wyeliminowaniem przyczyn tego zjawiska. 

Ważne jest, aby zachowały one odpowiedzialność za tę kwestię, a społeczność międzynarodowa wspierała ich wysiłki”. „Nie jest jeszcze za późno, aby pomóc tym, których życie zostało wywrócone do góry nogami, gdy zostali zmuszeni do opuszczenia swoich domów, ale nie ma czasu do stracenia” - powiedział Bilak. „Pomaganie im w znalezieniu odpowiednich sposobów na przetrwanie jest nieodłączną częścią realizacji celów rozwojowych danego kraju”. Konflikty odpowiadają za 32,5 miliona ludzi dotkniętymi wysiedleniami, z których 80% pochodzi z zaledwie pięciu krajów - Demokratycznej Republiki Konga, Etiopii, Nigerii, Somalii i Sudanu. Organizacja IDMC wprowadza podział na osoby wewnętrznie przesiedlone - liczbę osób aktywnie zmuszonych do życia z dala od swoich domów - oraz każdy incydent przesiedlenia, który stanowi liczbę faktycznych przemieszczeń spowodowanych koniecznością opuszczenia domu przez daną osobę. Może to obejmować kilkukrotne przeprowadzki jednej osoby, a także osoby, które wróciły do domu i nie są już wewnętrznie przesiedlone.  

W raporcie stwierdzono również, że w ubiegłym roku odnotowano sześciokrotny wzrost liczby przesiedleń spowodowanych katastrofami klimatycznymi, z 1,1 miliona w 2009 roku do 6,3 miliona. Przyczyną 75% przesiedleń związanych z klimatem w 2023 r. były powodzie, a za 11% odpowiadała susza. „Klęski żywiołowe każdego roku powodują przesiedlenia coraz większej liczby osób, zwłaszcza powodzie, które wysiedlają ludzi na całym kontynencie” - powiedział Bilak. „Czasami konflikt i katastrofa nakładają się na siebie, na przykład w Nigerii, gdzie ludzie uciekający przed agresją Boko Haram ponownie uciekają przed powodziami, które pojawiają się prawie co roku”. Rzecznik Biura ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej powiedział, że powodzie coraz częściej powodują masowe wysiedlenia, które wymagają interwencji humanitarnej. „Kryzys klimatyczny nie może być rozwiązany w sposób humanitarny, ale system humanitarny dostosowuje się i reaguje, aby pomóc ludziom najbardziej dotkniętym tymi sytuacjami i budować odporność na wstrząsy klimatyczne” - powiedział rzecznik.