Apple i Meta jako pierwsi ukarani na mocy unijnego prawa o konkurencji cyfrowej

Źródło grafiki: Flickr

Regulatorzy Unii Europejskiej ogłosili w środę, że Apple i Meta są pierwszymi firmami ukaranymi za naruszenie nowego prawa mającego na celu zwiększenie konkurencji w gospodarce cyfrowej, co dodatkowo zaostrza napięcia z administracją Trumpa. Apple zostało ukarana grzywną w wysokości 500 milionów euro (570 milionów dolarów), a Meta - 200 milionów euro (230 milionów dolarów) za naruszenie ustawy o rynkach cyfrowych, przyjętej w 2022 roku. To prawo ma na celu powstrzymanie wielkich firm technologicznych przed nadużywaniem swojej pozycji jako cyfrowych strażników dostępu, którzy mogą jednostronnie narzucać wymagania użytkownikom i przedsiębiorstwom. 

Apple naruszyła ustawę o rynkach cyfrowych, ograniczając możliwość komunikacji twórców aplikacji z klientami na temat sprzedaży i innych ofert - poinformowała Komisja Europejska, będąca organem wykonawczym 27-państwowej Unii. Meta złamała przepisy, wprowadzając system „zgoda albo opłata”, który zmusza użytkowników do wyboru: albo pozwolą na wykorzystywanie swoich danych osobowych do celów reklamowych, albo będą musieli zapłacić za wersję Facebooka i Instagrama bez reklam. 

Nawet gdy Stany Zjednoczone i Unia Europejska spierają się w kwestiach handlu, ceł i wojny na Ukrainie, widać pewne zbliżenie w podejściu do ograniczania siły rynkowej największych światowych firm technologicznych. Giganci technologiczni zgromadzili biliony dolarów wartości rynkowej jako właściciele produktów i usług, które są niezbędne do komunikacji, handlu, pozyskiwania informacji i wielu innych działań. 

W Stanach Zjednoczonych Google poniósł w ciągu ostatniego roku dwie poważne porażki w sprawach antymonopolowych za nadużywanie swojej pozycji w branży wyszukiwarek i reklamy. Meta jest sądzona w Waszyngtonie pod zarzutem tłumienia konkurencji poprzez przejęcia. Amazon i Apple również mierzą się z pozwami antymonopolowymi w USA. 

Mimo to administracja Trumpa ostro skrytykowała środową decyzję. „Ta nowa forma szantażu gospodarczego nie będzie tolerowana przez Stany Zjednoczone” - powiedział Brian Hughes, rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego. „Eksterytorialne regulacje, które w sposób szczególny uderzają w amerykańskie firmy, tłumią innowacje i umożliwiają cenzurę, będą traktowane jako bariery handlowe i bezpośrednie zagrożenie dla wolnego społeczeństwa obywatelskiego.

Notatka z Białego Domu z lutego mówiła, że urzędnicy rozważą odwet, jeśli Unia Europejska będzie celować w amerykańskie firmy technologiczne na mocy ustawy o rynkach cyfrowych lub ustawy o usługach cyfrowych, która koncentruje się na ograniczaniu nielegalnych treści online i dezinformacji. Meta powiedziała, że prawdopodobnie odwoła się od wyroku, nazywając go atakiem na amerykańskie firmy, porównując go do nakładania wysokich ceł na ich usługi. „Komisja Europejska stara się osłabić odnoszące sukcesy amerykańskie firmy, jednocześnie pozwalając chińskim i europejskim przedsiębiorstwom działać według innych standardów” - powiedział Joel Kaplan, dyrektor ds. globalnych spraw Meta, w oświadczeniu. „To nie chodzi tylko o grzywnę; wymuszanie na nas zmiany modelu biznesowego skutecznie nakłada na Meta wielomiliardowy podatek, zmuszając nas do oferowania gorszej usługi.” 

Apple powiedziało, że odwoła się od decyzji i oskarżyło komisję o zmuszanie do wprowadzenia zmian w produktach, które w praktyce oznaczają oddanie technologii. W zeszłym roku firma została ukarana grzywną w wysokości 2 miliardów dolarów przez Unię Europejską za wykorzystywanie App Store do tłumienia konkurencji w branży streamingu muzyki. 

„Spędziliśmy setki tysięcy godzin inżynierskich i dokonaliśmy dziesiątek zmian, aby dostosować się do tej ustawy, z których żadnej nie zażądali nasi użytkownicy” - powiedziała Apple w oświadczeniu. „Mimo niezliczonych spotkań, komisja nadal zmienia zasady gry na każdym etapie.” Śledztwa przeciwko Apple i Meta rozpoczęły się ponad rok temu, jeszcze przed wojną handlową administracji Trumpa z Europą. Jednak regulowanie przemysłu technologicznego stało się splątane w negocjacjach transatlantyckich. Grzywny ogłoszone w środę przeciwko Apple i Meta były niższe niż maksymalna kwota dozwolona przez prawo, która mogła wynieść miliardy, co może być oznaką, że urzędnicy UE przyjmują bardziej ostrożne podejście. W przypadku Apple, regulatorzy stwierdzili, że firma nie przestrzegała zasad mających na celu umożliwienie deweloperom komunikowania się z klientami na temat ofert za pośrednictwem App Store. „Konsumenci nie mogą w pełni korzystać z alternatywnych i tańszych ofert, ponieważ Apple uniemożliwia deweloperom aplikacji bezpośrednie informowanie konsumentów o takich ofertach” - powiedzieli regulatorzy w środę.

Regulatorzy wydali kolejne wstępne orzeczenie przeciwko Apple w środę, zarzucając firmie ograniczanie dostępu do sklepów z aplikacjami konkurencji na jej urządzeniach. Komisja zamknęła osobne śledztwo po tym, jak Apple dało klientom więcej opcji usuwania niektórych preinstalowanych aplikacji. W przypadku Meta, regulatorzy stwierdzili, że firma naruszyła ustawę o rynkach cyfrowych, oferując usługę subskrypcji bez reklam, która w praktyce zmuszała użytkowników do płacenia za prywatność. Prawo wymaga od firm uzyskania zgody użytkowników przed połączeniem ich danych osobowych z różnych usług. Osoby, które nie wyrażą zgody, powinny mieć dostęp do „mniej spersonalizowanej, ale równoważnej alternatywy” - powiedziała komisja. Apple i Meta mają 60 dni na dostosowanie się do decyzji, w przeciwnym razie grożą im dodatkowe grzywny. „Firmy te nie spełniły wymagań”, działając w sposób, który „wzmacnia zależność użytkowników biznesowych i konsumentów od ich platform” - powiedziała Teresa Ribera, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej, która nadzoruje stosowanie ustawy o rynkach cyfrowych. „Wszystkie firmy działające w Unii Europejskiej muszą przestrzegać naszych przepisów i szanować europejskie wartości.”