Gmina Harstad zakończyła rok 2024 z deficytem wynoszącym 155,6 miliona koron

Zdjęcie: Henrik Einangshaug / NRK

Gmina Harstad zakończyła 2024 rok deficytem wynoszącym 155,6 miliona koron. Informacja ta pochodzi z opublikowanego w piątek przez administrację raportu finansowego gminy. 

„Sytuacja jest poważna, ale nie niespodziewana. 

Od dawna jesteśmy świadomi wyzwań finansowych i już podjęliśmy szeroko zakrojone działania zmierzające do obniżenia kosztów w całej organizacji gminnej” – mówi p.o. dyrektora gminy Torill Skår. 

To wynik znaczącego pogorszenia sytuacji w porównaniu do roku poprzedniego, kiedy gmina odnotowała deficyt w wysokości 84,7 miliona koron.

Wcześniej prognozowano, że deficyt gminy wyniesie od 120 do 150 milionów koron. 

Aby pokryć deficyt, gmina wykorzysta 153 miliony koron z funduszu rezerwowego, który obecnie wynosi 127 milionów koron.

Poważna sytuacja

Od ponad 90 milionów koron nadwyżki w 2022 roku fundusz rezerwowy gminy został uszczuplony przez ostatnie kilka lat dużych deficytów finansowych w gminie. 

Gdy gmina jesienią ubiegłego roku przedstawiła wstępny raport finansowy, ówczesny dyrektor gminy Harstad, Børge Toft, zasugerował, że fundusz rezerwowy zostanie wyczerpany już w 2025 roku, jeśli gmina nie dokona znaczącej redukcji wydatków operacyjnych. 

Nawet przy niższym poziomie wydatków operacyjnych w 2024 roku, Toft sugerował, że fundusz zostanie wyczerpany w 2026 roku, określając sytuację jako „poważną”. 

Toft został później zatrudniony jako nowy dyrektor gminy w Arendal w październiku. 

Nową pracę rozpoczął w lutym tego roku.

Znaczący wzrost wydatków na odsetki

W ciągu ostatnich kilku lat gmina zrealizowała szereg kosztownych projektów. 

Do najważniejszych należy miliardowy projekt infrastrukturalny „Harstadpakken”, nowe centrum dzienne dla osób starszych za ponad 100 milionów koron oraz nowe centrum zdrowia za ponad 550 milionów koron. 

Nawet 13 lutego bieżącego roku gmina podpisała kontrakt na budowę rozbudowy Bergsodden sykehjem. 

Umowa przewiduje budżet w wysokości 265 milionów koron, a budynek ma być gotowy do marca 2027 roku.

Te inwestycje spowodowały znaczny wzrost wydatków na odsetki w gminie. 

Gmina sama wskazuje to jako jedną z głównych przyczyn negatywnego wyniku finansowego. Wskazano również na wyższe wydatki operacyjne, problemy z rekrutacją oraz wysokie wydatki na pracowników zastępczych jako przyczynę deficytu. 

„Nie stać nas na kolejne duże deficyty. Kluczowe będzie, aby podjęte działania oszczędnościowe i restrukturyzacyjne przyniosły wyniki już w 2025 roku.

Umiejętne zarządzanie i ścisła kontrola budżetowa będą kluczowe w przyszłości” – mówi Skår.

Obszerniejsza restrukturyzacja

W lutym firma doradcza Agenda Kaupang opublikowała swój ostateczny raport, w którym zbadała usługi zdrowia, opieki społecznej i opieki w gminie. 

Z raportu wynika, że gmina ma teoretyczny potencjał oszczędnościowy w zakresie opieki i opieki społecznej w wysokości 109 milionów koron w porównaniu do innych gmin o podobnym profilu. 

W wyniku tego administracja gminy zaprezentowała szereg propozycji działań oszczędnościowych. Łącznie zaproponowane środki oszczędnościowe mają pozwolić na zaoszczędzenie ponad 50 milionów koron w 2025 roku, a od 2026 roku około 100 milionów koron rocznie. 

Raport jest obecnie w fazie konsultacji społecznych. 

Sprawa zostanie rozpatrzona przez radę gminy 27 lutego. Podczas tego samego posiedzenia rada gminy będzie głosować nad propozycją budowy lodowiska w gminie. 

Pomimo iż dyrektor gminy zalecał, aby nie realizować tej inwestycji, komisja rządząca jednogłośnie poparła propozycję jej budowy. 

Koszt budowy obiektu oszacowano na 60,8 miliona koron za pełne rozwiązanie z 400-metrowym torami do łyżwiarstwa szybkim i betonową lodowiskiem do hokeja na lodzie.