Francja ustanawia konstytucyjne prawo do aborcji

Zdjęcie: Tom Nicholson/REX/SHUTTERSTOCK

Niemal jednogłośny wynik głosowania (780 za 72 przeciw) spotkał się z owacją na stojącą w parlamencie w Wersalu. Prezydent Emmanuel Macron opisał ten krok jako ,,dumę Francji”, który niesie za sobą ,,uniwersalny przekaz”. Jednakże, grupy optujące przeciwko aborcji, jak i sam Watykan, ostro krytykują tę decyzję. 

Chociaż aborcja jest legalna we Francji od 1975 r., badania opinii publicznej pokazują 85% poparcia na zmianę w konstytucji, która miałaby ochronić prawo do przerwania ciąży. Mimo że w konstytucjach wielu innych państw uwzględnione są prawa reprodukcyjne, Francja jest pierwszym, który określa również gwarantowane prawo do aborcji. Jest to pierwsza poprawka do konstytucji od 2008 r. i 25. z kolei we współczesnej konstytucji Francji. Po głosowaniu na paryskiej wieży Eiffla rozświetlono uroczyście napis „moje ciało, mój wybór”. 

Przed głosowaniem premier Gabriel Attal oznajmił parlamentowi, że prawo do aborcji jest „zagrożone” i pozostaje w ,,rękach osób decyzyjnych”. ,,Wysyłamy wiadomość do wszystkich kobiet: wasze ciało należy do was i nikt nie może za was decydować,” dodał. Chociaż opór ze strony parlamentarnej prawicy nie odniósł sukcesu, prezydent Macron został oskarżony o wykorzystywanie konstytucji do celów wyborczych. 

Krytycy twierdzą, że zmiana w konstytucji nie jest zła sama w sobie, ale niepotrzebna, i oskarżają prezydenta o działania mające na celu zwiększenie poparcia ze strony lewicy. Od 1975 prawo było aktualizowane dziewięć razy — za każdym razem w celu poszerzenia dostępu do aborcji. Francuska rada konstytucyjna — organ rozstrzygający o konstytucyjności ustaw — nigdy nie zadawała żadnych pytań.W orzeczeniu z 2001 r. Rada oparła swoją zgodę na aborcję na pojęciu wolności zapisanym w Deklaracji praw człowieka z 1789 r., która technicznie stanowi już część konstytucji.

A zatem wielu prawników twierdzi, że aborcja była już wcześniej prawem konstytucyjnym. 

Na Wieży Eiffla pojawił się napis ,,moje ciało, mój wybór” po głosowaniu. Zdjęcie: REUTERS

Zmiana konstytucyjna była również uwarunkowana ostatnimi wydarzeniami w Stanach, gdzie prawo do aborcji zostało usunięte w 2022 r. przez Sąd Najwyższy. Poszczególne stany mogą teraz zakazać dostęp do zabiegu, pozbawiając prawa miliony kobiet. Wiele osób poparło krok w stronę zapewnienia konstytucyjnego prawa do aborcji we Francji. 

,,To prawo zostało wycofane w Stanach Zjednoczonych. Więc nic nie przekonywało nas do tego, że Francja była wolna od tego zagrożenia,” twierdzi Laura Slimani, członkini grupy Foundation des Femmes (fundacja na rzecz kobiet). ,,Mam w sobie wiele emocji, nie tylko jako aktywistka feministyczna, ale również jako kobieta,” mówi. Jednak nie wszyscy popierają tę decyzję, gdyż Watykan powtarza swój sprzeciw wobec aborcji. ,,Nie może być prawa do odebrania ludzkiego życia” oznajmia Watykan w swoim orzeczeniu, powtarzając obawy wyrażone wcześniej przez francuskich katolickich biskupów. Apelował do ,,wszystkich rządów i tradycji religijnych, aby podjęły wszelkie działania mające na celu za wszelką cenę chronić życie w tej fazie historii”.