Amerykańska organizacja broniąca prasy wzywa Włochy do zbadania ataków szpiegowskich na dziennikarzy

Zdjęcie: Pexels from Pixaby

Europejski przedstawiciel CPJ, Attila Mong, skrytykował obieranie dziennikarzy za cel i skategoryzował to jako „schemat inwigilacji mający zastraszyć i uciszyć dziennikarstwo śledcze”. Mong uznał te przypadki za „mrożący znak dla dziennikarzy we Włoszech” i zaapelował do włoskich władz o przeprowadzenie jawnego śledztwa. Również o wyjaśnienie zarzutów o powiązaniach rządu ze sprawą oraz zapewnienie, że dziennikarze dalej mogą swobodnie wykonywać swoją pracę. 

Ciro Pellegrino, dziennikarz śledczy z portalu Fanpage.it, skupiającego się na badaniu korupcji, przestępczości zorganizowanej i skrajnej prawicy we Włoszech, ujawnił, że otrzymał powiadomienie z Apple’a ostrzegające, że jego telefon komórkowy stał się celem szpiegów ze względu na jego pracę dziennikarską. Zagrożenie zostało później potwierdzone przez ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa. 

Wcześniej w tym roku redaktor naczelny portalu Fanpage.it, Francesco Cancellato, również przedstawił dowody na to, że jego telefon był celem ataku z wykorzystaniem oprogramowania szpiegowskiego.  

CPJ udzielił informacji, że prokuratura w Rzymie wszczęła śledztwo w sprawie nieautoryzowanej inwigilacji dziennikarzy i aktywistów. Według przecieków, inwigilacja niektórych aktywistów działających na rzecz praw migrantów, prowadzona za pomocą oprogramowania szpiegowskiego, miała być zatwierdzona przez rząd, jednak Cancellato nie był jednym z celów. 

Prawo do prywatności jest chronione na mocy prawa międzynarodowego. Artykuł 12 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka nadaje każdemu prawo do ochrony prawnej przed naruszeniami prywatności. Używając podobnego sformułowania, Artykuł 17 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Publicznych również podkreśla podstawowe prawo do prywatności. 

Niemniej jednak inwigilacja dziennikarzy w Europie w ostatnim czasie stała się niepokojącą kwestią wśród organizacji broniących praw człowieka. W marcu Amnesty International poinformowała o tym, że serbskie władze użyły oprogramowania Pegasus przeciwko dwóm dziennikarzom śledczym, którzy zajmowali się tematem korupcji państwowej. Według ekspertów Amnesty International i Human Right Watch, władze Maroka również używały tego oprogramowania szpiegowskiego już od 2019 roku, żeby monitorować dziennikarzy i ich kontakty. 

Niektóre państwa zaczynają działać w sprawie zagrożeń związanych z inwigilacją. Dnia 6 maja 2025 roku ława przysięgłych w USA nakazała firmie NSO Group, twórcy oprogramowania Pegasus, wypłatę blisko 168 milionów dolarów odszkodowania wynikłego z użycia oprogramowania szpiegowskiego.