Magdeburg i domniemany sprawca: co wiemy?

Zdjęcie: Heiko Rebsch/dpa/picture alliance

Natychmiast po śmiertelnym ataku na jarmark bożonarodzeniowy w Magdeburgu podejrzany został aresztowany. W piątek wieczorem prezydent Saksonii-Anhalt          Reiner Haseloff poinformował, że aresztowany jest 50-letnim mężczyzną z Arabii Saudyjskiej, który mieszka od 18 lat w Niemczech. Prawdopodobnie działał sam. Kilka źródeł identyfikuje go jako Taliba A. i donoszą, że jest lekarzem specjalistą od psychiatrii i psychoterapii. Miał bezterminowe pozwolenie na pobyt i mieszkał w Bernburgu, położonym około 40 kilometrów na południe od Magdeburga. Obywatel Arabii Saudyjskiej został wychowany jako muzułmanin, wyrzekł się jednak swojej religii i został aktywnym przeciwnikiem islamu, oraz krytykiem złego traktowania kobiet, szczególnie w swojej ojczyźnie. 

Nienawiść w mediach społecznościowych

Opisał siebie jako byłego muzułmanina i saudyjskiego dysydenta. Był aktywnym użytkownikiem platformy społecznościowej X (dawniej Twitter), gdzie miał około 47.000 obserwujących. Codziennie publikował i repostował tam głównie antyislamskie treści. Gratulował muzułmanom, którzy odwrócili się od swojej wiary. 

W wywiadzie z BBC z 2022 roku Talib A. powiedział, że prowadził stronę internetową „Wir sind Saudis” (wearesaudis.net), której używa, by pomagać w ucieczce z Arabii Saudyjskiej i innych krajów Zatoki Perskiej saudyjskim aktywistom i byłym muzułmanom. Opowiedział BBC, że często zwracały się do niego młode Saudyjki, które chciały uciec od nacisku od strony rodziny. Brytyjska gazeta „Daily Telegraph” raportuje, że niektórzy dysydenci uznali jego wypowiedzi za zbyt brutalne i zdystansowali się od niego. 

Jego poglądy zmieniły się w islamofobię i regularnie publikował treści o skrajnie prawicowej tematyce. Często krytykował politykę migracyjną Niemiec i twierdził, że rząd wpuszcza do kraju zbyt wielu muzułmanów. Obwiniał za to byłą kanclerz Niemiec Angelę Merkel. W grudniu udostępnił film o afgańskich kobietach, którym Talibowie zakazali uczęszczania do szkół medycznych i skomentował: „Gdyby Merkel zrealizowała swój plan, to samo działoby się teraz w Niemczech.” Chciała islamizacji Niemiec i powinna zostać za to stracona.

Poparcie dla skrajnej prawicy i obawy dotyczące islamu w Europie sięgają co najmniej do roku 2016. Napisał wtedy na Twitterze (teraz X), że muzułmanie otrzymują dużo pomocy na Zachodzie, gdy byli muzułmanie prawie żadnej. Był coraz bardziej rozczarowany Niemcami. Myślał, że lewica wspiera uchodźców ze względów humanitarnych. Zamiast tego chcieli również islamizować Niemcy. Talib A. chwalił skrajnie prawicową partię AfD, a także holenderskiego skrajnie prawicowego polityka Geerta Wildersa i brytyjskiego ekstremistę Tommy'ego Robinsona - oraz amerykańskiego miliardera Elona Muska.

Kontakt z niemieckimi mediami

Talib A. aktywnie szukał kontaktów medialnych dla swojej sprawy. W 2019 on i jego strona pojawiali się w wielu mediach w Niemczech, Wielkiej Brytanii i innych krajach – również w niemieckiej gazecie „Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Miał też kontakt z Deutsche Welle (DW). DW pisze o tym w oświadczeniu:

„Domniemany sprawca z Magdeburgu, Talib A. był w kontakcie z DW.

50-letni lekarz z Arabii Saudyjskiej zgłosił się w marcu 2021 roku za pośrednictwem Twittera, który był wówczas krótką usługą przesyłania wiadomości. Jego zarzut: Arabia Saudyjska i Saudyjczycy szpiegowali go. Zarzucił też niemieckim władzom, że nie potraktowały go poważnie i nie podjęły działań. W wiadomości w DW z Października 2023 napisał: „Odmówili nawet wszczęcia dochodzenia! Na tej podstawie, że nie ma interesu publicznego. (…) Zostawiacie saudyjskiego uchodźcę narażonego na zastraszanie, inwigilację i prześladowania, nie przeprowadzając nawet godzinnego dochodzenia, aby przynajmniej uzyskać pierwsze wrażenie”.

Jednak wiele z jego twierdzeń nie mogło zostać niezależnie zweryfikowane przez DW. W listopadzie i grudniu 2024 ostatecznie zaproponował, że wystąpi w DW i publicznie przedstawi dowody. Potem kontakt się urwał.”

Zaledwie kilka dni przed zamachem w Magdeburgu Talib A. udzielił wywiadu fundacji RAIR, stronie internetowej promującej sceptyzm wobec szczepionek i treści antymuzułmańskie. Fundacja RAIR zastąpiła wywiad z 12 grudnia całkowicie innym tekstem. Jednak zarchiwizowana wersja strony internetowej pokazuje, że Talib A. udzielił tam kolejnego wywiadu, który podobny jest do jego poprzednich wypowiedzi. Między innymi twierdził, że Niemcy prowadzą wojnę przeciwko byłym muzułmanom. Na jego profilu na platformie X stwierdził, że ma dowody na to, że Niemieckie władze popełniają przestępstwa przeciwko saudyjskim uchodźcom. Napisał również: „Jeśli Niemcy chcą nas zabić, zabijemy ich, umrzemy lub pójdziemy do więzienia z dumą”.

Nadal niejasne są motywy przestępstwa, które miał popełnić Talib A. Władze śledcze nie ujawniły jeszcze nic na ten temat. Federalna minister praw wewnętrznych Niemiec Nancy Faeser w sobotę powiedziała jedynie: „W tej chwili możemy tylko z całą pewnością powiedzieć, że sprawca był jawnym islamofobem.”