Zamknięcie lotniska Heathrow rodzi pytania o zasilanie zapasowe największego lotniska Europy

Pożar transformatora. sprawił, że wiele osób zaczęło zastanawiać się nad stanem zasilanie lotniska. Zdjęcie.: Isabel Infantes/Reuters

Bez względu na to, czyja to była wina, była to przerwa w dostawie prądu w jak najbardziej nieodpowiednim mieście. Zamknięcie Heathrow, największego lotniska Wielkiej Brytanii, głównej bramy Europy do obu Ameryk i oczko w głowie Rachel Reeves w kwestii gospodarki, nadało pożarowi transformatora ogromne znaczenie.

Niektórzy natychmiast zaczęli zadawać pytania o kiepski stan infrastruktury krajowej. Co się stało z zasilaniem awaryjnym – albo dodatkowe zabezpieczenia na wypadek, gdy te pierwsze zawiodą?

Czy lotnisko powinno być lepiej przygotowane, biorąc pod uwagę kluczowe znaczenie lotniska – i to nie tylko dla około 250 tysięcy podróżnych z całego świata, którzy mieli przylecieć lub odlecieć w piątek?

Czy National Grid (firma zajmuje się dystrybucją prądu), która ledwie radzi sobie z rosnącym zapotrzebowaniem na prąd w rozwijającej się zachodniej części Londynu, może odpowiedzieć na pytania dotyczące transformatora, który się zapalił?

A może, czego dostawca energii nie wykluczył, mimo zapewnień policjantów o „braku znaków” – doszło do sabotażu? W sieci szybko pojawiły się spekulacje, że sprawcą mógł być Władimir Putin – i Moskwa być może z radością przyjmie przypisanie jej winy, równie chętnie, jak National Grid chciałoby znaleźć kozła ofiarnego.

Podczas gdy funkcjonariusze zbadali, czy ktoś nie doprowadził do pożaru celowo, inni domagają się śledztwa w sprawie planów awaryjnych, które miał Heathrow, i jak lotnisko mogło zapobiec tej awarii Nie wygląda to dobrze dla lotniska domagającego się budowy trzeciej drogi startowej, skoro nie widać żadnych samolotów na dwóch już zbudowanych.

Zamknięcie Heathrow wywołało światowe zamieszanie wśród linii lotniczych i sprawiło, że wielu podróżnych zostanie zmuszonych wydać więcej pieniędzy i zakłóci ich plany na najbliższe dni. Dla niektórych może to potrwać jeszcze dłużej – Heathrow obsługuje 230 międzynarodowych kierunków, ale nie wszystkie na raz. To także węzeł, który łączy długodystansowe i krótkodystansowe kierunki, a wiele samolotów ma na pokładzie ładunki dostawa których nie cierpi zwłoki.

Analitycy szacują, firmy ubezpieczeniowe poniosą koszty sięgające dziesiątek milionów, z kolei linie lotnicze, choć nie będą musiały wypłacać odszkodowań, wciąż będą zobowiązane do zapewnienia zakwaterowania lub przekierować pasażerów na inne kierunki – co oznacza jeszcze większe straty.

Awaria mogła być znacznie gorsza: sabotażysta chcący spowodować maksymalne zakłócenia mógłby uderzyć w porannym szczycie, gdy cztery terminale Heathrow są zwykle zatłoczone, a drogi kołowania i bramki są zakorkowane, zamiast odciąć zasilanie po nocnym zamknięciu lotniska.

Heathrow zdołało zawrócić lub przekierować 120 lotów długodystansowych z Azji, Australii i zachodniego wybrzeża USA jeszcze przed ich dotarciem, unikając porannego tłoku nad Londynem.

Mimo to sir David Omand, były szef Centrali Łączności Rządowej, stwierdził, że jednodniowe zamknięcie to „wstyd na cały świat. Nie powinno było do tego dojść”.

Willie Walsh, były szef British Airways i jego właściciela IAG, obecnie kierujący Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych, od lat krytykujący Heathrow określił sytuację jako „kolejny przykład, jak Heathrow zawodzi podróżnych… jest to wyraźna porażka w planowaniu ze strony lotniska”.

Lotnictwo ma swoją historię niespodziewanych wydarzeń; ktoś może pamiętać jeszcze bardziej wzburzonych pasażerów British Airways, uwięzionych na Heathrow w 2017 roku, kiedy ktoś pomylił komputer i odłączyć od prądu centralę linii lotniczej.

Ale pytania o odporność infrastruktury są słuszne – obejmują już nie tylko konserwacje starego wyposażenia czy zabezpieczenia przed atakiem, ale także coraz bardziej nieprzewidywalne ekstremalne zjawiska pogodowe związane z kryzysem klimatycznym.

W całym sektorze transportu – od kolei po lotniska – trwają burzliwe debaty o tym, ile warto inwestować w coś uznawanego za „wysoce odporne”, jeśli to ty jesteś właścicielem, lub „luksusowe”, jeśli za to płacisz jako użytkownik.

Eksperci energetyczni twierdzą, że brytyjskie sieci elektroenergetyczne mają pewną nadmiarowość, czyli zapas mocy – ale zapewnienie niezawodnego zasilania dla miejsca wielkości Heathrow, które zużywa tyle energii co małe miasto, wiąże się z kosztami, które mogą przewyższać straty z tytułu przestojów.

W rzeczywistości zasilanie Heathrow zostało przywrócone już w piątek po południu, choć czas potrzebny na upewnienie się, że rozwiązanie nie zawodzi, jest wytrzymałe i po prostu bezpieczne dla tysięcy samolotów pasażerskich, spowodował dalsze uziemienie większości lotów.

Gdy lotnisko w pełni wznowi pracę, zakłócenia będą się utrzymywać, a niezliczone samoloty, załogi i pasażerowie z całego świata nie znajdą się tam, gdzie planowali – przez dłuższy czas i za wysoką cenę. Po poprzednim zamknięciu Heathrow, spowodowanym śniegiem w 2010 roku, przeprowadzono dochodzenia parlamentarne i branżowe dotyczące odporności wobec zaśnieżenia.

Ale może warto zauważyć również fakt, że pożar w nocy opisany jako „apokaliptyczny” został niemal całkowicie ugaszony przez londyńskich strażaków już o świcie. Zasilanie przywrócono przed śniadaniem w większości z 67 000 domów również korzystających z podstacji North Hyde; i wszystko to wydarzyło się bez ofiar – na ziemi i w powietrzu. To też pokazuje pewną godną uwagi odporność.