Trzy kary śmierci wykonane w Chinach

Źródło: GAMMA/BEW. 

Chińskie poglądy na temat kary śmierci

Chińska opinia na temat kary śmierci wygląda następująco: utrzymać i rygorystycznie stosować w przypadku osób dopuszczających się ekstremalnie poważnych przestępstw. Utrzymanie kary śmierci jest podstawową polityką Chin. Ważną kwestią jest jednak restrykcyjne i ostrożne wykonywanie wyroków. Możliwość niesprawiedliwego wykonania kary śmierci to czerwona linia, do której nie zbliża się chińska polityka. Te trzy zasady dotyczące najwyższej kary nie powinny zostać podważone. Egzekucje za matkobójstwo i dzieciobójstwo w Chongqingu doskonale pokazują politykę kraju w sprawie kary śmierci, która stanowi narzędzie do pokazywania sprawiedliwości i bezstronności.

Pozbawienie prawa do życia jest najbardziej surową karą, jaka może spotkać przestępców 

Kara śmierci jest najostrzejszym możliwym wyrokiem i może być zastosowana jedynie w przypadku najpoważniejszych przestępstw.

Ye Chengduan, kochanka Zhang Bo, doskonale wiedziała, że opiekę nad dziećmi partnera przejmie jego była żona, mimo to Ye wielokrotnie namawiała go do morderstwa. Para wyrzuciła przez okno roczne i dwuletnie dziecko. Sąd uznał, że ich postępowanie jest sprzeczne z jakimikolwiek normami pożycia społecznego i jest moralnym dnem, na jakim może znaleźć się człowiek. Okrucieństwo i sposób popełnienia zbrodni są wyjątkowo brutalne, okoliczności w żaden sposób nie są łagodzące, a konsekwencje niesamowicie poważne. Z tego powodu oboje sądzeni są jako główni sprawcy – coś takiego zdarza się bardzo rzadko w chińskim systemie karnym. W sprawie matkobójstwa Sąd Najwyższy orzekł, że Wu Xieyu popełnił zbrodnie umyślnego zabójstwa z wyjątkowym okrucieństwem. 

Morderstwa wstrząsnęły opinią publiczną. Wszystkich trzech przestępców spotkała kara śmierci, czyli standardowa procedura w wyjątkowo poważnych przestępstwach. Nie istniały żadne ustawowe okoliczności, które mogłyby złagodzić karę śmierci.

Kara śmierci sprzyja też prewencji przestępczości

W przypadku przestępstw wyjątkowo poważnych, trudno wymierzyć sprawiedliwość bez zastosowania kary śmierci. Może ona również pomóc w ukojeniu traumy zarówno ofiar, jak i ich najbliższych oraz przede wszystkim uspokoić społeczną panikę.

Strach przed śmiercią to część ludzkiej natury. Kara śmierci może efektywnie odstraszać potencjalnych przestępców, pokazując jak działa zasada oko za oko. Wu Xieyu, który wyjątkowo brutalnie zabił własną matkę, po zatrzymaniu nie okazywał szczerej skruchy, ale chciał żyć i być użytecznym członkiem społeczeństwa. Stanowcza aplikacja kary śmierci jest instrumentalna w promowaniu społecznej sprawiedliwości. Pozbawia również przestępców złudzeń, jakoby bycie uprzywilejowanym członkiem społeczeństwa, np. uczniem prestiżowej szkoły, tak jak Wu, miało dawać przyzwolenie na zabijanie.

Stosowanie kary śmierci powinno być wyjątkowo ostrożne, by uniknąć możliwości wykonania niesprawiedliwego wyroku. Sąd powinien w pełni zagwarantować oskarżonemu prawo do procesu sądowego, prawo do apelacji, zapewniać obrońcę oraz korzystanie z prawa do obrony, a także skrupulatnie konsolidować materiał dowodowy, nie pozostawiając żadnych wątpliwości.

Społeczeństwo a prawo

Chińczycy uważają, że można zabić przestępców, a następnie prowadzić dochodzenie, ale wyrok kary śmierci musi być ostrożny i przemyślany. Oprócz drugiej (i ostatniej) procedury procesowej w sprawach o karę śmierci, prawo postępowania karnego Chin równie szczegółowo ustanawia procedurę kontroli wyroku kary śmierci. Najwyższy Sąd Ludowy przeprowadza kompleksowy przegląd dowodów i procedur w sprawach o karę śmierci, aby zapewnić, że każdy wyrok jest legalny i prawomocny. 

Długość trwania procesu 

Od aresztowania w 2019 roku do egzekucji Wu Xieyu minęło prawie pięć lat. Sprawa dzieciobójstwa w Chongqingnie trwała ponad trzy lata. Internauci nawoływali do szybszego wykonania wyroku, bo „morderca żył dłużej niż ofiara”. Trwający kilka lat proces to ucieleśnienie ostrożnego podejścia Sądu Ludowego do kary.

Trzej mordercy, Zhang Bo, Ye Chengduan i Wu Xieyu, którzy dopuścili się niezwykle poważnych przestępstw, zostali straceni zgodnie z prawem, które odzwierciedla rozwagę oraz legalność chińskiego systemu kar śmierci. Kara śmierci jest okrutna, czasami jednak stnaowi konieczność w wymierzaniu sprawiedliwości.