Angielska wioska wydrążona dla pociągu, który może nigdy nie nadjechać

Whitmore był na dobrej drodze do budowy High Speed 2, nowej linii kolejowej. Zdjęcie: www.nytimes.com.

Tym, których na to stać, duże wille w Whitmore Heath oferują ciszę na wsi w niewielkiej odległości od ośrodków miejskich, takich jak Stoke-on-Trent i Stafford, godzinę jazdy na północ od Birmingham, największego miasta w angielskim regionie Midlands. Jednak na Heath Road, gdzie ceny niektórych domów przekroczyły milion funtów (około 1,3 miliona dolarów), zamknięte na kłódki bramy i znaki ostrzegają intruzów przed monitoringiem CCTV. Na zewnątrz jednego domu stoi śmietnik wypełniony śmieciami, a dach drugiego pokryty jest mchem. Zajrzyj przez duże okna rodzinnego domu, a wewnątrz nie widać ani jednego mebla. Ta scena porzucenia jest produktem ubocznym wielomiliardowego projektu kolejowego, który trwał trzy dekady i miał sześciu premierów – studium przypadku problemów, jakie Wielka Brytania napotyka podczas planowania infrastruktury na dużą skalę, oraz blizn, które pozostają, gdy takie projekty kończą się niepowodzeniem. „Teraz można tu poczuć się jak wioska duchów” – stwierdziła Deborah Mallender, która mieszka w pobliskim Madeley, gdzie kilka skromniejszych domów również stoi pustych. „Tam, gdzie kwitło życie młodych rodzin, teraz tak nie jest”.

Whitmore był na dobrej drodze do budowy High Speed 2, nowej linii kolejowej, która miała połączyć Londyn, Birmingham i dwa największe miasta w północnej Anglii z prędkością do 300km na godzinę, pobudzając rozwój gospodarczy i uwalniając przestrzeń dla większej liczny usług lokalnych na przeciążonej głównej sieci kolejowej. Domy w okolicy zostały sprzedane finansowanej przez rząd firmie odpowiedzialnej za rozwój HS2 po tym, jak niektórzy mieszkańcy, zaniepokojeni zbliżającą się budową, rozpoczęli kampanie na rzecz wykupu mieszkańców. W innych miejscach firma również korzystała z wybitnych uprawnień domenowych. Aktywiści twierdzą, że ponad 50 domów w okolicy stoi pustych od co najmniej dwóch lat- to lata, podczas których ambicje HS2 znacznie się zmniejszyły. Czwarty premier projektu, Boris Johnson, odciął jedną północną odnogę do Leeds w 2022r. A w zeszłym roku szósty premier, Rishi Sunak, odciął pozostały północny odcinek z Birmingham do Manchesteru, łącznie z częścią, która przebiegałaby w pobliżu, a miejscami poniżej Whitmore. W obliczu zbliżających się wyborów i utrzymującej się w sondażach przewagi jego partii, Sunak przedstawił cięcie jako dowód swojej gotowości do podejmowania trudnych decyzji- co jest ryzykowną postawą, biorąc pod uwagę, że jego poprzednicy przedstawili to stanowisko w ramach obietnicy ,,wyrównania poziomu’’ Północnej Anglii.

