Stany Zjednoczone ogłaszają największą grupę neonazistowską w Szwecji organizacją terrorystyczną

Zwolennicy Nordyckiego Ruchu Oporu w Sztokholmie w 2018 r. Celem grupy, która ma oddziały w Norwegii, Danii, Islandii i Finlandii, jest zastąpienie nordyckich demokracji „zjednoczonym etnicznym narodem nordyckim”. Źródło: Fredrik Persson /EPA za pośrednictwem Shutterstock

Departament Stanu określił w piątek największą grupę neonazistowską w Szwecji i jej przywódców mianem terrorystów, dopiero po raz drugi przypisując tę etykietę grupie zwolenników białej supremacji, znanej z długiej historii przemocy.

Decyzja zapadła, ponieważ Nordycki Ruch Oporu podsyca przemoc w Internecie i nawiązuje kontakty z podobnie myślącymi organizacjami i ludźmi w Stanach Zjednoczonych – twierdzą urzędnicy. Działania te wzbudziły obawy wśród członków federalnych organów ścigania odpowiedzialnych za udaremnianie terroryzmu w kraju.

„Członkowie i przywódcy grupy przeprowadzili brutalne ataki na przeciwników politycznych, protestujących, dziennikarzy i innych rzekomych wrogów” – stwierdził Departament Stanu w oświadczeniu.

Administracja Bidena stwierdziła, że te oznaczenia stanowią część szerszych wysiłków mających na celu rozprawienie się z białymi ekstremistami. W czerwcu 2021 r. administracja ujawniła swoją strategię zwalczania krajowego terroryzmu, stwierdzając, że zajęcie się zagrożeniem wymaga „wieloaspektowej reakcji w rządzie federalnym i poza nim”.

Publiczne potępienie daje Biuru Kontroli Aktywów Zagranicznych Departamentu Skarbu możliwość blokowania wszelkich amerykańskich nieruchomości lub aktywów należących do grupy. Zakazuje także Amerykanom kontaktów finansowych z organizacją i ułatwia nałożenie braku zgody podróżowania do Stanów Zjednoczonych jej członkom. 

Mimo to Mary McCord, była najwyższa urzędniczka Departamentu Sprawiedliwości, stwierdziła, że ​​chociaż wyznaczenie tej organizacji było ważnym posunięciem, Stany Zjednoczone mogły pójść o krok dalej i zidentyfikować tę grupę, jako tak zwaną zagraniczną organizację terrorystyczną.

„Jest to ważny i mile widziany środek przeciwdziałający ponadnarodowej białej supremacji, ale nie powoduje wprowadzenia ustawy o wsparciu materialnym, jednego z najpotężniejszych narzędzi rządu przeciwko zagranicznym organizacjom terrorystycznym” – stwierdziła.

Departament Stanu podał, że Nordycki Ruch Oporu powstał w 1997 r. i ma oddziały w Norwegii, Danii, Islandii i Finlandii, gdzie jest zakazany od 2020 r. Celem grupy jest zastąpienie demokracji nordyckich „zjednoczonym etnicznym narodem nordyckim”.

Liga Przeciwko Zniesławieniom stwierdziła, że ugrupowanie wyróżnia się na tle innych w regionie i w Europie po części ze względu na swoją „fanatyczną ideologię nazistowską, połączoną z deklarowanym celem rewolucji wszelkimi niezbędnymi środkami”. 

Według lokalnych mediów brutalna ideologia grupy dała się zauważyć kilka godzin wcześniej, kiedy neonazista podejrzany o powiązania z grupą dźgnął nożem 12-latkę w centrum handlowym w Finlandii. Mówiono, że dziecko ma obce pochodzenie.

Finlandia zdelegalizowała grupę w 2020 r. po tym, jak jej członek zaatakował mężczyznę podczas demonstracji w 2016 r. Mężczyzna zmarł później w wyniku odniesionych obrażeń.

W tym roku zamaskowani członkowie grupy zaatakowali obóz migrantów w północnym Sztokholmie.

W piątek Departament Stanu wyróżnił trzech aktywistów Nordyckiego Ruchu Oporu: Tora Fredrika Vejdelanda, przywódcę tej grupy; Para Oberga, członka rady narodowej ugrupowania, pełniącego funkcję szefa jego oddziału parlamentarnego; oraz Leifa Roberta Eklunda, członka rady krajowej grupy i koordynatora poszczególnych jej oddziałów w Szwecji.

Chociaż byłego prezydenta Donalda J. Trumpa oskarżano o ignorowanie groźby ze strony krajowego terroryzmu, jego administracja dodała to zagrożenie do swojej Narodowej strategii antyterrorystycznej.

W 2020 roku administracja Trumpa uznała Rosyjski Ruch Imperialny, grupę ultranacjonalistyczną, za organizację terrorystyczną, co było pierwszym przypadkiem, gdy Stany Zjednoczone zadziałały w ten sposób przeciwko grupie białej supremacji.

Grupa pomogła wspierać organizacje neonazistowskie w Skandynawii, co wpisuje się w szerszy schemat rosyjskiego rządu polegający na podsycaniu wewnętrznych podziałów, w tym na tle rasowym, i sianiu chaosu w zachodnich demokracjach.