Starsze małżeństwo przegrywa proces we francuskim sądzie o afrykańską maskę wartą 4,6 miliona dolarów

Maska Ngil pochodzi z XIX wieku. Zdjęcie: edition.cnn.com

Para stwierdziła, że handlarz dziełami sztuki, który kupił od nich maskę, "nie wywiązał się ze swojego obowiązku dostarczenia informacji przed zawarciem umowy" i dopuścił się "naruszenia zgody".

Dążyli do unieważnienia sprzedaży maski i poprosili o przekazanie im wpływów z aukcji, ale sąd w Alès w południowej Francji podtrzymał warunki sprzedaży w decyzji wydanej we wtorek.

W swoim wyroku sąd stwierdził, że para trzymała maskę na strychu i nie zatrudniła żadnych ekspertów w celu ustalenia "prawdziwej wartości historycznej i artystycznej" maski przed uzgodnieniem ceny ze sprzedawcą.

Jak powiedział sąd, handlarz dziełami sztuki nie posiadał konkretnej wiedzy na temat sztuki afrykańskiej ani żadnej wcześniejszej wiedzy na temat "wyjątkowej wartości" maski, powołując się na fakt, że wycenił ją w różnych domach aukcyjnych, ostatecznie otrzymując wycenę na 300 000-400 000 euro.

Sąd skrytykował właścicieli za "nieostrożność i niedbalstwo", twierdząc, że spieszyli się ze sprzedażą posiadłości, w której przechowywana była maska i nie zwrócili uwagi na znajdujące się w niej przedmioty.

88-latek i jego 81-letnia żona, zostali zidentyfikowani przez ich inicjały w dokumentach sądowych, ale wcześniej ich prawnik potwierdził ich do CNN jako państwo Fournier. Wystawili na sprzedaż starożytną afrykańską maskę, która została odziedziczona po dziadku pana Fourniera.

Dziadek, René-Victor Edward Maurice Fournier, służył jako gubernator kolonialny w Afryce Środkowej na początku XX wieku, kiedy znaczna część kontynentu znajdowała się pod francuskimi rządami kolonialnymi.

Jak wynika z dokumentów sądowych, we wrześniu 2021 r. Fournierowie sprzedali swoją maskę handlarzowi używanych przedmiotów za 150 euro. Według ich prawnika, Frédérica Mansata Jaffré, para nie była świadoma wartości rynkowej maski i wierzyła, że sprzedawca oferuje uczciwą cenę.

Kilka miesięcy później, jak powiedział ich prawnik, dowiedzieli się z artykułu w gazecie, że ich stara maska została sprzedana na aukcji i że była warta znacznie więcej niż zapłacił sprzedawca.

Dwa dni po tym fakcie maska została sprzedana za 4,2 miliona euro, jak wynika z paragonu sprzedaży udostępnionego dla CNN, co stanowi równowartość 4,6 miliona dolarów.

Państwo Fournier wszczęli sprawę cywilną przeciwko sprzedawcy, którą przegrali jesienią 2022 r. i zostali obciążeni kosztami sądowymi.

We wtorek sąd nakazał im również pokrycie kosztów związanych z nieudaną apelacją.

Ponadto, sąd odrzucił wniosek rządu Gabonu o zawieszenie postępowania.

Gabon złożył osobny pozew o postępowanie ze skradzionymi towarami, oskarżając przodka pana Fourniera o kradzież maski, a tym samym o to, że nigdy nie był jej prawowitym właścicielem, jak Olivia Betoe Bi Evie, jedna z prawniczek reprezentujących Gabon, poinformowała w listopadzie CNN.

Gdyby sąd przychylił się do wniosku o zawieszenie postępowania sądowego w sprawie sprzedaży maski, Gabon mógłby prowadzić odrębną sprawę o paserstwo i walczyć o zwrócenie maski do kraju jej pochodzenia.

Betoe Bi Evie poinformowała CNN, że maska jest niezwykle rzadkim artefaktem o wielkiej wartości duchowej dla Gabończyków.

Według Betoe Bi Evie, pochodzi ona z XIX wieku i należała do potężnego stowarzyszenia Ngil, tajnej grupy, której zadaniem było wymierzanie sprawiedliwości w społecznościach Fang w Gabonie.

"Dla ludzi Zachodu maska jest przedmiotem sztuki" - powiedziała Betoe Bi Evie - "ale dla Afrykanów, dla Gabończyków... jest to przedmiot rytualny używany do zapewnienia pokoju w społeczeństwie. To bardzo ważne".

Zgodnie z ofertą Sotheby dla podobnej maski Ngil, artefakty te "należą do najrzadszych i najbardziej cenionych ze wszystkich afrykańskich dzieł sztuki", co czyni je "filarami nie do zastąpienia najlepszych kolekcji sztuki afrykańskiej".

Katalog aukcyjny maski mówi, że została ona "zebrana około 1917 roku, w nieznanych okolicznościach, przez francuskiego gubernatora kolonialnego René-Victora Edwarda Maurice'a Fourniera (1873-1931), prawdopodobnie podczas wycieczki po Gabonie", jak podaje oddział CNN-BFMTV.