           Pani Mallender sprzeciwiła się projektowi kolei ze względu na obawy dotyczące jego wpływu na obszar. Jednak podobnie jak wielu miejscowych nie może uwierzyć w zamieszanie wokół tego, co będzie dalej. ,,Powinni wezwać geodetów, żeby sprawdzili w jakim jest stanie’’- powiedziała, stojąc przed jedną z pustych posesji, gdy zaczął padać deszcz. ,,Jaki jest plan przywrócenia tych domów do stanu nadającego się do zamieszkania?’’ Linia dużych prędkości z Londynu do Birmingham, pierwotnie obiecana na rok 2026, jest kontynuowana, a uruchomienie usług ma rozpocząć się w latach 2029-2033, kiedy wstępne plany przewidywały, że cała sieć będzie ukończona. Ponieważ jednak projekt spotkał się z silnym sprzeciwem ze strony społeczności stojących na jego drodze i niektórych ekologów, koszty wzrosły. W ubiegłym roku niektórzy eksperci szacowali cenę dotarcia do wszystkich trzech miast na ponad 100miliardów funtów, czyli 125 miliardów dolarów, w porównaniu z szacunkowymi 37,5 miliarda funtów, czyli 47 miliardów dolarów w 2009 roku. Oczekiwane koszty samego dotarcia do Birmingham zaczynające się obecnie od okolo 50 miliardów funtów, a kolejne 2,2 miliarda wydano już na odwołane etapy. Niektóre nieruchomości w Whitmore i okolicach są obecnie wynajęte. Jednak w ostatnich latach kilka z nich przyciągnęło lokatorów, a w 2019roku policja napadła na dwie, które wykorzystywano jako fabryki konopi. ,,Pewnego dnia w powietrzu latały helikoptery, radiowozy i policyjne rowery jeździły po całym mieście’’- powiedział Steve Colclough, lat 66, mieszkający w wiosce Whitmore. Przeciwnicy projektu wściekają się na publiczne pieniądze wydawane na prace. ,,Niektórzy ludzie bardzo, bardzo się wzbogacili na HS2’’- powiedział pan Colclough, kierownik operacyjny w firmie budowlanej, który założył, że linia została anulowana. ,,Gdyby rozpoczęli budowę w naszym regionie i pobliżu, sprzedalibyśmy nieruchomość, ale prawdopodobnie stracilibyśmy od 100 000 do 150 000 funtów na wartości nieruchomości’’- powiedział. ,,Cała miejscowość zostałaby całkowicie zdewastowana przez ruch budowlany, kurz i hałas, oświetlenie i całodobową pracę’’. Pozostaje pytanie, czy linia do Manchesteru zostanie trwale martwa. Podczas gdy opozycyjna Partia Pracy odmówiła oceniania swojego odrodzenia, lokalni przywódcy w Birmingham i Manchesterze pilnie poszukują ulepszeń kolei, aby zmniejszyć zatory komunikacyjne w okolicy. Jest to problem, który w przypadku skróconego HS2 może się nasilić. Rząd planuje obecnie uruchomić nowe pociągi z Birmingham do Manchesteru starą linią główną. Dyrektor naczelny projektu powiedział prawodawcom w styczniu, że ,,przy obecnym scenariuszu’’- to znaczy bez kosztownych rozbudów peronów na starych stacjach- szybkie pociągi w rzeczywistości zmniejszą przepustowość pasażerów między obydwoma miastami. Spowodują również, że ta część podróży będzie nieco wolniejsza, ponieważ zastępowane przez nich pociągi zostały specjalnie przystosowane do szybkiego pokonywania zakrętów na starszych, zakrzywionych torach.      

           W międzyczasie politycy są zaniepokojeni losem gruntów i domów będących obecnie własnością projektu. ,,Decyzja o anulowaniu północnego odcinka HS2 była przełomowym momentem, który rodzi pilne pytania bez odpowiedzi’’- powiedziała Meg Hillier, prawniczka, która przewodniczyła komisji parlamentarnej sporządzającej raporty w tej sprawie, w tym: ,, Co dzieje się teraz z terenami objętymi fazą 2, które zostały przymusowo zakupione?’’ W tej chwili odpowiedź wydaje się bardzo niewielka. Spółka stojąca za HS2 podała w oświadczeniu, że wynajęła ,,79% nieruchomości mieszkalnych i rolnych do wynajęcia z zarządzanego przez nas portfela’’ i dodała: ,,Inne są w trakcie remontu, są wystawione na rynek, przeznaczone do budowy lub nie są opłacalne by doprowadzić do akceptowalnego standardu. Jednym z zmuszonych do sprzedaży ziemi był Edward Cavenagh-Mainwaring, rolnik, którego rodzina jest właścicielem miejscowego dworku Whitmore Hall. Uważa się, że jego przodkowie przenieśli się w te okolice w 1098roku, a 61-letni pan Cavenagh-Mainweing przez całe życie uprawiał ziemię, na której obecnie prowadzi także firmę zajmującą się dzikim pływaniem. Znajomy po raz pierwszy ostrzegł go o planowanej trasie w 2013roku. ,,Wpływ tej podróży był dla mnie jak ciemna chmura nad moją przyszłością. Zastanawiałem się kiedy nadejdzie ten korytarz zniszczenia’’- powiedział. W marcu ubiegłego roku przymusowo zakupiono jedną część lasu, a kolejne wydano latem. Około jedna czwarta całego gospodarstwa- 270 akrów ziemi uprawnej- opuściła rodzinę we wrześniu. Kilka tygodniu później pan Sunak odwołał projekt. Technicznie rzecz biorąc, pan Cavenagh-Mainweing stał się intruzem podczas spaceru po polach pszenicy w maju ubiegłego roku, kiedy nagle stały się one własnością HS2. Organizacja zakupiła także 20-metrowy pas oddzielający jedno z jego pól pod linie energetyczne. Teraz ma nadzieję odkupić ziemię. ,,Czuję, że trochę zawiodłem rodzinę, ponieważ nie mogłem tego powstrzymać’’- powiedział. ,,Dlatego musisz spróbować wypracować najlepszy wynik’’.