Elon Musk stracił swoją prominentną rolę w Białym Domu prezydenta Donalda Trumpa.

Elon Musk stracił swoją prominentną rolę w Białym Domu prezydenta Donalda Trumpa, ale dzieło miliardera technologicznego – Departament Efektywności Rządu (DOGE) – ma kontynuować swoją pracę po jego odejściu.

W ciągu mniej niż czterech miesięcy, inicjatywa DOGE stała się integralną częścią rządu – od personelu na kluczowych stanowiskach po już realizowane prace nad modernizacją systemów oprogramowania w agencjach rządowych, które niekiedy mają kilkadziesiąt lat, aż po ogólnokrajową akcję stworzenia głównej bazy danych wrażliwych danych osobowych, która ma przyspieszyć egzekwowanie przepisów imigracyjnych i pomóc w wykrywaniu oszustw związanych z wypłatami rządowymi.

Pracownicy ci mogą pozostać na swoich stanowiskach przez miesiące lub nawet lata. Niektórzy są zatrudnieni na czas określony – "specjalni pracownicy rządowi", podobnie jak Musk, mający ograniczenie do 130 dni pracy, lub na kontraktach do 30 września, końca roku fiskalnego. Inni mają umowy odnawialne na rok. Są też tacy, którzy otrzymali stanowiska i role, które tradycyjnie uznawane są za permanentne.

„Jest już tak wielu ludzi Elona, którzy tu pracują, i nie zamierzają odejść, więc chaos będzie trwał, a nic się nie zmieni” – powiedział jeden z pracowników General Services Administration, który ma wiedzę na temat kierownictwa tej agencji.

W pierwszych czterech miesiącach administracji Trumpa, DOGE wywrócił do góry nogami federalny rząd. Co najmniej 121 000 pracowników federalnych zostało zwolnionych lub wskazanych do zwolnienia w pierwszych 100 dniach kadencji Trumpa, a tysiące innych skorzystały z ofert wykupu. W wywiadach z CNN, zwolnieni pracownicy opisywali zamieszanie i chaos, zmuszając wielu do powrotu do biur lub przeniesienia się, by utrzymać stanowiska. Federalne dotacje i programy zostały cięte, by potem czasami zostać przywrócone po wyzwaniach sądowych.

Inicjatywa kierowana przez Muska to hybrydowa struktura o wpływach wszędzie, mimo batalii prawnych i politycznych dotyczących zakresu i granic jej władzy. Bradley Humphreys, starszy adwokat Departamentu Sprawiedliwości, powiedział sędziemu w marcu, że jej misja „jest dość wszechobecna i trudno jest jednoznacznie ją zdefiniować”. Nie jest jeszcze jasne, czy DOGE i jego personel umieszczony w agencjach osiągną zamierzone cele – zwłaszcza jeśli będą mieli konflikt z sekretarzami gabinetu lub napotkają polityczne reperkusje – bez Muska, który pełnił rolę „osłony” przed atakami. Już teraz niektórzy sekretarze, w tym sekretarz stanu Marco Rubio i sekretarz skarbu Scott Bessent, sprzeciwili się temu, co uznali za naruszanie ich uprawnień przez DOGE.

Musk, choć był również celem krytyki, odgrywał rolę „błyskawicy” przyciągającej uwagę, i po jego odejściu może być łatwiej kontynuować pracę DOGE. „Wybuch i szok, który wywołał, był konieczny na początku, ale przy takim podejściu pojawia się naturalny punkt, w którym korzyści przestają rosnąć”, powiedział jeden z wysokich rangą urzędników, który blisko współpracuje z członkami zespołu DOGE. „Już nie chodzi o autorytet i dostęp – chodzi o działanie, a zabranie reflektorów prawdopodobnie jest korzystne.”

Rep. Rich McCormick, republikanin z Georgii, który spotkał się z krytyką od swoich wyborców za działania Muska, powiedział, że nie spodziewa się, aby praca DOGE się zmieniła, poza jednym kluczowym szczegółem.

„Może nie będzie to już tak publiczne” – powiedział McCormick.

Luka po Musk’u
Z początku DOGE był pomysłem Muska, a jego strategiczne inicjatywy i cele koncepcyjne były napędzane przez miliardera, jak powiedzieli ludzie zaznajomieni z jego działaniami.

Musk spędzał czas w rozległej sali konferencyjnej w budynku biura wykonawczego Eisenhowera naprzeciwko Białego Domu, a czasami pojawiał się w małym, bez okien biurze w Zachodnim Skrzydle, które również mu przyznano. Czasami spał w biurze. Kilka razy spał w Sypialni Lincolna w Białym Domu na prośbę Trumpa. W większości jego warunki mieszkaniowe, harmonogram i logistyka podróży były pilnie strzeżone, jak tajne informacje dotyczące bezpieczeństwa narodowego.

Musk koncentrował się na kwestiach dużych i małych, rzeczywistych i wyimaginowanych, niektóre oparte na głęboko zbadanych audytach rządowych i raportach, a inne całkowicie zależne od konta X, które zwróciło jego uwagę.

Podobnie jak Musk, zespół DOGE trzymał się etosu Doliny Krzemowej „działaj szybko i łam rzeczy”, funkcjonując bez typowych, konkretnych tytułów i umów zatrudnienia rządowego.

Zajmowali szeroką gamę stanowisk w agencjach – doradców, szefów sztabu, głównych informatyków, głównych prawników i innych – i czasami pełnili role w kilku agencjach jednocześnie, posiadając konta e-mail i identyfikatory bezpieczeństwa dla każdej z nich.

