Jak wynika z badania, leczenie wad wzroku może zapobiec jednemu na pięć przypadków demencji

fot. Panther Media GmbH/Alamy

Według Światowej Organizacji Zdrowia, na całym świecie żyje około 55 milionów osób cierpiących na demencję. Badania sugerują, że nawet jednego na pięć przypadków demencji u osób starszych można by uniknąć, gdyby zapobiegać lub leczyć problemy ze wzrokiem.

Eksperci od dawna podkreślają, że takie schorzenia nie są nieuniknioną częścią starzenia się, a ostatnie badania wskazują na 14 czynników ryzyka, które, jeśli zostaną wyeliminowane, mogą łącznie zapobiec lub opóźnić 45% przypadków demencji.

Jednak tamte prace sugerowały, że około 2% przypadków demencji można przypisać nieleczonej utracie wzroku w późniejszym życiu, nowe badanie - biorąc pod uwagę szerszy zakres zaburzeń widzenia - sugeruje, że nawet 19% przypadków demencji u osób starszych można przypisać zaburzeniom widzenia.

Naukowcy, których praca została opublikowana w miesięczniku „Jama Ophthalmology”, stwierdzili że: „Całkowity udział zaburzeń widzenia w późnym okresie życia w demencji może być znaczący i uzasadnia dalsze badania w celu informowania o strategiach zapobiegania demencji”.

Przeanalizowali oni oceny funkcji wzrokowych i dane dotyczące funkcji poznawczych od 2767 osób w USA w wieku 65 lat i starszych, które posiadały ubezpieczenie zdrowotne i które nie przebywały w domach opieki lub innych placówkach.

Zespół wykorzystał siłę związku między zaburzeniami widzenia a demencją, aby obliczyć odsetek przypadków demencji, które można przypisać trzem rodzajom zaburzeń widzenia - zakładając związek przyczynowy.

Wyniki sugerują, że około 5% przyczyn demencji można przypisać krótkowzroczności, około 10% zaburzeniom widzenia z bliska, a około 15% problemom z wrażliwością na kontrast - zdolnością do rozróżniania odcieni i kolorów.

Zespół stwierdził, że ogólnie 19% przypadków demencji można przypisać co najmniej jednemu z takich problemów, przy czym liczba ta jest wyższa wśród osób w wieku od 71 do 79 lat, kobiet i osób rasy białej innej niż latynoska. „Co ważne, ponad 90% przypadków upośledzenia wzroku można zapobiec lub skorygować” - powiedzieli.

Prof. Eef Hogervorst z Uniwersytetu Loughborough, która nie brała udziału w badaniu, powiedziała, że jej badania wykazały, że słaba wrażliwość wzrokowa może przewidywać demencję na 12 lat przed jej zdiagnozowaniem. Jedną z możliwości jest to, że za problemami wzrokowymi i demencją może stać wspólny mechanizm, podczas gdy inną jest to, że problemy ze wzrokiem mogą oznaczać, że ludzie rzadziej angażują się w czynności chroniące przed demencją, takie jak kontakty towarzyskie. Trzecią możliwością jest to, że utrata wzroku może powodować demencję, ponieważ ludzie, którzy rzadziej używają oczu, mają zwyrodnienie i mniejszy przepływ krwi do mózgu. „Wreszcie, deprywacja społeczna i ubóstwo w wielu krajach utrudniają ludziom uzyskanie pomocy medycznej, wizyt i leczenia, a są to główne czynniki ryzyka demencji” - powiedziała Hogervorst.

Prof. Anthony Khawaja z University College London powiedział, że badanie uzupełniło rosnące dowody na to, że leczenie lub zapobieganie zaburzeniom widzenia może zmniejszyć ryzyko demencji i podkreślił znaczenie badań wzroku. „W przyszłości wizyta u lokalnego optyka może być skutecznym narzędziem kontrolnym nie tylko pod kątem chorób oczu, ale także innych powszechnych przyczyn chorób [w tym demencji i chorób sercowo-naczyniowych]” - powiedział.

Dr Thomas Littlejohns z Uniwersytetu Oksfordzkiego zastrzegł jednak, że praca nie może udowodnić, że problemy ze wzrokiem powodują demencję, a badanie opierało się na niewielkiej populacji w USA z ubezpieczeniem zdrowotnym, co oznacza, że wyniki mogą nie mieć szerszego zastosowania. „Chociaż nadal nie wiadomo, czy zaburzenia widzenia powodują demencję, to jeśli tak, to będzie to w kontekście szerokiego zakresu innych modyfikowalnych i niemodyfikowalnych czynników ryzyka, a wzięcie tego pod uwagę będzie ważne dla zmniejszenia ryzyka demencji w szerszej populacji” - stwierdził dr Littlejohns.