Osoba podejrzana o szpiegostwo jest studentem na Uniwersytecie w Tromsø (UiT): – Wzbudza niepokój wśród władz uczelni

Zdjęcie: HILDE OLAUSSEN / NRK

Potwierdza to rektor Dag Rune Olsen w rozmowie z NRK.

– Jak ta wiadomość została przyjęta na UiT?

– Wzbudza niepokój. Najważniejsze teraz jest wspieranie PST (policji bezpieczeństwa wewnętrznego), a także dbanie o pracowników i studentów, którzy mieli kontakt z tą osobą.

Uniwersytet informuje, że Norweg jest studentem na studiach licencjackich z zakresu bezpieczeństwa i gotowości kryzysowej, które odbywają się w formie zjazdów.

– UiT nie miało wiedzy o tym, że aresztowanie miało miejsce, i nie otrzymało żadnych informacji, które sugerowałyby, że aresztowanie lub oskarżenie mają związek z tym, że osoba ta jest studentem na UiT – napisano w komunikacie prasowym uniwersytetu. Dyrektor Uniwersytetu w Tromsø, Jørgen Fossland, informuje, że jak dotąd nie pojawiły się żadne informacje sugerujące związek między oskarżeniem a tym, że osoba ta jest związana z UiT.

Zgodnie z opisem programu, studenci uczą się, jak zorganizowane jest przygotowanie Norwegii na niepożądane wydarzenia, zarówno na poziomie krajowym, jak i lokalnym. Ponadto uczą się o organizacji i politycznym zarządzaniu obroną narodową na obszarach północnych. Program oferuje ogólne wprowadzenie do bezpieczeństwa społeczeństwa, według Fosslanda.

Policja będzie oceniać sytuację

To w środę norweski obywatel w wieku około 20 lat został aresztowany we własnej garażu. Został oskarżony o poważne szpiegostwo przeciwko tajemnicom państwowym. W wyroku sądu okręgowego pojawia się informacja, że policja znalazła rozmowę z oficerem prowadzącym. Oficer prowadzący to osoba, która instruuje i kieruje szpiegiem.

Dwudziestolatek przyznał, że zbierał i przekazywał informacje rosyjskim i irańskim władzom, wynika z wyroku.

„Za wcześnie, aby powiedzieć, co zostało udostępnione i co próbowano udostępnić,” powiedział Thomas Blom z Norweskiej Służby Bezpieczeństwa (PST) na konferencji prasowej w czwartek wieczorem. PST potwierdziło w czwartek, że mężczyzna był zatrudniony jako ochroniarz w amerykańskiej ambasadzie. Firma otrzymała zatwierdzenie od policji w Oslo na bycie firmą ochroniarską w listopadzie 2023 roku, potwierdza kierownik działu nadzoru administracyjnego, Marius Gaarde, w rozmowie z NRK.

„Jednym z wymagań jest brak przeszłości kryminalnej dla osób mających istotny wpływ na działalność firmy. Kiedy istotne osoby zostaną oskarżone o przestępstwa, naturalne jest, że policja przeprowadzi ocenę, czy wpłynie to na ważność zezwolenia”, pisze Gaarde w e-mailu wysłanym przez doradcę ds. komunikacji, Siv Alsen. Zdaniem Bloma, PST  ściśle współpracuje z władzami amerykańskimi. Sprawę PST prowadzi od poniedziałku w tym tygodniu i obecnie nie ma już więcej podejrzanych w tej sprawie

W czwartek mężczyzna został tymczasowo aresztowany na cztery tygodnie z zakazem listów i wizyt. Przez pierwszy tydzień musi także być odizolowany od innych więźniów.

Nie przyznaje się do winy

Oskarżony prowadzi wraz z mężczyzną posiadającym obywatelstwo norweskie i wschodnioeuropejskie firmę ochroniarską. Jak podało NRK w czwartek, firma ta ma zatwierdzenie od policji na świadczenie usług ochroniarskich, eskortowych i kontrolnych w Oslo.

„Czy pracował dla amerykańskiej ambasady?”

„Pracował dla obcego państwa,” powiedział obrońca mężczyzny, John Christian Elden, w rozmowie z NRK w czwartek po południu.

Obrońca informuje, że jego klient nie przyznaje się do winy, ale zgadza się na aresztowanie na dwa tygodnie.

„Jest oskarżony o pozyskiwanie informacji, które mogą zagrażać sytuacji bezpieczeństwa państw trzecich, a pytanie brzmi, czy informacje, które posiada, mają taki charakter”.

„Czy zatem nie przyznał się do bycia szpiegiem?”

„Nie. Zgodził się na areszt tymczasowy w oparciu o dostępne obecnie informacje, a następnie musimy wrócić do kwestii, czy to podlega przepisom kodeksu karnego”.

Sprawa z 2022 roku na tym samym uniwersytecie

Jest to druga sprawa szpiegowska, która dotyczy UiT – Norweskiego Uniwersytetu Arktycznego w krótkim czasie. Jesienią 2022 roku brazylijski naukowiec , José Assis Giammaria, został aresztowany w drodze do pracy. Mężczyzna, którego policja początkowo podejrzewała o bycie Rosjaninem Mikhailiem Valerijevitsjem Mikusjinem (44 lata). Mikusjin został później oskarżony o poważne szpiegostwo przeciwko tajemnicom państwowym w Norwegii i trafił do aresztu. W sierpniu stał się częścią większej wymiany więźniów z Rosją.

„Ta sprawa jest podobna do poprzedniej. Jak oceniasz procedury UiT związane ze szpiegostwem?”

„Poza kontaktem z władzami policji, niewiele możemy zrobić, dopóki chodzi o obywatela Norwegii. Nie możemy prowadzić dochodzeń wśród naszych studentów, ale współpracujemy z władzami i regularnie spotykamy się, na przykład, z PST,” mówi rektor Dag Rune Olsen.

„Jak niefortunne jest, że pojawia się kolejna sprawa?”

„Oczywiście, jest to okropny zbieg okoliczności, ale musimy zrozumieć realia. Będzie coraz więcej takich spraw i operacji w przyszłości. Musimy ufać, że władze wiedzą, kim oni są, i podejmą odpowiednie kroki. Jako uniwersytet niewiele możemy zrobić”.

Sam dyrektor uniwersytetu, Fossland, nie sądzi, by ta sprawa wpłynęła na renomę uczelni.