Dwójka mężczyzn została uznana za winną napadu na złotą toaletę w hrabstwie Oxfordshire

Toaleta została ukradziona z pałacu we wrześniu 2019 roku, podczas gdy była prezentowana na wystawie dzieł sztuki. Fotografia: Tom Lindboe/PA

Dwójka mężczyzn została uznana za winną kradzieży złotej toalety o wartości 4,8 miliona funtów z wiejskiej posiadłości Oxfordshire, w której urodził się Winston Churchill.

18-karatowa toaleta należąca do Blenheim Palace została ukradziona we wrześniu 2019 roku, podczas gdy była prezentowana na wystawie dzieł sztuki. Mówi się, że została rozdzielona i sprzedana.

Michael Jones z Oxfordu został skazany we wtorek za planowanie włamania z kradzieżą, które miało miejsce we wczesnych godzinach porannych. Jones przed kradzieżą zwiedził pałac dwa razy, jednak zaprzeczył temu, że były to wycieczki zwiadowcze.

Jones wcześniej powiedział ławnikom przed sądem koronnym w Oxfordzie, że „zaczerpnął korzyści z udogodnień” złotej toalety podczas pobytu w wiejskiej posiadłości dzień przed tym, jak została ona skradziona. Zapytany o to, jak było, odpowiedział: „Wspaniale”.

Sąd usłyszał, że Jones pracował jako dekarz, budowniczy i jako „prawa ręka” 40-letniego Jamesa Sheena z Wellingborough w hrabstwie Northamptonshire, który przyznał się do kradzieży z włamaniem, zmowy w celu przetransportowania przestępczego mienia oraz jednego przypadku przetransportowania przestępczego mienia.

Kolejny mężczyzna – 36-letni Frederick Doe – pomógł Sheenowi sprzedać część złota w następującym tygodniu tuż po kradzieży. Został on we wtorek uznany za winnego zmowy w celu przetransportowania przestępczego mienia. 39-letni Bora Guccuk, pochodzący z zachodniego Londynu, został uznany za winnego z tych samych zarzutów.

W pełni działająca toaleta – wykonana przez włoskiego artystę Maurizio Cattelana – była podłączona podczas napadu, z tego powodu jej usunięcie doprowadziło do zalania, skutkując uszkodzeniem XVIII-wiecznego pałacu oraz obiektu wpisanego na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Toaleta ważąca około 98 kg została dopasowana na wymiar w 2016 roku do Guggenheim Museum w Nowym Jorku, gdzie 100 tys. ludzi ustawiło się w kolejce, aby z niej skorzystać. Później została przeniesiona do Blenheim, do komnaty naprzeciwko pomieszczenia, w którym urodził się Churchill. Dla Cattelana jest to pierwszy samodzielny pokaz w Wielkiej Brytanii od ponad 20 lat.

Cattelan wykreował rzeźbę – nazwaną „America” – aby odzwierciedlić wybryki rynku sztuki i aby mimo tego przywołać możliwość amerykańskiego snu.

Odnosząc się do momentu kradzieży, Cattelan powiedział, że miał nadzieję, iż kradzież była wyłącznie żartem. Padło również pytanie: „Kto jest na tyle głupi, aby ukraść toaletę? [Roboczo utytułowana] America była 1% z 99%”.

Blenheim Palace jest rodową rezydencją Księcia Marlborough. Przed instalacją toalety przyrodni brat księcia, Edward Spencer-Churchill, założyciel Blenheim Art Foundation, powiedział, że toaleta nie byłaby „najprostszą rzeczą do buchnięcia”.

Spencer przekazał „The Times”: „Po pierwsze, toaleta jest podłączona, a po drugie, potencjalny złodziej nie będzie miał pojęcia, kto ostatnio używał toalety ani co jadł. Zatem nie, nie planuję jej strzec”.

Napad miał miejsce nad ranem o godzinie 4:50, kiedy dwa skradzione pojazdy – VW Golf oraz ciężarówka Isuzu – szybko wjechały na teren pałacu.

Trzech złodziei, uzbrojonych w dwuręczne młoty oraz łom, weszło do pałacu, przebiło się przez solidne drewniane drzwi i wyszarpało toaletę z jej umocowania.

Wynieśli ją z pałacu, przetoczyli po ziemi i umieścili ją w bagażniku VW.

W kolejnych dniach Sheen opracował plany w celu sprzedaży złota, które – jak się uważa – zostało przetransportowane do innej lokalizacji oraz przetopione parę godzin po nalocie.

Według policji Thames Valley, Doe skontaktował się z Sheenem i zaoferował znalezienie nabywcy na złoto i wynegocjowanie umowy. 

Podczas zawierania umowy obaj mężczyźni określali sztabki złota mianem „samochodów”, z których każdy był warty 26 tys. funtów.

Jones został aresztowany 16 października 2019 roku, a policja wykonała analizę jego telefonu. Jak wcześniej przekazano ławnikom, Jones rzekomo poszukiwał raportów prasowych na temat ukradzionej 20 września toalety.

Doe zostanie skazany 19 maja. Jones oraz Sheen zostaną skazani w późniejszym terminie.
Nadinspektor detektywistyczny Bruce Riddel, naczelnik wydziału operacji specjalnych policji w Thames Valley, powiedział, że wyroki były wynikiem szeroko zakrojonej pracy policji oraz że dodatkowe śledztwa wciąż próbują odzyskać majątek powiązany z wcześniejszą przestępczością Sheena.

Polecenie zapobiegania poważnym przestępstwom (SCPO) zostało już uzyskane dla Sheena po wcześniejszym wyroku i będzie obowiązywać przez pięć lat od momentu jego zwolnienia z więzienia.

„W ramach śledztwa dokonano wielu innych aresztowań, jednak dalsze zarzuty nie mogły zostać postawione. Jest jasne, że są też inni, którzy byli zamieszani w to przestępstwo” – powiedział Riddell.

Należąca do Koronnej Służby Prokuratorskiej Shan Saunders powiedziała: „Był to zuchwały nalot, który był ostrożnie zaplanowany i wykonany – jednak te ostrożności nie były wystarczające, pozostawiono za sobą szlak dowodów w postaci dowodów technicznych, nagrań z monitoringu oraz danych z telefonów.

Była to skomplikowana sprawa do prowadzenia, obejmująca prowadzone śledztwo na cały kraj z wieloma seriami zapytań mającymi na celu zidentyfikowanie tych, którzy zostali później oskarżeni o udział w kradzieży.

Pomimo że ani trochę złota nie zostało odzyskane – nie ma wątpliwości, że zostało ono rozbite, przetopione i sprzedane chwilę po tym, jak zostało ukradzione – jesteśmy przekonani, że ten wyrok odegra rolę w pokrzyżowaniu drogi szerszemu przestępstwu oraz siatce prania brudnych pieniędzy”.