Rosyjski pilot, który uciekł na Ukrainę, prawdopodobnie zmarł w Hiszpanii

Maksim Kuzminov, rosyjski pilot, który uciekł na Ukrainę, przemawiał w Kijowie we wrześniu po tym, jak w poprzednim miesiącu wylądował rosyjskim helikopterem wojskowym w Połtawie na Ukrainie. 

Źródło: EPA, za pośrednictwem Shutterstock

Zeszłego lata Maksim Kuzminow dokonał brawurowej ucieczki na Ukrainę i przekazał ukraińskim komandosom swój helikopter wojskowy w zamian za pół miliona dolarów.

Ukraina ogłosiła tę dezercję jako wspaniały wyczyn. Ale w Rosji Władimira Putina dopuścił się on najcięższego grzechu, jaki można popełnić: zdrady stanu. Ukraińscy urzędnicy wywiadu ostrzegli Kuzminova, że ​​jego życie jest w niebezpieczeństwie i nalegali, aby nie opuszczał kraju.

Jednak zignorował ich i podobno przeprowadził się za pieniądze do małego kurortu z pastelowymi domami na hiszpańskim wybrzeżu Morza Śródziemnego.

Teraz wydaje się, że Kuzminova, który w chwili ucieczki miał 28 lat, spotkał surowy los, przed którym ostrzegali ukraińscy urzędnicy. Dwóch funkcjonariuszy hiszpańskiej policji znających sprawę stwierdziło, że ciało mężczyzny znalezionego w zeszłym tygodniu w nadmorskim miasteczku Villajoyosa należało do pana Kuzminova.

Andrij Czerniak, przedstawiciel ukraińskiego wywiadu wojskowego, również powiedział, że może „potwierdzić fakt jego śmierci”, odnosząc się do Kuzminowa, nie chciał jednak podawać szczegółów okoliczności.

Władze nie podały żadnych informacji na temat potencjalnych napastników ani motywów, nie potwierdziły też publicznie tożsamości. Sprawę komplikują zagadkowe oświadczenia wydane przez Gwardię Cywilną, oddział hiszpańskiej policji krajowej, która w pewnym momencie stwierdziła, że ​​dokumenty znalezione przy zwłokach identyfikują go jako 33-letniego Ukraińca. Dodali jednak, że dokumenty mogą być fałszywe.

Śmierć tak znanego dezertera prawdopodobnie podsyci spekulacje, że było to dzieło rosyjskich służb wywiadowczych, i zaostrzy i tak już podwyższone napięcia między Moskwą a stolicami europejskimi. Prezydent Władimir Putin nie ukrywał swojej głębokiej pogardy dla uciekinierów i pozwolił na ukierunkowane zabójstwa rosyjskich informatorów za granicą, twierdzą zachodni funkcjonariusze bezpieczeństwa. 

Szef moskiewskiego wywiadu zagranicznego najwyraźniej popierał pogląd, że Kuzminow nie żyje, zamieszczając komentarze potępiające jego dezercję. „Ten zdrajca i przestępca stał się moralnym trupem w chwili, gdy zaplanował swoją brudną i straszliwą zbrodnię” – powiedział we wtorek rosyjskiej państwowej agencji informacyjnej TASS Siergiej Naryszkin, komentując doniesienia medialne o śmierci Kuzminowa.

Wiadomość o śmierci Kuzminowa nadeszła zaledwie kilka dni po śmierci w rosyjskim więzieniu Aleksieja A. Nawalnego, najwybitniejszego przeciwnika politycznego Putina, ujawniając, zdaniem kilku zachodnich przywódców, brutalną taktykę Kremla wobec jego przeciwników. „Nie dajcie się zwieść: Putin jest odpowiedzialny za śmierć Nawalnego” – powiedział w piątek prezydent Biden.

Władze ukraińskie stwierdziły, że ucieczka Kuzminowa była kulminacją sześciomiesięcznej operacji o kryptonimie „Sikorka”, która została upubliczniona pod koniec sierpnia. W dokumencie udostępnionym przez służby wywiadowcze Kuzminow powiedział, że „skontaktował się z przedstawicielami ukraińskiego wywiadu” i zgodził się współpracować po tym, jak powiedziano mu, że będzie miał gwarancję bezpieczeństwa na Ukrainie oraz otrzyma nowe dokumenty tożsamości i odszkodowanie.