W miarę jak firma samochodowa Muska, Tesla, pogrążała się w kryzysie, jego nieustanne i mniej koleżeńskie podejście sprawiło, że coraz bardziej stawał się odizolowany w orbicie Trumpa. Zainteresowanie działaniami DOGE spadło, gdy agenda gospodarcza Trumpa zaczęła dominować.

Musk powiedział inwestorom w kwietniu, że wycofuje się z DOGE, skupiając się na Tesli. Jednak zapowiedział, że nadal zamierza poświęcać jeden do dwóch dni w tygodniu na pracę rządową, a jego przyszła rola doradcza w sprawach Trumpa – oficjalna lub nie – pozostaje niejasna.

„Misja DOGE – cięcie marnotrawstwa, oszustw i nadużyć – na pewno będzie kontynuowana. Pracownicy DOGE, którzy zostali zatrudnieni w swoich agencjach, będą kontynuować współpracę z gabinetem prezydenta Trumpa, aby uczynić nasz rząd bardziej efektywnym” – powiedziała rzeczniczka Białego Domu Karoline Leavitt.

Sojusznicy Muska w Kongresie przekonują, że jego odejście nie wpłynie na przyszłość agencji

Sojusznicy Muska w Kongresie twierdzą, że jego odejście nie wpłynie na przyszłość agencji.

„Impuls jest zachowany” – powiedział kongresmen GOP Aaron Bean z Florydy, który współprzewodniczy grupie DOGE w Izbie Reprezentantów. „Najtrudniejszy jest pierwszy krok, a on go już zrobił. Był rakietą, która wyniosła DOGE na orbitę. Teraz nadchodzi moment, w którym rakieta oddziela się, bo misja, by przełamać grawitację Ziemi, została zakończona. To zrobił Elon. Nadal sądzę, że ma ucho prezydenta.”

Chociaż przewodniczący Komisji Przysposobienia Izby Tom Cole przyznał, że proces z DOGE był czasami „nierówny”, powiedział: „Uważam, że DOGE spełnił bardzo użyteczną funkcję i nie sądzę, żeby zniknął. Myślę, że, przynajmniej w latach Trumpa, zostanie zinstytucjonalizowany.”

Pracownicy DOGE osadzeni w agencjach
Administracja Trumpa nie była precyzyjna co do liczby pracowników DOGE i zakresu ich działań po odejściu Muska. Jeden urzędnik administracyjny, mówiąc pod warunkiem anonimowości, stwierdził: „DOGE jest wszędzie”. Urzędnik nie ujawnił liczby pracowników DOGE, ale dodał, że będzie ich „sporo”.

W marcu Musk powiedział w wywiadzie dla Fox Business, że DOGE ma około 100 pracowników, a jego celem jest zwiększenie tej liczby do około 200.

Niektórzy członkowie zespołu DOGE zostali już wchłonięci przez bardziej tradycyjne stanowiska w agencjach, a kolejni mogą wkrótce podążyć za nimi.

„Tytuł nie ma znaczenia w tym sensie, że są pracownikami agencji, a jeśli ich usługi są wykorzystywane na wiele sposobów w agencji, to oczywiście, to w porządku” – powiedział urzędnik.

Pracownicy powiązani z DOGE zajmują stanowiska kierownicze w niemal każdej agencji w administracji wykonawczej i, w niektórych przypadkach, stoją na jej czele.

Jak DOGE przejął Social Security
Administracja Ubezpieczeń Społecznych – agencja zajmująca się wrażliwymi danymi Amerykanów i prowadząca największy program federalny, wypłacający świadczenia emerytalne, rentowe i dla osób pozostających na utrzymaniu – stała się przykładem tego, jak zespół DOGE zapuścił korzenie.

W tej agencji kilku członków zespołu DOGE, mających osobiste powiązania z Muskiem, objęło kluczowe role i wykorzystało je do realizacji politycznych celów Trumpa i Muska. Leland Dudek, ówczesny pełniący obowiązki komisarza agencji, powiedział na spotkaniu z adwokatami na początku marca, że DOGE dyktuje zasady w Social Security, a nie on.

DOGE osadziło 11 pracowników w Administracji Ubezpieczeń Społecznych w ostatnich miesiącach, według dokumentów sądowych. Wśród nich są specjalni pracownicy rządowi oraz pracownicy delegowani z innych agencji. Niektórzy mają wyznaczone daty zakończenia umowy na 30 września, a co najmniej trzej mają roczne umowy z możliwością przedłużenia.

Administracja Trumpa przewiduje, że umowa między agencjami będzie kosztować ponad 4,5 miliona dolarów, z czego niemal 3,7 miliona przeznaczone jest na wynagrodzenia, 150 000 na podróże i 735 000 na koszty administracyjne, według dokumentów sądowych. Umowa obowiązuje do końca roku fiskalnego 2025.

Co najmniej dwóch pracowników związanych z DOGE objęło stanowiska kierownicze w tej agencji. Scott Coulter, który założył fundusz hedgingowy Cowbird Capital z siedzibą w Nowym Jorku, a który zakończył działalność w zeszłym roku, jest głównym informatykiem agencji. Wcześniej objął to stanowisko po Mike’u Russo, który przeszedł do roli starszego doradcy. Russo był dyrektorem technicznym w Shift4, firmie zajmującej się przetwarzaniem płatności dla Starlink Muska.

W Social Security pracuje także inwestor Antonio Gracias, długoletni przyjaciel Muska, dyrektor SpaceX i były członek zarządu Tesli. Obaj wystąpili na spotkaniu z mieszkańcami Wisconsin pod koniec marca, gdzie Gracias mówił o swoich wysiłkach na rzecz wykrywania oszustw w agencji.

Autor: Eric Bradner, Annie Grayer, Phil Mattingly and Tami Luhby 

Źródło: https://edition.cnn.com/2025/05/17/politics/musk-doge-future