Kuzminow powiedział, że przyleciał helikopterem Mi-8 na terytorium Ukrainy na małej wysokości i w trybie ciszy radiowej, aby uniknąć wykrycia. Jak wynika z materiału filmowego, wylądował w Wowczańsku, mieście położonym w pobliżu północno-wschodniej granicy Ukrainy z Rosją, gdzie czekały na niego ukraińskie siły specjalne.

Operacja przejęcia samolotu pana Kuzminowa nie przebiegła całkowicie gładko. Kiedy jego rosyjscy koledzy z załogi zobaczyli ukraińskich komandosów otaczających helikopter, próbowali zmusić Kuzminowa do startu i otworzyli ogień. Ukraińscy bojownicy odpowiedzieli ogniem i zabili członków załogi – powiedział ukraiński urzędnik.

„W przeciwnym razie mogliby zabić Kuzminowa i uciec samolotem” – powiedział. Pan Kuzminov również został ranny podczas operacji.

Kuzminow powiedział w filmie dokumentalnym, że uciekł, ponieważ sprzeciwiał się wojnie Rosji na Ukrainie i nie chciał się do niej przyczyniać. Zachęcał innych rosyjskich żołnierzy, aby poszli w jego ślady. „Oczywiście, jeśli zrobisz to samo, co ja, taki czyn, wcale nie będziesz tego żałować” – powiedział.

Jego ucieczkę przedstawiono jako wspaniałe zwycięstwo dla Kijowa, w ramach którego dostarczono wyczerpanej flocie powietrznej Ukrainy cenny samolot, a także informacje wywiadowcze na temat rosyjskich operacji wojskowych od świetnie wyszkolonego pilota.

Pan Kuzminow dostarczył naszemu wywiadowi wojskowemu „cenne dowody na temat lotnictwa wojskowego, systemów łączności i sieci lotnisk Rosji” – stwierdzono w dokumencie, porównując tę ​​dezercję z Operacją Diament, misją izraelskich służb wywiadowczych Mossadu mającą na celu schwytanie radzieckiego MiG-a. 21, myśliwca pilotowanego przez irackiego dezertera. Ukraina stwierdziła, że ​​była to pierwsza ucieczka rosyjskiego pilota od czasu inwazji Moskwy w lutym 2022 r.

„Kuzminow miał dostęp do tajemnic państwowych. Na pokładzie porwanego helikoptera przewoził tajne dokumenty i przedmioty” – powiedział rosyjskiej telewizji w reportażu o ucieczce przedstawiciel rosyjskiego kontrwywiadu.

Władze ukraińskie podały, że rodzina pilota została wywieziona z Rosji na Ukrainę przed jego ucieczką. Rzecznik wywiadu Andrij Jusow powiedział ukraińskiej telewizji, że Kuzminow otrzyma za swoje usługi nagrodę w wysokości 500 000 dolarów.

Według danych Narodowego Instytutu Statystycznego od czasu inwazji na Ukrainę Hiszpania stała się rajem dla rozczarowanych Rosjan, z których wielu przeniosło się do cieplejszych obszarów przybrzeżnych. Około 20 procent mieszka w prowincji Alicante, gdzie prawdopodobnie znaleziono ciało Kuzminowa.

Działalność Kuzminowa na Ukrainie, a następnie w Hiszpanii pozostaje niejasna. W Hiszpanii mieszkał w skromnym apartamentowcu położonym niecałe 10 minut spacerem od plaży, w dzielnicy popularnej wśród turystów z Ukrainy i Rosji.

W reportażu rosyjskiej telewizji anonimowi funkcjonariusze rosyjskiego wywiadu mówili, że będą szukać zemsty. „Oczywiście, że go znajdziemy” – powiedział jeden z nich. „Nasze długie ramiona mogą dotrzeć wszędzie.”